به گزارش کسب و کار نیوز ، حوزه علم و فناوری بدون شک یکی از پایه ها و ارکان اصلی در نظام حکمرانی در هر جامعهای است و این مهم بدنبال تاکیدات ویژه سالهای اخیر رهبر معظم انقلاب که سال ۱۴۰۱ را به عنوان «تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین» نامگذاری کردند، اهمیت ویژه ای یافت و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان نیز به عنوان سکاندار اصلی حمایت از فناوران و ایده پردازان در بومی سازی نیازمندی های بخش های مختلف به خصوص اقلام وارداتی و جلوگیری از خروج ارز از کشور به یکی از نقاط استراتژیک و کلیدی دولت مبدل شد.
نگاهی اجمالی به برخی از دستاوردهای سال ۱۴۰۲ معاونت علمی، فناوری واقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری بیانگر آن است که بیشتر ماموریت های این مجموعه در سال جاری بیشتر اقدامات اساسی و پایه برای توسعه هرچه بیشتر زیست بوم نوآوری و فناوری در بخش های مختلف و البته «اجرای نظام جدید ارزیابی و حمایت از شرکتها و موسسات دانشبنیان» برای دانش بنیان کردن اقتصاد کشور بوده است.
آنچه که در «اجرای نظام جدید ارزیابی و حمایت از شرکتها و موسسات دانشبنیان» مورد هدف بوده است افزایش هرچه بیشتر نقشآفرینی شرکتهای دانش بنیان در رفع مسائل جامعه در بخش های مختلف و اقتصاد و زندگی مردم بوده است و بر این اساس نیز شرکتهای دانشبنیان، بواسطه نقشی که در زیستبوم اقتصاد دانشبنیان ایفا میکنند، اولویت بندی میشوند.
دولت مردمی سیزدهم و تحقق گفتمان محرومیت زدایی
اما معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در یک سال گذشته، با تعریف و برنامه ریزی و برگزاری «نخستین نمایشگاه فناوری ها و محصولات محرومیت زدا – آباد ایران» با همکاری ۲۸ نهاد و ۳۰۰ شرکت دانش بنیان و فناور سعی کرد تاحدودی نقش خود را در گفتمان دولت سیزدهم که همان خدمت رسانی، مردممداری و عدالت است ایفا کند.
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، نخستین نمایشگاه فناوریها و محصولات محرومیت زدا (آبادیران) را با هدف کمک به توسعه مناطق محروم از طریق معرفی ظرفیتهای شرکتهای دانشبنیان، خلاق و فناور، پاسخ به چالشها و ایجاد اشتغال پایدار و همچنین توسعه بازار و تسهیل خرید کالا و خدمات این شرکتها جهت محرومیتزدایی در کشور از ۲۳ تا ۲۵ خردادماه ۱۴۰۲ در مصلای امام خمینی برگزار کرد.
عزم دولت سیزدهم در حمایت از دانش بنیانها
این نمایشگاه در واقع با هدف مردمی سازی اقتصاد دانش بنیان، توسعه بازار شرکت های دانش بنیان وخلاق و فناور و در راستای آبادانی و پیشرفت هرچه بیشتر مناطق محروم با تکیه بر توان زیست بوم فناوری و نوآوری کشور با همکاری بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، کمیته امداد امام خمینی(ره) و ستاد اجرایی فرمان امام(ره) در پنج بخش «مسکن و زیرساخت های توسعه شهری و روستایی»، «کشاورزی، دامپروری و شیلات»، «سلامت، بهداشت و توانبخشی»، «ماشین آلات کوچک مقیاس» و «فناوری های نرم و آموزشی» برپا شد.
روح الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور با تاکید بر اینکه نیازهای احصا شده در این نمایشگاه براساس آمایش سرزمینی است که این ۲۸ نهاد اجرایی کرده اند، اعلام کرد که مناطق محروم نیز براساس شاخص هایی چون نرخ بیکاری، سطح دسترسی و سطح رفاه تعریف شده اند.
همچنین برنامه «برش استانی اقتصاد دانشبنیانی» نیز از دیگر برنامههایی است که به نوعی گفتمان دولت سیزدهم را در مردممداری و عدالت، نمایندگی میکند؛ در این طرح، سهم برابری از حمایتها و فرصتسازیها برای توسعه دانشبنیان پیشروی استانهای مختلف کشور قرار گرفته است. چراکه وقتی شرکتها و ظرفیتهای فناورانه در چند کلانشهر بهویژه تهران متمرکز شود، نخبگان و اهالی فناوری هم به این کلانشهرها جذب میشوند و این چرخه معیوب موجب حمایت بیشتر از نقاط برخوردار و محرومیت نقاط کمتر برخوردار میشود.
دستاوردهای بین المللی معاونت علمی
اما معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۲ در تعاملات بین المللی خود نیز دستاوردهای ارزشمندی را در حوزه دیپلماسی علم و فناوری بدست آورد که تفاهم نامههای همکاری با کشورهای اندونزی، کوبا، ازبکستان و روسیه و ونزوئلا از آن جمله است.
در حالیکه تعداد پاویون های صادراتی این مرکز در سال ۱۴۰۱ تعداد ۶۳ بود این تعداد در سال ۱۴۰۲ به بیش از ۱۳۱ افزایش داشته است. در بخش میزبانی هیات تجاری نیز این عدد از ۱۲ به ۹۲ افزایش داشته است. ضمن اینکه در بخش ارزیابی صادراتی نیز عدد ۳۸ به ۵۸۵ افزایش داشته است.
شرکت های دانش بنیان و خلاق حوزه های مختلف به منظور ورود به بازار های بین المللی و ایجاد روابط برون مرزی، نیازمند رسیدن به یک ثبات و توانمندی در عرصه تجارت و صادرات می باشند. برهمین اساس مرکز توسعه صادرات معاونت علمی با ارزیابی آمادگی صادراتی شرکت های متقاضی، نقاط ضعف و قوت آنها را شناسایی و بررسی کرده و متناسب با شرایط بالقوه شرکت ها آن ها را در توانمند سازی و رسیدن به اهداف بلندمدت صادراتی یاری می کند.
ایجاد بسترهای جدید در حوزه بینالملل
اما با توجه به وابستگی شدید اقتصادی ایران به نفت در طول دهههای گذشته و بدنبال تاکیدات رهبر معظم انقلاب در توسعه هرچه بیشتر صادرات غیرنفتی و تذکر ایشان مبنی بر ضرورت جداسازی اقتصاد کشور از نفت، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، با حمایت ویژه از بخش خصوصی و توانمندسازی هرچه بیشتر این حوزه در بومی سازی تجهیزات وارداتی و البته صادرات این محصولات به بازارهای هدف جهانی عملکرد مناسبی داشته است.
این سیاست مناسب موجب شکلگیری یک جریان پیوسته و حضور متخصصان، فناوران و شرکتهای دانشبنیان در عرصههای بینالمللی را بدنبال داشته است و به طور حتم نتایج درخشان آن ملموس خواهد بود.
خانههای نوآوری و فناوری (آی هیت)، بستری برای نقشآفرینی شرکتهای دانش بنیان در حوزه بینالملل است و این مجموعه در سال ۱۴۰۲ هر هفته میزبان یک هیات عالیرتبه از جمله نایب رییس مجلس الجزایر، وزیر خارجه نیکاراگوئه، رییس جمهور کوبا، نخست وزیر سوریه، رییس مجلس ویتنام و… بوده است.
با وجود آنکه هر یک از این کشورها در حوزههای مختلف دارای ظرفیت های مخصوصی هستند با یک ارزیابی کلی از توانمندی شرکت های دانشبنیان به دلیل بازدید کوتاهی که داشتند، پیشنهاد همکاریهای جذابی را به مسوولان حوزه علم و فناوری ایران میدهند که تمام این موارد، فرصتهای جدید رشد اقتصاد دانشبنیان ارزیابی می شود و در طول دو سال اخیر شرکت های فناور ایرانی رشد قابلتوجهی را تجربه کرده اند. اما نیم نگاهی به آمارهای رسمی صادرات شرکتهای دانشبنیان در چهار سال اخیر، بیانگر آن است که دنیا ایران را در حوزه فناوری و محصولات دانشبنیان پذیرفته است.