بازی لاتاری خودرو با جیب مردم

سرمقاله

قرعه‌کشی بیشتر جنبه روانی در بازار خودرو دارد که حذف یا ادامه آن می‌تواند تاثیرات کوتاه‌مدتی در قیمت خودرو داشته باشد که دولت با این کار نه تنها موفق به کنترل قیمت نشد بلکه ضربه محسوسی هم به قیمت‌ها وارد کرد. هرچند مشخص است که برنده این قرعه‌کشی، خودروساز و نظام بانکی است و مصرف‌کننده حقیقی هم که توان خرید یک خودروی داخلی با قیمت کارخانه‌ای دارد، بازنده است.
این جریان بار اول نیست که اتفاق می‌افتد و بارها و بارها شاهد همین داستان‌ها بودیم. بازار ویژه‌ای داریم و هرچه برای آن مدلسازی کنیم، به دلیل بی‌ثباتی اقتصادی و سیاسی حاکم بر شرایط ایران و با توجه به سرمایه‌ای بودن خودرو در آن، رفتار بازیگران بازار غیرقابل پیش‌بینی است.
در اقتصادی که سرمایه‌های سرگردان به سمت تولید و تجارت روانه نمی‌شود، در مسیر دلالی قرار می‌گیرد آن هم در فضایی که قیمت خودرو درب کارخانه با بازار تفاوت چشمگیری دارد بنابراین امروز بیشتر کسانی که برای محصولات ایران خودرو ثبت‌نام کرده‌اند به یقین مصرف‌کننده خودرو نیستند بلکه دلال هستند.
پرسشی که در این بین مطرح می‌شود این است که مگر خودروسازان دولتی اظهار نمی‌کنند تولید را با زیان انباشته پیش می‌برند پس چرا ایران خودرو را در اقدامی متناقض طرح‌های فروش ارائه می‌دهد و این مبالغ را جذب می‌کند؟ همچنین اگر با قیمت دستوری دولت مخالف هستند پس چرا این پیش‌فروش‌های گسترده را ارائه می‌دهد و با جذب حجم بالای تقاضا شرایطی را فراهم می‌آورد که اقدام به افزایش تولید کند؟
طرح پیش فروش خودرو از طریق قرعه کشی کمکی به متعادل شدن قیمت خودرو در بازار نمی کند ،تا زمانی که این مدل طرح‌های سامانه ای و قرعه کشی وجود دارد بازار در همین وضعیت خواهد ماند.
باید توجه داشت در کشوری که فعالیت خاصی در حیطه اقتصادی ندارد به طور یقین اینگونه طرح ها موجب انتقال ورود حجم بالایی از پول های سرگردان به این مدل سیستم ثبت نامی خواهد شد. با واقعی کردن قیمت‌ها باید کاری کرد که اختلاف قیمت بازار آزاد و کارخانه تا حد زیادی کم شود،چرا که قیمت‌های دستوری اگر به نرخ تعادلی و واقعی نزدیک تر شود ،سبب جلوگیری از آشفتگی، بی نظمی و رسیدن کالا به دست مصرف کننده حقیقی خواهد شد.