شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، بر اساس گزارشهای مستند از وزارت صنعت، معدن و تجارت از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ به مدت چهار سال تولید خودرو زیر یک میلیون بود و تعداد خودروهای ناقص افزایش یافته بود که به خاطر تقاضای انباشته شده در طول چهار سال منجر به شکاف بین عرضه و تقاضا و افزایش قیمت خودروها در بازار شده بود. شهید آیتالله رئیسی در همان سال اول دولت سیزدهم دستور هشت مادهای را در راستای «بهبود وضعیت صنعت خودروسازی کشور» با توانمندسازی و بیاثر کردن تحریمها ارائه کرد که در این دستور به موضوع افزایش تولید با کیفیت و عرضه خودروهای اقتصادی، توقف تولید خودروهای قدیمی، تامین قطعات مورد نیاز و ترخیص و عرضه فوری خودروهای دپو شده در انبارهای شرکتهای خودروساز به بازار، افزایش رقابتپذیری و رفع شائبه انحصار، متناسبسازی قیمت خودرو و جبران کمبود تولید به میزان مورد نیاز بازار تاکید شد.
در مرحله اول با هماهنگی دستگاههای مختلف و ورود سازمانهای نظارتی و سازمان استاندارد وضعیت خودروهای دپو شده در پارکینگهای انبارها مورد توجه قرار گرفت و در همین راستا قطعات موردنیاز برای خودروها در پارکینگها تامین شد و بر اساس اعلام خودروسازان بیش از ۲۶ هزار دستگاه خودروی دارای کسری قطعه تکمیل و به سرعت ترخیص و در بازار عرضه شدند.
در مرحله بعدی با تاکید بر توانمندسازی خودروسازان و نظارتها، خودروسازان داخلی با همراهی زنجیره تامین در سال ۱۴۰۱، یک میلیون و ۳۴۸ هزار دستگاه خودرو تولید شد که رشد ۴۰درصدی در مقایسه با سال ۱۴۰۰ رقم خورد که این میزان رشد تولید در مدت یک سال دولت سیزدهم در صنعت خودرو کم نظیر بوده است. این افزایش تولید منجر شد تا بالاترین نرخ رشد تولید خودرو در سال ۲۰۲۲ جهان در بین ۲۰ کشور برتر تولیدکننده خودرو در دنیا را کسب کنیم.
سیاستگذاری در راستای افزایش تولید باعث شد تا افزایش تحویل خودرو به میزان ۴۲ درصد و تحویل یک میلیون و ۳۲۵ هزار دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۱ کلید خورد. همچنین با تثبیت جریان تولید، طرح نوآورانه دیگری به منظور حذف قرعهکشی و تخصیص خودرو برای همه متقاضیان به اجرا در آمد که ضمن عرضه شفاف خودرو، امکان بهرهگیری از فرصت بازار را برای صنعت خودروی کشور مهیا ساخت این طرح با اجرای سامانه یکپارچه عرضه خودروهای داخلی بر مبنای اولویتدهی، با موفقیت اجرایی شد و طلسم چندساله بختآزمایی برای خرید خودرو پایان یافت. همچنین در سال ۱۴۰۲ به یک میلیون و ۳۳۸ هزار و ۸۵۶ دستگاه رسید. در کنار افزایش تولید خودرو بهتبع افزایش ۴۲ درصدی در تحویل خودرو یعنی حدود یک میلیون و ۳۲۵ هزار دستگاه صورت گرفت که منجر به افزایش رقابت در تولید و عرضه خودروها در بازار و رسیدن به تعادل شد.
آمارهای مقایسهای نشان میدهد که در سال ۱۴۰۰، ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو، در سال ۱۳۹۹ یک میلیون خودرو، در سال ۱۳۹۸ حدود ۸۰۰ هزار خودرو و در سال ۱۳۹۷ حدود ۹۰۰ دستگاه خودرو تولید شده بود که این آمارها در دولت سیزدهم با رسیدن به بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو شکست و رشد قابل توجهی رقم خورد. همچنین بر اساس شاخص تولید شرکتهای صنعتی بورس در فروردین و اردیبهشت ماه امسال به ترتیب ۴۸ هزار و ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید شد که نشانگر افزایش تولید خودرو در اردیبهشت ماه نسبت به فروردین بیش از ۵۲ هزار دستگاه است.
شرایط افزایش تولید خودرو
بابک صدرایی، کارشناس خودرو
تولید خودرو باید به اندازه نیاز بازار باشد. مادامیکه تولید خودرو همسو با تقاضا در بازار نباشد ساماندهی بازار خودرو محقق نخواهد شد. همچنین یکی از عوامل اثرگذاری که میتواند قیمت خودرو را در سال آینده کنترل کند، واردات خودروهای خارجی است. به نظر می رسد اگر ۱.۷میلیون دستگاه خودرو تولید شود بازار سیاه خودرو از بین برود. دولت باید سامانه فروش را نیز جمع کند. از سوی دیگر از مردم بخواهیم که خودرو خریداری کنند. چون ۱.۷میلیون دستگاه خودرو در شرایط فعلی اقتصادی میتوان گفت از میزان تقاضای بازار ما بیشتر است یا حداقل میتوان گفت برابر است.
این در حالی است که چنانچه برنامه، کاهش قیمت خودرو در بازار است باید قیمتها از سقف شکسته شود نه از کف. باید دستکم حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار خودرو کارکرده وارد شود تا در مرحله نخست سقف قیمت در بازار را شکست دهد. برای اینکه قیمتها را کنترل کنیم نمیتوانیم از کف قیمت آغاز کنیم. چراکه بازار همیشه سیگنال خودش را از سقف میگیرد. بنابراین باید قیمت خودروهای لوکس شکسته شود تا از شرایط بهوجود آمده توسط شکست قیمت از سقف، نرخ خودروهایی با قیمت پایین هم شکسته شود.
با نگاهی کاملا خوشبینانه در کنار تولید این میزان خودرو، افزایش روند واردات نیز باعث خواهد شد بازار سیاه خودرو کاملا از بین برود. اما وقتی واقعگرایانه به بازار و سیاستگزاریهای صنعت خودرو نگاه میکنیم، چیزی جز افزایش قیمت و کمبود خودرو در سال جاری مانند سالهای قبل نمیبینیم.