سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب وکار نیوز به نقل از وزارت راه و شهرسازی، محمد آئینی مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه فرآیند نوسازی واحدهای مسکونی بافت‌های فرسوده از ۲۸۵ هزار واحد عبور کرد، گفت: هم اکنون و در روزهای پایانی دولت سیزدهم ۱۰۰ هزار بنای ناپایدار در سطح کشور برچیده شده است. همچنین با بهره‌برداری از ۴۰۰۰ واحد نوسازی شده مسکن در بافت فرسوده خراسان رضوی واحدهای بهره‌برداری شده در دولت سیزدهم به ۱۰۴ هزار واحد رسیده است.
آئینی ادامه داد: در دولت سیزدهم عملیات نوسازی بیش از ۲۸۵ هزار واحد در بافت‌های فرسوده کشور آغاز شد که نسبت به تمامی دولت‌های گذشته میزان رکورد نوسازی را به خود اختصاص داده است. وی همچنین خاطرنشان کرد: سال ۱۴۰۲ رکورد صدور پروانه در کشور شکسته شد که این میزان از مرز ۹۵ هزار واحد عبور کرده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی توضیح داد: رزمایش مردمی گروه‌های جهادی از روز دوشنبه ۲۱ خرداد ماه شروع شده و ادامه دارد که در این رزمایش گروه‌های جهادی، بسته‌های تشویقی نوسازی در محلات فرسوده شهری را برای مردم تشریح می‌کنند. به گفته آئینی، در دولت مردمی شهید رئیسی بیش از ۵۰ امتیاز، حقوق و مشوق برای مردم در نوسازی بافت‌های فرسوده ارائه شد.
در حالی که در نخستین جلسه قرارگاه مسکن، آمار صدور پروانه ساخت ۱۲۳ هزار واحد اعلام شده بود، تا پایان سال ۱۴۰۲ این آمار از مرز ۲۵۰ هزار واحد عبور کرد و بدین ترتیب دولت مردمی سیزدهم رکوردار نوسازی مسکن در بافت فرسوده شد. رهبر معظم انقلاب اسلامی پانزدهم فروردین امسال در دیدار سران قوا، جمعی از مسوولان و کارگزاران نظام و چهره‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی فرمودند: «دولت کنونی خوشبختانه دولتی فعال و اهل فکر و کار و تلاش است باید تلاش کند که برنامه هفتم عملیاتی شود». معظم‌له همچنین چند بار به‌صراحت فرمودند که با توجه به تعطیل بودن کشور در دهه ۹۰، رفع مشکلات اقتصادی به‌زودی قابل علاج نیست.
بخش مسکن به عنوان پیشران اقتصاد است و با فعال شدن حوزه مسکن در حدود ۱۱۰ شغل در رشته‌های مختلف دیگر در جامعه فعال می‌شوند. این مهم و عملکرد درخشان دولت سیزدهم، به روشنی در بخش بازآفرینی شهری و نوسازی بافت‌های فرسوده در جای جای کشور قابل لمس است. به طوری که در نخستین جلسه قرارگاه مسکن که با حضور «مهرداد بذرپاش» وزیر راه و شهرسازی برگزار شد، آمار صدور پروانه ساخت ۱۲۳ هزار واحد اعلام شده بود، اما این آمار در پایان سال ۱۴۰۲ از مرز ۲۵۰ هزار واحد عبور کرد که در ۷۳ هزار نقطه واقع شده است.
برپایه این گزارش، در اجرای طرح نهضت ملی مسکن نیز بیش از ۷۱ درصد از برنامه بازآفرینی شهری محقق شده است. فقط در اسفند ماه گذشته ۲۲ هزار واحد پروانه صادر شد و به گفته مسوولان چنانچه هر ماه ۱۲ هزار و ۵۰۰ واحد صدور پروانه ثبت شود، برنامه ساخت ۱۵۰ هزار واحد در بافت‌های فرسوده محقق می‌شود.
همچنین، سند دار کردن اراضی تصرف سکونتگاه‌های غیررسمی بزرگ‌ترین خدمت به ساکنان این بافت‌ها است و تاکنون ۲۵ هزار نفر متقاضی دریافت سند در اراضی تصرف ثبت نام کرده‌اند. تاکنون بسته‌های تشویقی در ۴۴۴ شهر اجرایی شده است که از این تعداد شهر ۱۹۴ شهر بسته بومی را تصویب و اجرایی کرده‌اند. ۴۴۴ شهری که بسته تشویقی نوسازی در آنها در حال اجرا است، ۷۹ درصد جمعیت شهری و ۷۸ درصد سطح شهرهای دارای بافت فرسوده را در بر می‌گیرند؛ بسته‌هایی که باید توسط شهرداری‌های همه شهرها اجرایی شود. در دولت سیزدهم تسهیلات خوب مالی، اداری و شهرسازانه برای نوسازی بافت‌های فرسوده در نظر گرفته شده است که بسته تشویقی ۱۹بندی کالبدی مهم‌ترین آن‌هاست.
برپایه این گزارش، صدور پروانه ساختمانی در کمترین زمان، ارائه ۵۰ تا ۱۰۰ درصد تخفیف در هزینه‌های صدور پروانه (الزام قانونی تخفیف ۵۰ درصد)، حفظ انشعابات قبلی و ارائه انشعابات جدید خارج از نوبت توسط اداره‌های آب، برق، گاز، مخابرات و غیره و صدور پایان کار در کمترین زمان از جمله این مشوق‌هاست.
اعطای طبقه تشویقی، تغییر کاربری ارزشافزا، پارکینگ راحتتر (درب اضافی)، زمین و واحد معوض در این بسته پیش‌بینی شده است. استان‌ها می‌توانند بر اساس ضوابط بالادستی و طرح‌های جامع و تفصیلی، بسته تشویقی جداگانه‌ای را تدوین و به تصویب کمیسیون ماده پنج برسانند. در این زمینه تاکنون ۳۶۰ شهر اقدام کرده و بسته تشویقی خودشان را تدوین و اجرایی کرده‌اند.
شرایط نوسازی بافت فرسوده
فرشید ایلاتی، کارشناس مسکن
در حال حاضر دولت باید تمرکز و منابع خود را بر پرداخت تسهیلات ساخت مسکن در کشور قرار دهد تا شاهد رونق و افزایش تولید در این حوزه باشیم. بافت های فرسوده به یکی از معضلات شهری در بیشتر کلان شهرها تبدیل شده است. اما تاکنون مدلی جامع و الگویی مدون برای احیای این بافت ها ارایه نشده است. عدم توجه کافی و همت لازم برای رفع اساسی این معضل شهرهای بزرگ موجب تداوم بسیاری از مشکلات شهری همچون ترافیک، کمبود امکانات و خدمات رفاهی شهری، تنگی معابر، آسیب های اجتماعی و فرهنگی شده است.
در صورت ادامه این سیاست‌های ناکارآمد هیچ وقت شاهد احیای بافت های فرسوده نخواهیم بود و چه بسا این روش های متداول برای احیا در آینده، خود باعث بوجود آمدن بسیاری از مشکلات دیگر شود. ساخت مسکن باید به شکل یک بسته سرمایه گذاری دیده شود تا جذابیت بیشتری برای بخش خصوصی پیدا کند. نباید صرفا به ساخت مسکن اشاره کرد. بلکه باید عنوان نمود که چه فرصت های سرمایه گذاری دیگری برای بخش خصوصی به وجود می آید.
در صورتی که این فرصت ها به شکل دقیقی محاسبه و عنوان شوند، می تواند علاوه بر ساخت مسکن، هزینه های ساخت را نیز کاهش داد. در صورتی می‌توان مشکل مسکن را از زمین‌های اطراف تأمین کرد که بافت‌های فرسوده را به جای اینکه تجمیع خانه‌ای کنیم تجمیع کوچه‌ها را داشته باشیم و کوچه‌ها را تبدیل به شهرک کنیم.
به جای تجمیع خانه‌ها و طرح‌های نقطه‌ای بهتر است که کوچه‌ها با هم تجمیع شوند به طور مثال چند کوچه تخریب شود و شهرک سازی شود. تا مشکل بافت‌های فرسوده برطرف شود در غیر این صورت تراکم بخشیدن یا تخفیف در پرداخت عوارض راهکارهای مناسبی برای جبران کمبود مسکن نیست.
لازم است در طرح ساماندهی بافت های فرسوده از نظر ویژگی های سازه ای و شهرسازی و همچنین توجه به معماری ایرانی اسلامی در روش های موجود برای احیای بافت های فرسوده تجدید نظر شود و از تجربیات موفق جهانی که بر پایه روش مشارکت بین ساکنان این بافت‌ها و دولت‌های محلی بنا شده و در سال‌های گذشته در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار گرفته است، بهره گرفت.
