سرمقاله
قیمتها معمولا به سمت پایین چسبندگی دارند غیر از قیمت ارز یا سایر داراییهای مالی. بنابراین نرخ ارز سریع پایین میآید، اما اثرش را بلافاصله در قیمت کالاها نشان نمیدهد. ممکن است در بلندمدت قیمت بخشی از کالاهای وارداتی، آن هم درصورتی که نرخ ارز تجاری کاهش پیدا کند، تا حدودی که بعید است چشمگیر هم باشد، کاهش پیدا کند.
آنچه مسلم است این است که اگر روند کاهش نرخ ارز ادامه پیدا کند ما انتظار داریم تورم کم شود ولی انتظار تورم منفی و اینکه بهطور متوسط هزینههای زندگی کاهش پیدا کند نیز با توجه به ساختار سیاسی و انحصاری که طی یکی دو دهه در اقتصاد ما به وجود آمده است، بعید به نظر میرسد. نهایت اثرش این است که نرخ تورم مثبت است، اما ۴۰ درصد نیست و کاهشی میشود. در مجموع اگر کاهش نرخ ارز تداوم داشته باشد ممکن است نرخ تورم به مقدار قابل توجهی پایین بیاید.
نرخ تورم کاهش پیدا میکند ولی خیلی بعید است که منفی شود. درواقع اینکه تصور کنید که متوسط هزینههای زندگیتان هم کاهش پیدا میکند، در ساختار فعلی اقتصاد ما احتمالش کم است که با نرخ تورم منفی مواجه شویم.
قیمت اقلام باز هم افزایش پیدا میکند ولی سرعت افزایش آن ممکن است کمتر شود که آن هم بستگی دارد که کاهش نرخ ارز چقدر پایدار باشد، چگونه استمرار پیدا کند و سیاستهای بانک مرکزی در آینده چه خواهد بود. متاسفانه ما هیچ چشماندازی از سوی بانک مرکزی و سیاستگذاران اقتصادی دریافت نمیکنیم. بانک مرکزی هیچ چشماندازی درباره اینکه آینده بازار ارز چه خواهد بود و بعد از توافق چه خواهد شد، ارائه نمیکند. اقتصاد ما همچنان گرفتار نااطمینانی گسترده است؛ بدین معنا که فعالان اقتصادی هم نمیدانند قرار است چه اتفاقی بیافتد؟ نرخ ارز تا کجا ریزش دارد؟ بانک مرکزی چه زمانی جلویش را میگیرد؟ اصلا توافق میشود یا خیر؟ اینها همه سوالاتی است که در ذهن فعالین اقتصادی است. شما خودتان را جای آنها بگذارید، در این شرایط شما ریسک نمیکنید که قیمت کالاهایتان را به طرز قابل ملاحظهای پایین بیاورید. حتی شاید لازم باشد برای پوشش نااطمینانیهایی که وجود دارد، قیمت کالاها را یک مقدار افزایش دهند.
متاسفانه، چون سیاستهای اقتصادی بانک مرکزی در کشور ما چندان مشخص نیست و نتیجه مذاکرات هم درست است که گمانهزنیهایی میشود ولی بازهم نامشخص است و هر لحظه ممکن است روند معکوس شود و وضعیت بازگردد به شرایطی که ماه قبل داشتیم، هنوز خیلی زود است که شاهد تاثیر این کاهش مقطعی نرخ ارز بر قیمت اقلام و کالاها باشیم.