شرایط اثرگذاری منابع ارزی

سرمقاله

به دلیل تحریم ها سه تا چهار سال است بحث آزادسازی ۷ میلیارد دلار با رایزنی های مختلف در جریان است. این امر موجب شرطی شدن بازارها شده است. در حالی که در سالهای اخیر به دلیل تصمیمات اشتباه از جمله عوارض صادراتی، نرخ خوراک گاز و سیاست پیمان سپاری ارزی بیش از این عدد به کشور خسارت وارد شده است. این در حالی است که عربستان هفته ای نزدیک به ۷ میلیارد دلار فروش نفت دارد. عراق نیز صادرات خود را به روزانه حدود ۴ میلیون بشکه رسانده است. اما اقتصاد ایران یک سوم عربستان و ترکیه شده است.
در این بین صادرات امارات ۶ برابر ایران می باشد. از سوی دیگر قطر و عمان نیز از خلاء حضور ایران در بازار نفت و گاز بهره های چند ده میلیارد دلاری برده اند. به عبارت بهتر کشورهای همسایه نان تحریم ایران را خورده اند. همچنین مردم خود را به رفاه حداکثری رسانده و اینکه ما به جای استراتژی کنترل شیطان بزرگ، گاها به اشتباه به استراتژی تقابل روی آورده ایم. اینک هم بابت ۷ میلیارد دلار چندین سال درگیر شده و نمی دانیم بابت آزادسازی آن خوشحال باشیم یا نه.
البته آسیب هایی که نظام مدیریتی در طول دهه های گذشته به اقتصاد کشور وارد کرده جبران ناپذیر است. چراکه در طول ۲۰ سال گذشته درآمدهای نفتی بیش از هزار میلیارد دلار بوده است. با مدیریت مناسب این عدد عظیم و سرمایه گذاری مناسب هم می توانستیم وابستگی اقتصاد به نفت را کاهش دهیم و هم اینکه صادرات غیرنفتی را به ۱۵۰ میلیارد دلار برسانیم.
اقتصاد پویا و توانمند که همان اقتصاد مقاومتی است، در پرتو یک نظام مدیریتی توانمند و تا حدود زیادی غیرسیاسی، موفق می شود. اما تنیدگی نظام مدیریت اقتصادی با سیاسی کاری در حد آبدارچی وزارت خانه ها، کارایی و اثربخشی را از بین برده است. برای رهایی از وضعیتی که دهه ها تجربه شده و در آن هیچ جناح و گروهی به موفقیت نرسیده اقدامات ساختاری نیاز است. همچنین می بایست منافع ملی جایگزین منافع شخصی و گروهی شود.
متاسفانه فرصت سوزی بسیاری صورت گرفته است و تورم خواران، رانت خواران و سوداگران در شرایط تحریم و تورم در لایه های مختلف اقتصاد نفوذ کرده و بر لایه های مختلف سیاسی نیز تاثیر زیادی دارند. این امر از بین رفتن طبقه متوسط و زمین گیر شدن قشر ضعیف از یک سو، و بخش تولید از سوی دیگر را به دنبال داشته است. بی تردید برای رهایی از وضعیت فعلی، در پیش گرفتن منافع ملی در جهت تقویت نظام مدیریتی توانمند بسیار حیاتی است. امید است با عزم ملی، سایه تحریم و تورم از اقتصاد کشور دور شده و بساط رانت و فساد برچیده شود.