ابزار توسعه مشاغل خانگی

سرمقاله

مسأله مشاغل خانگی در بسیاری از دولت‌های گذشته مطرح شده، اما برنامه‌ریزی و سیاستگذاری متناسب با ظرفیت‌های این بخش از اشتغال در دهه‌های گذشته مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. در واقع حمایت از مشاغل خانگی و توسعه‌ این نوع اشتغال در قالب هدفگذاری‌های دولتی در برخی دوره‌های پیشین انجام نشده و بیشتر این موضوع در اظهارات و رسانه‌ها مطرح و کار اساسی و اصولی در این حوزه کمتر انجام شده است.
با توجه به نبود آمار دقیق در حوزه مشاغل خانگی، داده‌های مطرح شده در این حوزه بیشتر جنبه حدس و گمان داشته و قابل استناد نبوده و میزان سهم ارائه شده در قالب مشاغل خانگی در بازار کار کشور از دقت بالایی برخوردار نیست. در شرایطی که بازار کار رسمی تحت تأثیر چالش‌ها و مشکلات اقتصادی قرار گرفته، فعالیت طبیعی این حوزه با چالش مواجه و ما نیز افزایش نرخ تورم و بیکاری را شاهد هستیم، رشد فعالیت مشاغل خانگی اتفاق افتاده است. در این وضعیت به صورت طبیعی، صحنه کار و فعالیت برای توسعه مشاغلی از جنس اشتغال خانگی بیشتر فراهم خواهد شد. در صورت هوشمندی بازار کار و نمود آن در برنامه‌های مدیران و دستگاه‌های دولتی از ظرفیت مشاغل خانگی نهایت بهره‌مندی صورت گرفته و با حمایت‌های دولتی، بخشی از مشکلات این بخش حل خواهد شد.
اکنون نیز به دلیل مشکلات مرتبط با بیکاری، افزایش هزینه‌های حوزه تولید و کاهش قدرت خرید اقشار مختلف، فرصت مناسبی برای حمایت از شاغلان حوزه مشاغل خانگی و اقشار دیگری مانند دستفروشان و توسعه کار آنها فراهم شده است. بیشتر میزان فعالیت حوزه مشاغل خانگی مرتبط با شاغلان ساکن شهرها بوده و دلیل آن بازار تولیدات اینگونه مشاغل در محیط‌های شهری است. به عبارتی به دلیل امکان عرضه گسترده محصولات مشاغل خانگی در شهرها، زمینه توسعه فعالیت‌های مربوط به این بخش در شهرها فراهم آمده است.
در مشاغل خانگی عمدتاً به حوزه فعالیت‌های هنری و صنایع دستی پرداخته شده که به شرط بسترهای مهیا در حوزه گردشگری و مسافرت‌های داخلی، امکان رشد این مشاغل و عرضه محولات ناشی از این فعالیت‌ها وجود داشته و در غیر این صورت زمینه فعالیت آنها با مخاطره مواجه می‌شود.
به عبارتی، یکی از عوامل اساسی در رشد و توسعه مشاغل خانگی، توسعه پذیرش گردشگر و افزایش مسافرت‌های مردمی در داخل کشور است که در صورت ارتقاء قدرت خرید و جنب و جوش اجتماعی این امر نیز ممکن می‌شود. دولت‌ها باید زمینه توسعه بازاریابی و ایجاد بسترهای عرضه محصولات تولیدی فعالیت‌ها و اشتغال خانگی را فراهم کنند. در این شرایط زمینه ارتقاء و توسعه اشتغال در این حوزه نیز مهیا خواهد شد.