شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، مسعود توکلی در گفت و گو با تسنیم، با اشاره به اقدام بانک مرکزی در افزایش تامین ارز مسافرتی از ۵۰۰ یورو به ۱۰۰۰ یورو گفت: به طور معمول در پایان هر سال تقاضای ارز در کف بازار به وجود می آید که این تقاضا ناشی از افزایش سفرهای نوروزی است، به عنوان نمونه افرادی که بستگانی در خارج از کشور دارند و برای دید و بازدید به خارج از کشور مسافرت می کنند و یا افرادی که برای تفریح به خارج از کشور سفر می کنند. این مسافران تقاضای محسوسی را در کف بازار ایجاد می کنند که موجب افزایش تقاضا در بازار غیررسمی ارز و به خصوص در بازار اسکناس می شود.
توکلی بیان داشت: دو برابر کردن ارز مسافرتی یک اطمینان خاطر را هم به مسافران و هم به بازار داد که بانک مرکزی در راستای تامین حداکثری ارز متقاضیان واقعی همچنان بر سر تعهد خود پا برجاست و در این بازه زمانی که تقاضا برای ارز مسافرتی افزایش می یابد، به طور کامل پاسخگوست.
این کارشناس ارزی اظهار کرد: گزارشهایی به بانک مرکزی رسیده بود که برای مسافرت های هوایی به کشورهایی که کمی دورتر هستند، مبلغ ۵۰۰ یورو کفاف هزینه مسافران را نمیدهد و مابقی تقاضا به بازار غیررسمی منتقل می شود. در همین جهت سیاستگذار این تصمیم را گرفت تا در بازه کوتاه مدت و موقتی تامین ارز را افزایش دهد. در نتیجه با تامین نیازهای واقعی، دیگر هیچ مسافری به بازار غیررسمی مراجعه نخواهد کرد.
وی اضافه کرد: افزایش تامین ارز مسافرتی از ۵۰۰ یورو به ۱۰۰۰ یورو به این معنی است که منابع بانک مرکزی پر است و مشکلی در تامین نیازهای مردم وجود ندارد. توکلی تصریح کرد: اگر مضیقه ای در بازار ارز وجود داشته باشد، تقاضای ارز مسافرتی موجب می شود تا فشارهایی به بانک مرکزی وارد و منابع آن را تهدید کند، اما منابع این بانک به قدری زیاد است که افزایش تقاضای ارز مسافرتی، هیچ خللی در بازار ایجاد و منابع ارزی را با کمبود مواجه نمیکند.
این کارشناس بازار ارز بیان داشت: صادرات کشور افزایش یافته و خزانه ارزی بانک مرکزی تقویت شده است و این موضوع دست سیاستگذار را باز گذاشته تا در بازه های زمانی که تقاضا در بازار ارز زیاد می شود، بتواند مدیریت بازار ارز را انجام دهد.
این تحلیلگر اقتصادی اظهار کرد: قبلا در تامین ارز مسافرتی یک دغدغه ای در بازار ارز ایجاد شد که این مدل تامین ارز خودش یک نوع سفته بازی را ایجاد می کند. یعنی در زمان های گذشته افرادی بلیط های تقلبی تهیه و به بانک مراجعه و ارز مسافرتی دریافت می کردند، اما از چند ماه گذشته که فرآیند تحویل ارز مسافرتی، به بعد از گیت در فرودگاه منتقل شد، عملا دیگر دست سفته باز و یا متقلب را از بازار کوتاه کرد تا دیگر نتوانند از ارز مسافرتی سواستفاده کنند. توکلی در پایان تاکید کرد: با توجه به اینکه منابع بانک مرکزی مناسب است و افزایش تقاضایی که در کف بازار به وجود می آید، از بین می رود، این اقدام عامل موثری در مدیریت بازار ارز محسوب می شود.
ضرورت مدیریت سیاست های بانک مرکزی
حسین محمودی اصل، کارشناس اقتصادی
اقدامات بانک مرکزی بسیار مشکوک و غیرکارآمد بوده است. همچنین تناقض های بسیاری در رویکردها و تصمیمات، قابل ملاحظه است. تنها راه کنترل تورم، کنترل رشد نقدینگی و افزایش تولید است. انتشار اوراق ۳۰ درصدی باعث افزایش انتظارات تورمی و زمین گیر شدن تولید می شود. چراکه نرخ تامین مالی تولید به محدوده ۴۰ درصد رسیده است که نه تنها موجب افزایش قیمتها می شود بلکه باعث زیان ده شدن واحدهای تولیدی و عدم توجیه تولید خواهد شد.
در کشور آمریکا و کشورهای اروپایی کنترل تورم از طریق افزایش نرخ بهره کارساز است. چراکه در آن کشورها سود تولید چندین برابر نرخ سود بانکی و سود تسهیلات است. از سوی دیگر قیمت گذاری دستوری تکلیف نیست. بنابراین با هدایت منابع از سطح جامعه به سمت تولید با افزایش تولید و آرام گرفتن نقدینگی، بازارها تحت کنترل در خواهند آمد. اما اجرای یک سیاست در کشورهای دیگر که مولفه های اقتصادی یکسانی ندارند مقبول نیست. چراکه در کشور ما حاشیه سود تولید تقریبا نصف نرخ تسهیلات بانکی است.
طبیعی است تجمیع منابع و نقدینگی در نظام بانکی اگر به دست تولید نرسد، آسیب زا خواهد بود و اگر با این نرخ ها به دست تولید برسد، باعث کاهش تولید، کاهش سودآوری و عدم بازگشت منابع خواهد شد. جالب اینکه تولید با نرخ دلار ۶۰ هزار تومانی و تسهیلات نزدیک ۴۰ درصدی به تولید اقدام می کند و مکلف شده است ارز خود را ۵۰ درصد پایین تر به بانک مرکزی برگرداند.
این یک روند معیوب و غیرقابل ادامه بوده و باعث تورم افزایش تورم و زمین گیر شدن تولید خواهد شد. در این بین عرضه ارز رانتی به عنوان ارز مسافری به هیچ وجه توجیه ندارد و باید این ارزها بدون رانت عرضه شود. بانک مرکزی به دنبال بنگاه داری بوده و مکانیزم معقول بورس کالا برای عرضه طلا و سکه را به هم ریخت و با ایجاد وقفه در عرضه سکه و ایجاد مکانیزم ها و سامانه های مربوطه نه تنها راسا دلار ۵۹ هزار تومانی را در عرضه طلا به رسمیت شناخت بلکه دلار بالای ۸۰ هزار تومان سکه را نیز رسمیت خواهد داد. انبوهی از تناقض ها موفقیت سیاست های بانک مرکزی را به چالش کشیده است. همچنین به نظر می رسد این حجم از گل به خودی ها که بسیار مشکوک است، باید مدیریت شود.