سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
به گزارش کسب و کار نیوز ، «علیرضا نوراللهی» مدیرکل مالیات شرق شهر تهران در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در پاسخ به سؤالی در مورد تغییر نحوه عمل این اداره کل مالیاتی طی سه سال اخیر، با توجه به اطلاعات بیشتری که در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است، گفت: یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در سال‌های گذشته در سازمان امور مالیاتی داشتیم، کمبود اطلاعات بود. در دهه گذشته، شیوه وصول مالیات تفاوت‌های بسیاری با امروز داشت. در آن زمان، مالیات‌ها عمدتاً بر اساس برآوردها و آیتم‌هایی تشخیص داده می‌شد که ممکن بود به واقعیت نزدیک نباشد.
وی با اشاره به بحث مالیات علی‌الرأس گفت: مبحث علی‌الرأس یکی از این روش‌ها بود که در گذشته بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفت. شاید برخی از افراد از شنیدن این اصطلاح نگرانی داشته باشند، اما در شرایطی که مدارک و اسناد کافی در دسترس نباشد و فرار مالیاتی وجود داشته باشد، ناچار به استفاده از این روش بودیم.
زمانی آرزوی نظام مالیاتی دسترسی به اطلاعات فعالان اقتصادی بود
نوراللهی ادامه داد: متأسفانه در گذشته، این روش گاهی به شکلی غیرمسئولانه و بدون برنامه‌ریزی دقیق انجام می‌شد. اما در سال‌های اخیر، سازمان به سمت مدیریت نوین و علمی حرکت کرده است. به اعتقاد بنده، مالیات یک مقوله علمی است و باید از دیدی علمی به آن نگریست. در گذشته، به دلیل کمبود داده‌ها، مالیات‌ها بر اساس برآوردهایی تخمین زده می‌شد که ممکن بود هزینه‌های اضافی برای سازمان به همراه داشته باشد. آرزوی ما همواره این بود که داده‌های دقیق فعالان اقتصادی را در اختیار داشته باشیم.
خوشبختانه در سال‌های اخیر، به ویژه در دو سال گذشته، تحولات مثبتی رخ داده است و داده‌های مالیاتی به ویژه اطلاعات حساب‌های بانکی که یکی از اساسی‌ترین آیتم‌ها در تشخیص درآمد افراد است، به دست آمده است. این داده‌ها به سازمان کمک کرده‌اند تا مالیات‌های واقعی را تشخیص دهیم و وصول کنیم.
بیش از ۵۰ درصد اشخاص حقوقی اظهارنامه صفر ارائه می‌کنند
مدیر کل امور مالیاتی شرق شهر تهران با بیان اینکه در محدوده این اداره کل بیشتر ترکیب فعالان اقتصادی را اشخاص حقیقی یا به عبارت دیگر مشاغل تشکیل می‌دهند، گفت: شرکت‌هایی که در این منطقه فعالیت دارند، نسبت به سایر ادارات تهران ضعیف‌تر هستند. از میان حدود ۱۲,۸۰۰ شرکت فعال در شرق تهران، تنها ۵,۷۰۰ شرکت اظهارنامه‌های مالیاتی مثبت ارائه می‌دهند و مابقی اظهارنامه‌های صفر دارند. در خصوص اشخاص حقیقی نیز دو دسته وجود دارند: کسانی که از فرم تبصره ۱۰۰ استفاده می‌کنند و مالیات مقطوع پرداخت می‌کنند، و کسانی که درآمدشان بالای ۱۸ میلیارد تومان است و موظف به تسلیم اظهارنامه موضوع ماده ۹۵ هستند.
۶۰ درصد مالیات وصولی شرق تهران از مشاغل است
وی در خصوص محدوده تحت پوشش اداره کل شرق شهر تهران گفت: شرق تهران، اگرچه به‌عنوان یک اداره مشاغل‌محور شناخته می‌شود، اما از نظر درآمدی در مقایسه با سایر مناطق تهران ضعیف‌تر است. محدوده شرق تهران از شرق خیابان شریعتی آغاز شده و تا خاک سفید و تهرانپارس امتداد دارد. از سمت شمال، پایین‌تر از اتوبان صدر و بابایی را شامل می‌شود و از سمت جنوب نیز تا اتوبان شهید محلاتی ادامه دارد. این منطقه، همان‌طور که خودتان نیز می‌دانید، از لحاظ ترکیب جمعیتی وضعیت خاصی دارد.
در بحث مالیات، دو نوع اداره کل وجود دارد. اداراتی که تعداد کمتری از اشخاص فعال اقتصادی را در بر می‌گیرند اما درآمدهای بالاتری دارند، مانند ادارات شمال تهران، مرکز تهران، غرب تهران، و حتی شمال و جنوب استان تهران؛ و اداراتی که تعداد بیشتری از اشخاص فعال اقتصادی را پوشش می‌دهند، اما درآمدهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی در این مناطق کمتر است. شرق تهران به دلیل ترکیب جمعیتی بالا و تراکم جمعیت زیاد، از جمله این مناطق است.
نوراللهی با اشاره به اینکه این وضعیت، سازمان را با چالش‌های بزرگتری مواجه می‌سازد، به‌ویژه در حوزه نیروی انسانی، گفت: در حال حاضر، شرق تهران با محدودیت نیروی انسانی مواجه است که باید به نحوی پوشش داده شود. در خصوص ترکیب فعالان اقتصادی نیز، همان‌طور که اشاره شد، این منطقه مشاغل‌محور است و بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد مالیات وصولی این اداره کل از اشخاص حقیقی تأمین می‌شود.
تمرکز ۶۰ تا ۷۰ درصدی نیروی انسانی نظام مالیاتی بر بخشی که ۷ درصد وصولی را دارد
مدیرکل مالیاتی شرق شهر تهران تأکید کرد: در سازمان امور مالیاتی، اصطلاحی وجود دارد که می‌گوید ۶ تا ۷ درصد از بودجه کشور از مالیات مشاغل تأمین می‌شود؛ اما در اداره شرق تهران، بیش از ۶۰ درصد از مالیات وصول‌شده از اشخاص حقیقی تأمین می‌شود. این نشان‌دهنده ظرفیت بالای اشخاص حقیقی در این منطقه است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
همواره باید تلاش کنیم در مباحث مالیاتی از دو فرمول اقتصادی استفاده بهینه کنیم. نخست، فرمول “ارزش زمانی پول در آینده” یا “فیوچر ولیو” و دوم، فرمول “منفعت ـ هزینه” یا “کاست بنفیت” است. در حال حاضر، ۶ تا ۷ درصد از مالیات کل کشور را مشاغل تأمین می‌کنند، اما سازمان امور مالیاتی ۶۰ تا ۷۰ درصد از نیروی انسانی خود را در این حوزه به کار می‌گیرد. این عدم توازن نشان‌دهنده میزان اهمیت خدمت‌رسانی در این سازمان است.
وی افزود: سازمان امور مالیاتی با اینکه تنها ۶ درصد از درآمد مالیاتی کشور را از مشاغل تأمین می‌کند، اما ۶۰ درصد از توان خود را صرف خدمت‌رسانی به اشخاص حقیقی می‌کند. این وضعیت نشان می‌دهد که این سازمان در عرصه خدمت‌رسانی، تلاش‌های بزرگی انجام می‌دهد و اهمیت بالایی به ارائه خدمات می‌دهد؛ هرچند یک سازمان اقتصادی هیچ‌گاه چنین مسئولیتی را به عهده نمی‌گیرد.
وصول ۹ هزار میلیارد تومان مالیات در عملکرد ۱۴۰۱
نوراللهی در خصوص عملکرد اداره کل شرق شهر تهران، گفت: وصولی‌های مالیاتی ما، بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده و اقداماتی که انجام داده‌ایم، گسترش چشمگیری پیدا کرده است. در دوره سه ساله پیش از دوره اخیر، کل وصولی اداره کل شرق تهران حدود ۳ تا ۴ هزار میلیارد تومان بود، اما با برنامه‌ریزی‌های دقیق و استفاده از داده‌های معتبر و همچنین آموزش‌های مستمری که در سطح اداره کل ارائه شد، این میزان به‌طور قابل توجهی افزایش یافت.
سال گذشته در اداره کل شرق تهران، مالیاتی که بابت عملکرد سال ۱۴۰۱ مطالبه شد، حدود ۹ هزار میلیارد تومان بود که در مقایسه با سنوات گذشته رشد قابل توجهی داشته است. این مالیات‌ها شامل همه منابع از جمله مالیات اشخاص حقوقی، حقیقی، نقل و انتقال، ارزش افزوده، سرقفلی و غیره است. البته قسمت اعظم این مالیات‌ها به دو دسته اصلی، یعنی اشخاص حقیقی و حقوقی، تقسیم می‌شود؛ به عبارت دیگر، شرکت‌ها و مشاغل. به طور کلی، در سال گذشته، ما حدود ۹ هزار میلیارد تومان مالیات وصول کردیم.
۵/۴ همت در ۵ ماهه ۱۴۰۳ وصول شد
وی در مورد درآمدهای سال ۱۴۰۳ نیز گفت: بر اساس این موارد، امسال نیز با توجه به رشد بودجه‌ای که برای مالیات تعیین شده است، پیش‌بینی می‌شود که وصولی‌های ما افزایش یابد. تا به امروز، در طول پنج ماه گذشته، مبلغی بالغ بر ۵ هزار و چهارصد میلیارد تومان وصول شده است. انتظار می‌رود که در ادامه سال، حدود ۸ تا ۹ هزار میلیارد تومان دیگر نیز وصول کنیم. این امر بر مبنای اظهارنامه‌های ارائه‌شده و داده‌های موجود در سامانه‌ها که برای مؤدیان مالیاتی نهایی شده‌اند، صورت خواهد گرفت.
با توجه به تبصره ۱۰۰ و اظهارنامه‌های مرتبط با مشاغل تحت ماده ۹۵، اشخاص حقوقی، و همچنین اظهارنامه‌های ارزش افزوده، امیدواریم بتوانیم تا پایان سال اهداف تعیین‌شده را به بهترین نحو محقق کنیم.
وصول ۹۰ درصد کل مالیات‌های تعیین شده در برش ۵ ماهه ۱۴۰۳
مدیرکل امور مالیاتی شرق شهر تهران با بیان اینکه به طور خاص، در سال گذشته ما توانستیم حدود ۱۰۹ درصد از مالیات بودجه را وصول کنیم، گفت: امسال نیز هدف ما این است که در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان مالیات وصول کنیم. تاکنون حدود ۹۰ درصد از این هدف (در برش ماهانه ۱۴۰۳) محقق شده است. همان‌طور که می‌دانید، بخش عمده‌ای از وصولی‌های مالیاتی در نیمه دوم سال انجام می‌شود؛ زمانی که اظهارنامه‌ها تسلیم و فرآیند رسیدگی‌ها آغاز می‌گردد. فعالیت‌های اقتصادی نیز معمولاً در فصل پاییز و زمستان افزایش می‌یابد، که این خود باعث بهبود وصولی‌ها در نیمه دوم سال می‌شود.
امسال، برنامه وصول مالیاتی داریم که نسبت به سال گذشته حدود ۶۰ درصد رشد کرده و نیازمند تلاشی مضاعف است تا این هدف بزرگ محقق شود. با توجه به همت همکاران و برنامه‌ریزی‌های دقیق در سازمان مالیاتی، اطمینان داریم که این هدف نیز به تحقق خواهد رسید. این یک کار سنگین است، اما با تلاش و همت جمعی، امیدواریم که به این مهم دست یابیم.
امکان کاهش هزینه‌های وصول مالیات با آموزش مستمر به مؤدیان
وی در خصوص آموزش و تأثیر آن بر کاهش هزینه‌های وصول مالیات گفت: اداره کل شرق تهران طی چند سال اخیر در حوزه آموزش بسیار فعال بوده است. وقتی از آموزش صحبت می‌کنم، شاید تصور کنید که این آموزش مختص همکاران است، اما هدف اصلی، آموزش به مؤدیان مالیاتی است. اگر مؤدیان به تکالیف قانونی خود آگاه باشند و آنها را به درستی انجام دهند، نه‌تنها هزینه‌های سازمان در فرآیند رسیدگی کاهش می‌یابد، بلکه مالیات ابرازشده نیز بر مبنای واقعیت خواهد بود. مبحث تبصره ماده ۱۰۰ و قطعی‌سازی که در سازمان دنبال می‌شود، دقیقاً در همین راستاست. اگر آموزش‌های کاملی به مؤدیان ارائه شود، همان‌طور که سازمان امور مالیاتی بر آن تأکید دارد، این امر می‌تواند تأثیر چشمگیری بر بهبود عملکرد مالیاتی داشته باشد.
اگر مؤدی به تکالیف خود آگاه باشد، اظهارنامه‌ای که تسلیم می‌کند، دیگر همچون سنوات گذشته نخواهد بود که تنها ۵ درصد از مالیات واقعی را پرداخت می‌کرد و باقی را به مراحل رسیدگی واگذار می‌نمود. این روزها، ما در سازمان تلاش می‌کنیم تا روندی را ادامه دهیم که به نظر من، آینده درخشانی خواهد داشت. با افزایش آگاهی مؤدیان، ابراز مالیات‌ها نیز دقیق‌تر و عادلانه‌تر خواهد شد. در کلاس‌های آموزشی همواره این شعار را تکرار می‌کنیم: “ابراز صادقانه، مالیات عادلانه”. اگر مؤدی مالیات خود را صادقانه ابراز کند، سازمان نیز عادلانه مالیات را مطالبه می‌کند و این فرآیند بدون نیاز به هزینه‌های اضافی به نتیجه می‌رسد.
تشکیل پرونده ویژه بخش نظامی در اداره کل شرق شهر تهران با ۴۷۰۰ کد مختلف
وی در پاسخ به سؤالی در مورد اصناف متمرکز در شرق تهران و همچنین پرونده ویژه‌ای که در اختیار اداره کل شرق شهر تهران قرار گرفته است، گفت: در شرق تهران، بازارهای متعددی وجود دارند که هر کدام در نوع خود دارای اهمیت ویژه‌ای هستند. برای نمونه، می‌توان به بازار لوازم خانگی امین‌حضور اشاره کرد. همچنین، بازار مبل و صندلی دلاوران از دیگر بازارهای مهم این منطقه است. در خیابان بنی‌هاشم نیز بازار لوازم آرایشی، بهداشتی و ساختمانی فعالیت دارد. علاوه بر این‌ها، بازار نارمک و میدان هفت‌حوض نیز از بازارهای قابل توجه در این منطقه محسوب می‌شوند. در جنوب شرق تهران نیز صنف مواد پتروشیمی فعال است، هرچند که تعداد این واحدها زیاد است، اما هر یک با مشکلات خاص خود مواجه هستند.
تعامل با اصناف در منطقه شرق تهران بسیار مطلوب است. در چهار ماه گذشته، حدود ۲۵ نفر از رؤسای صنوف مختلف را به اداره کل شرق تهران دعوت کرده‌ایم و با هم به بحث و تبادل نظر پرداخته‌ایم. اعتقاد قلبی من این است که تعامل، کلید حل بسیاری از مشکلات است و می‌توان با این رویکرد، بسیاری از امور را با کمترین هزینه و به نحو احسن به انجام رساند.
نوراللهی ادامه داد: در زمینه فرهنگ مالیاتی نیز باید تلاش بیشتری صورت گیرد. متأسفانه، تبلیغات کافی در این حوزه صورت نگرفته است. بهتر است در رسانه‌ها، به ویژه تلویزیون، به طور مرتب درباره مالیات و اهمیت آن صحبت شود. یکی از مشکلاتی که در حال حاضر با آن مواجه هستیم، این است که برخی فعالان اقتصادی اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم می‌کنند اما مالیات خود را به‌موقع پرداخت نمی‌کنند. این تأخیرها، هزینه‌های ادارات مالیاتی را افزایش می‌دهد.
در خصوص ایده تعیین محل هزینه‌کرد مالیات‌ها برای اصناف، این موضوع از تفکرات آقای دکتر سبحانیان است که به نظر من بسیار ارزشمند است. این پروژه‌ها در برخی از استان‌ها به خوبی به ثمر نشسته‌اند، اما در تهران، که ۵۰ درصد از وصولی‌های مالیاتی کشور را تأمین می‌کند، اجرای این طرح با دشواری بیشتری همراه است.
وی در خصوص پرونده ویژه‌ای که به اداره کل شرق شهر تهران محول شده است، گفت: در مورد ترکیب پرونده‌های ویژه، شرق تهران مسئولیت خطیری بر عهده دارد. به دستور ریاست محترم وقت سازمان، مقرر گردیده که تمام پرونده‌های نظامی از مجموعه‌های سپاه، بسیج، ارتش و وزارت دفاع در اداره کل شرق تهران مستقر شود. ما در حال برنامه‌ریزی‌های لازم هستیم. برای خدمت‌رسانی بهتر به این مجموعه‌ها، یک اداره امور مالیاتی جداگانه برای آنها در نظر گرفته‌ایم و در ساختمان رسالت، یک واحد مالیاتی مستقل برای رسیدگی به ۴۷۰۰ شناسه‌های ملی این حوزه و موارد مرتبط با آنها ایجاد کرده‌ایم.
چالش بخشودگی در نظام مالیاتی/ نیاز به فرهنگ سازی و داده متقن داریم
مدیرکل مالیاتی شرق شهر تهران در پاسخ به سؤالی در مورد اعلام اختیار بخشودگی به مناسبت هفته دولت و تأثیر آن بر وصولی مالیات، گفت: فرآیند وصول مالیات به این صورت است که فعال اقتصادی اظهارنامه خود را ارائه می‌دهد. اگر این اظهارنامه خارج از واقعیت باشد، توسط سازمان دستور داده می‌شود که این اظهارنامه پرریسک است و باید رسیدگی شود. من گروهی را برای رسیدگی به این پرونده‌ها تعیین می‌کنم. پرونده‌ها رسیدگی شده و به برگ تشخیص ختم می‌شود. حالا اگر اعتراضی باشد، به هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر ارجاع داده می‌شود و در نهایت به برگ قطعی ختم می‌شود. در صورتی که طرف بخواهد اعتراض کند، پرونده در مراجع دیگری مانند شورای عالی مالیاتی و دیوان عدالت مطرح می‌شود.
