اتصال شبکه‌های پرداخت در دستور کار است/توسعه مناسبات بانکی اعضای “بریکس”

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز ، ابوالحسنی قائم مقام بانک مرکزی کشورمان در این اجلاس ضمن ابراز قدردانی از ریاست دوره‌ای برزیل و همچنین تیم اجرایی آفریقای جنوبی تصریح کرد: موفقیت بزرگ بریکس در توسعه عملی مناسبات پولی و بانکی و اجرایی کردن توافقات انجام شده در نشست روسای بانک‌های مرکزی این گروه بزرگ اقتصادی در مسکو، گامی بزرگ در جهت کارایی، انسجام و تأثیر جهانی بریکس به شمار می رود.

وی با تاکید بر ضرورت ایجاد یک دبیرخانه دائمی یا نهاد مالی مستقل برای گروه اقتصادی بریکس افزود: هم‌اکنون بریکس به یک قدرت عظیم در اقتصاد جهانی به دلیل نقش مهم اعضای آن در اقتصاد جهانی تبدیل شده است و تلاش‌های جمعی ما به مسائل مهمی مانند همکاری اقتصادی، ثبات مالی و توسعه پایدار می‌پردازد.

ابوالحسنی ایجاد یک نهاد توسع‌های غیربانکی ذیل گروه بریکس را نیز مهم برشمرد و گفت: این نهاد می‌تواند با استفاده از ظرفیت تخصصی کشور‌های عضو و سایر ظرفیت‌های موجود که در رشد جمعی ما نقش اساسی دارند انجام مطالعات عمیق‌تر در مورد موضوعات مهم را تسهیل نماید.

قائم مقام بانک مرکزی کشورمان در این اجلاس همچنین راهکار‌های اجرایی و عملی برای استفاده از ارز‌های ملی در تسویه حساب‌های تجاری، ایجاد یک پیام رسان مالی مستقل، ادغام سیستم‌های پرداخت و پتانسیل ایجاد ارز‌های دیجیتال بانک‌های مرکزی عضو گروه بریکس (CBDC) را در قالب تفاهم‌های به عمل آمده میان روسای بانک‌های مرکزی اعضای بریکس در نشست اخیر مسکو ارائه کرد.

ابوالحسنی تاکید کرد: قطعا این راه حل‌های راهبردی و اجرایی می‌توانند نظام پولی و مالی بین المللی را در جهت توسعه مناسبات بانکی و پولی و تجاری میان اعضای بریکس، متحول نماید. وی خاطرنشان کرد: تصمیمات گروه بریکس در شرایطی که سرعت تغییرات و تحولات پولی مالی بین المللی شتاب گرفته است می‌تواند موجب تقویت اتحاد و افزایش کارایی کشور‌های عضو بریکس شده و تضمین کند که بریکس همچنان چراغ راه همکاری و پیشرفت در عرصه جهانی است.

در این اجلاس مقامات کشور‌های عضو بریکس از جمله ایران، چین و روسیه برای تجارت با ارز‌های داخلی تاکید کردند. اتصال شبکه‌های پرداخت کارتی و همکاری‌های مالی و پولی که هم اکنون در دستور کار ایران و روسیه قرار دارند نیز مورد تاکید اعضای گروه بریکس قرار گفت.

با پیوستن ایران به سازمان بریکس از سال ۲۰۲۴، امکان کاهش وابستگی به دلار در مبادلات تجاری کشور، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. بریکس با ایجاد زیرساخت‌های مالی جایگزین مانند سامانه‌های پرداخت مستقل از سوئیفت و افزایش مبادلات با ارزهای محلی، زمینه‌ای برای کاهش سلطه دلار در تجارت جهانی فراهم کرده است.

دلاری شدن یا وابستگی به دلار، اشاره به برتری دلار در مبادلات بین‌المللی دارد. تجارب حدود یک قرن رواج دلار در عرصه بین‌المللی مشخص ساخته که این موضوع می‌تواند چالش‌های بزرگی برای دولت‌ها ایجاد کند. دلارزدایی در واقع به کاهش تسلط دلار بر بازارهای جهانی اشاره دارد و فرآیند جایگزینی دلار آمریکا، به عنوان ارز جهان‌روا بوده و ناشی از تمایل به کاهش ریسک‌های ژئوپلیتیکی بانک‌های مرکزی کشورها است؛ جایی‌ که وضعیت دلار به عنوان ارز ذخیره می‌تواند به‌ عنوان یک سلاح تهاجمی علیه آنها مورد استفاده قرار گیرد.

آنچه اهمیت فرایند دلارزدایی به طور عام و توجه به این فرآیند در سازمان بریکس را به طور خاص برای ایران مطرح ساخته، این امر است که دلارزدایی معطوف به وضعیت اعمال تحریم‌ها نیز است، چراکه شبکه نقل‌وانتقالات مالی جهانی (سوئیفت)، تحت نظارت خزانه‌داری ایالات متحده است و در نتیجه تاثیر زیادی بر سامانه‌های تراکنش‌های مالی جهانی، با توانایی اعمال تحریم‌ها بر دولت‌ها و اشخاص دارد. اعمال تحریم‌ها و محدود شدن کشورهای تحریم شده از کاربرد دلار، منجر به توجه این کشورها به ارزهای جایگزینی شده که از توانایی رفع ضروریات تجارت خارجی برخوردار هستند.

فواید عضویت در پیمان های چندجانبه

عبدالمجید شیخی، اقتصاددان

امروز بر همه صاحب منصب ها و مدیران اقتصادی و سیاسی دنیا ثابت شده است که دلار و یورو ابزار مناسبی برای تحمیل فشارها و خواسته های زورمدارانه غرب به سرکردگی آمریکاست. این موضوع محلی برای اجماع کشورهای مختلف در رسیدن به وحدت نظری شده تا بر روی حذف دلار و سلطه دلار و یورو از تبادلات اقتصادی خود بیش از پیش تمرکز کنند و در این ماموریت جدی تر عمل کنند.

عضویت ایران در بریکس تاثیر به سزایی بر اقتصاد ایران دارد، چون دلار را کم‌ارزش خواهد کرد، یعنی با عضویت ایران در بریکس تحریم‌ها تاثیری بسیار کمتری بر اقتصاد ایران خواهد داشت و حتی در این شرایط دلار مضحکه جهانیان خواهد شد. زمانی که دلار از مبادلات تجاری حذف می‌شود، تحریم دیگر معنی نخواهد داشت، چون از گردش مبادلات دلار و یورو حاصل می‌شود.

از راهکارهای موقت حذف دلار، می‌توان به زنده کردن مبادلات تهاتری و بستن قراردادهای دوجانبه و چندجانبه اشاره کرد. اگر قرارداد دوجانبه بسته شود، منجربه قرارداد چندجانبه خواهد شد. به طور مثال وقتی پول ایران مورد پذیرش ترکیه واقع شود، کشورهای طرف معامله با ترکیه نیز پول ایران را خواهند پذیرفت و پول ما در معاملات بین‌المللی رواج پیدا می‌کند. در سال های اخیر بسیاری از کشورها به انعقاد پیمان پولی دوجانبه با ایران متمایل بوده اند.

متاسفانه از این فرصت استفاده نشده است، این در حالی است که اگر به پیشنهاد این کشورها توجه می شد می توانستیم تا حدی زیادی وابستگی خود به ارزهای جهانروا را کاهش دهیم.

ایران به لحاظ جغرافیایی موقعیت ممتازی در جهان دارد به گونه ای که می توان گفت ما در چهارراه بین المللی قرار داریم. در واقع مرکز مبادلات بین شرق و غرب کره زمین، بین شرق آسیا و غرب آسیا بین آسیا و اروپا هستیم. اگر ایران محور تبادل کالاها باشد با توجه به اینکه عمدتا هزینه تمام شده مبادلات از طریق راه آهن تا یک سوم حمل و نقل دریایی است اگر مسیر ریلی را توسعه دهیم در این موضوع منافع مهمی کسب می کنیم.