سرمقاله
بازار خودرو مطیع محض بازار ارز است. مهم ترین و شاید تنها دلیل افزایش قیمت خودرو قیمت دلار است. زمانی که نرخ ارز رو به رشد است قیمت خودرو نیز به دنبال آن بالا خواهد رفت. همچنین این روزها، برخی اظهارنظرها و کارشناسیها درست یا غلط پیرامون نرخ ارز صورت میگیرد که نرخ ارز صعود بیشتر هم تجربه خواهد کرد. افزایش نرخ ارز با این حجم از بالا رفتن قیمت خودرو در بازار یعنی افزایشهای بیش از ۳۰ الی ۶۰ میلیون تومانی تناسب دارد. طی ماههای اخیر ارز از کانال ۳۰ هزار تومان به کانال ۳۷ هزار تومان صعود کرد و افزایشی حدود ۱۵ الی ۲۰ درصدی رقم خورد. این میزان افزایش قیمت بر روی یک خودرو که قیمت ۳۰۰ میلیون تومانی دارد در حدود همان ۳۰ الی ۴۰ میلیون تومان است.
با این اتفاقات و رقم خوردن افزایش های میلیونی قیمتها در بازار خودرو، بسیاری از مردم ترجیح میدهند سرمایه ریالی خود را به سمت راحتترین سرمایهگذاری که خودرو است، هدایت و به کالا تبدیل کنند. همین افزایش تقاضا بر افزایش قیمت خودروها در بازار دامن میزند. با بالا رفتن نرخ ارز، بازار دچار یک شوک خواهد شد. بسیاری از ترس کاهش ارزش ریال خود، به خرید کالا هجوم میبرند. خودرو نیز همیشه از آن دست کالاهایی است که در این سرمایهگذاریها دارای جذابیت است.
البته که بحث تورم در کشور را نیز باید در نظر گرفت. ما در ابتدای سال جاری شاهد تورم گستردهای که بهدنبال حذف ارز دولتی بر روی اکثر کالاها از موادغذایی و مواد اولیه صنایع و… شکل گرفت هستیم. این دامنه تورم در جامعه ادامه هم دارد. بنابراین بخشی از این افزایش قیمت کالاها اعم از خودرو متوجه تورم کل اقتصاد کشور است. در ابتدای امسال به سبب تورم ایجاد شده در اقتصاد کشور، قیمتها روندی صعودی طی کرد. اما افزایش قیمت این روزهای بازار خودرو به دنبال افزایش نرخ ارز و افزایش جذابیت و تقاضای سرمایهگذاری بر روی خودروها است.
در خصوص واردات و تاثیر آن بر کاهش قیمتها هم باید چند مسئله را در نظر گرفت. در رابطه با خودروهایی که قرار است وارد شود، دولت اعلام کرده ۹۰ هزار خودرو وارد خواهد کرد. این درحالی است که ایران با تحریم مواجه است.
یعنی هم تحریمهای هستهای و هم تحریمهای جدید. در این شرایط هیچ شرکتی به شکل مستقیم به ما خودرو نخواهد داد. ما باید از واسطهها تهیه کنیم. آخرین باری که این کار را انجام دادیم، در دولت دهم بود که توانستیم در سال ۱۳۹۱، ۴۰ هزار ماکسیما از طریق واسطهها تهیه کنیم.
آن زمان دست کشور خیلی بازتر بود و ارز هم داشتیم. از این رو با توجه به محدودیتهای درنظرگرفتهشده در خصوص مدل خودروها و تعداد به نظر نمیرسد که برای امسال اساسا امکانپذیر باشد. این کار بیشتر جنبه شعاری دارد که میخواهند بگویند واردات خودرو آزاد شده است. بعید است تعداد زیادی خودرو وارد شود.
تعداد محدودی وارد میشود که به سختی از کشورهای واسطه تامین خواهد شد. با توجه به اینکه الان در کل دنیا به خاطر جنگ، کرونا و کمبود قطعات الکترونیکی، عرضه خودرو در بازار جهانی سخت شده، کار برای کشور ما هم مشکل می شود. در عین حال به خودروهایی که مجوز داده شده خودشان در کشورهای اطراف ما هم به سختی امکان تهیه دارند. اگر هم عملی بشود و واردات انجام شود، فکر نمیکنم آنقدری باشد که بتواند به لحاظ کیفی و کمی و قیمتی بر بازار تاثیرگذار باشد.
شناروسازی قیمت خودرو نیز در شرایطی که اقتصاد ثبات دارد و نه نرخ دلار به ثبات رسیده غیرممکن است. چطور در اقتصادی که نرخ دلار آن روزانه شاید بیش از هزار تومان افزایش قیمت دارد میتوان قیمت خودرو را شناور کرد. خودروساز سنگ خود را سینه می زند چراکه اگر واردات خودرو به کشور امروز یا فردا به سرانجام برسد شاید کمتر کسی به فکر خرید خودروی داخلی باشد.
پیش بینی قیمت خودرو برای ماههای پایانی سال هم این است که در شرایط تورم اقتصادی کاهش قیمت خودرو امکانپذیر نیست. حتی میتوان گفت رشد قیمت خودرو همگام با بسیاری از کالاها صورت نگرفته است. تنها باید به کند شدن شیب رشد قیمتها امیدوار بود.