مالیات ۵۰ درصد اصناف صفر شد/رشد سهم مالیات در تامین مالی دولت

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از تسنیم، سیدهادی سبحانیان رئیس سازمان امور مالیاتی کشور در مورد تغییرات سهم درآمدهای مالیاتی از بودجه دولت، گفت: چند دهه است که در اسناد بالادستی، مکرراً مقام معظم رهبری تاکید کردند که باید اتکای بودجه دولت به منابع نفتی کاهش پیدا کند. این موضوعی است که بین طیف‌های مختلف فکری در حوزه اقتصاد و در حوزه سیاست، مورد توافق است.

وی افزود: نفت هم برای همه کشور‌ها از جمله کشور ما یک سرمایه و دارایی بین نسلی است باید برای نسل‌های آتی سرمایه‌گذاری شود. متاسفانه سالیان سال به علت باز بودن شیر نفت، سهم آن در تامین هزینه‌های جاری کشور بسیار بالا بوده است و اساساً یکی از دلایل اصلی تورم امروز ما وابستگی به نفت است. درآمدهای نفتی به دلیل شرایط تحریم و قیمت جهانی نفت دچار تغییر می‌شود اما هزینه‌های دولت متناسب با این شرایط کاهش پیدا نمی‌کند. در حقیقت هزینه‌ها همواره با یک شیبی در حال رشد هستند.

تورم غیرمنصفانه‌ترین شکل مالیات از طبقات محروم است

سبحانیان با اشاره به اینکه دولت‌ها در گذشته کاهش درآمد‌های نفت را با اتکا به منابع بانکی جبران می‌کردند، گفت: خلق نقدینگی، خلق پایه پولی از محل کاهش درآمد‌های نفتی اتفاق می‌افتاد و این تورمی است که متاسفانه ما شاهد آن هستیم. یک تورم پایدار مزمن و بالا که سفره مردم را کوچک می‌کند. بنابراین اگر کارشناسان اقتصادی بر این باور هستند که ما باید درآمد‌های مالیاتی را جایگزین درآمد‌های نفتی کنیم برای این است که تورم کاهش پیدا کند برای این است که سفره مردم کمتر آسیب ببیند. تورم بدترین و غیرمنصفانه‌ترین شکل مالیاتی است که از عموم مردم به ویژه از طبقات محروم گرفته می‌شود.

وی گفت: این در حالی است که مالیات ستانی قاعده‌مند که ما امروز با شتاب خوبی به آن سمت پیش می‌رویم، مالیات ستانی عادلانه و هوشمند است که مورد تاکید جدی رئیس جمهور محترم هم بود. این نظام مالیاتی نقطه زنی می‌کند و مالیات را از ثروتمندان می‌گیرد و در میان آحاد ملت به ویژه طبقات محروم باز توزیع می‌کند.

سهم ۵۲ درصدی مالیات در تامین مالی دولت در سال ۱۴۰۲

رئیس سازمان امور مالیاتی اظهار کرد: در دهه گذشته تقریباً حدود ۳۶ درصد از منابع عمومی بودجه ما از محل مالیات تامین می‌شد و مابقی که حدود ۶۴ درصد بود را از محل عمدتا درآمد‌های نفتی تامین می‌کردیم. با اتفاقاتی که در دولت سیزدهم رقم خورد تحول در نظام مالیاتی بود. با اقداماتی که در سال گذشته انجام شد، حدود ۵۲ از منابع بودجه دولت را از محل مالیات‌ها تامین کردیم.

کمتر از ۵۰ درصد سهم نفت و سایر منابع درآمدی دولت مثل اوراق و فروش اموال و… شده است. این یکی از آرزو‌های دیرینه نظام حکمرانی کشور بود که با اقداماتی که در دولت سیزدهم رقم خورد این اتفاق حاصل شد. تمرکز ما به صورت جدی در مبارزه با فرار مالیاتی است.

یک درصد اصناف ۲۵ همت مالیات می‌دهند

رئیس سازمان امور مالیاتی در خصوص سهم اصناف بزرگ در کل مالیاتی که اصناف پرداخت می‌کنند، گفت: بیش از ۳۵ درصد از کل مالیاتی که وصول می‌کنیم فقط از ۷۰۰ شرکت بزرگمان می‌گیریم. مالیاتی که از اصناف و مشاغل امروز دریافت می‌شود حدود ۶ درصد کل مالیاتی است که دریافت می‌کنیم. یعنی در سال گذشته حدود ۸۰۵ _۸۰۶ هزار میلیارد تومان مالیات دریافت کردیم که تقریباً ۵۰ هزار میلیارد تومان آن از اصناف و مشاغل و بازاری‌ها بود.

در خود اصناف و مشاغل هم ۵۰ درصد مالیاتی را که از اصناف و مشاغل می‌دهند از یک درصد آنها می‌گیریم یعنی ۲۵ هزار میلیارد تومان مالیاتی که از اصناف و مشاغل می‌گیریم از یک درصد آنها می‌گیریم، پس دوباره تمرکز ما بر مالیات ستانی از اصناف و مشاغل هم روی دانه درشت‌ها است.

۵۰ درصد اصناف مالیات صفر اظهار کرده‌اند

وی افزود: در سال گذشته بیش از ۵۰ درصد اصناف و مشاغل، مودیان حوزه اصناف و مشاغل و بازار مالیاتشان صفر شده است و تقریباً ۹۰ درصدشان زیر ۲۰ میلیون تومان شده‌اند. امروز کارمندی که ماهانه ۲۰ میلیون تومان حقوقش باشد در ماه، در سال حدوداً ۳۰ میلیون تومان مالیات پرداخت می‌کند.

حذف تورم از محاسبه مالیات بر عایدی برخی دارایی‌ها

سبحانیان با اشاره به اینکه مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات بر سوداگری یک جنبه تنظیمی دارد، گفت: البته آن چیزی که در طرح مجلس در حال نهایی شدن است، تورم را از دل افزایشی که در قیمت برخی از دارایی‌ها اتفاق می‌افتد کسر می‌کند. در حقیقت قرار نیست که ما از تورمی که به دارایی اصابت می‌کند مالیات بگیریم.

مالیات بر عایدی سرمایه هنوز تبدیل به قانون نشده علی رغم اینکه ایرادات شورای نگهبان را اصلاح شده اما همچنان هم در مجمع تشخیص مصلحت و هم در شورای نگهبان ایراداتی به این طرح وجود دارد. با این وجود به نظر می‌رسد که باید یک فضای اقناعی را ایجاد کنیم و بگوییم که چرا امروز اخذ مالیات از فعالیت‌های سوداگرانه به نفع خود مردم است.

عزم جدی نظام مالیاتی برای اخذ مالیات از خانه‌های خالی

وی در خصوص مالیات بر خانه‌های خالی نیز گفت: خانه‌های خالی را نیز در جلسات هفتگی با وزارت محترم راه و شهرسازی بررسی می‌کنیم. عزم جدی داریم که براساس اطلاعاتی که از وزارت محترم راه و شهرسازی به دست ما برسد، کار مالیات‌ستانی را انجام دهیم. علت این است که مالیات برخانه‌های خالی را نیز تنظیمی می‌دانیم. می‌توان با اجرای این پایه مالیاتی با کسانی که واحد‌های مسکونی را احتکار می‌کنند و منجر به افزایش قیمت مسکن می‌شوند، برخورد کرد.

جلوگیری از فرار مالیاتی گسترده

مسعود دانشمند، اقتصاددان

مالیات ابزاری مهم در جهت تحقق عدالت، سلامت، بهداشت و بالابردن سطح فرهنگ در کشورهاست. با اعتبار حاصل از مالیات بسیاری از پروژه های نیمه تمام کامل می شود و دیگر از کسری بودجه های سالیانه خبری نیست. در حال حاضر تنها فروشگاه‌ها و شرکت‌های رسمی مالیات خود را پرداخت می‌نمایند و فرار مالیاتی گسترده در کشور وجود دارد.

در حال حاضر هر ساله میلیارد‌ها تومان فرار مالیاتی در نظام اقتصادی ایران صورت می‌گیرد. باید تکلیف افراد و نهاد‌هایی که مالیات نمی‌دهند، مشخص شود، زیرا نمی‌شود که مردم عادی و فعالان اقتصادی مالیات خود را بپردازند، اما برخی به هر دلیلی از زیر این کار در بروند، سالهاست که این موضوع در جریان است، اما متاسفانه کاری برای اصلاح انجام نشده است، حال باید دید که چه زمانی دولت می‌خواهد به این فرار‌های مالیاتی ورود کرده و آن‌ها را سروسامان د هد.

جدای از نبود نظارت و کنترل کافی بر مشاغل و افرادی که مالیات بر آنها واجب است، فرهنگ سازی مهمترین بحث در این زمینه است. درصورتی که مردم و صاحبان مشاغل بدانند و مشاهده کنند پولی که بابت مالیات به دولت پرداخت می کنند صرف چه کارهای بزرگ و پروژه های عظیمی می شود، به طور قطع مشارکت خود را بیشتر خواهند کرد.

مالیات ابزاری مهم در جهت تحقق عدالت، سلامت، بهداشت و بالابردن سطح فرهنگ در کشورهاست. با اعتبار حاصل از مالیات بسیاری از پروژه های نیمه تمام کامل می شود و دیگر از کسری بودجه های سالیانه خبری نیست.