صدور قطعنامه علیه ایران، نرخ ارز را به کدام سو می برد؟/فشار سیگنال های صعودی به بازار ارز

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، طی هفته گذشته نرخ دلار با عبور از کانال ۳۶ هزار تومان رکورد تاریخی بر جای گذاشت. اما با آغاز هفته جاری به گفته معامله گران در این بازار، نرخ ارز در کانال ۳۴ هزار تومان قرار دارد. این بدان معناست که نرخ ارز نسبت به روند صعودی خود عقب نشینی کرده است. این در حالی است که سیگنال های جدید بازار ارز را تهدید می کنند. قطعنامه ای که آمریکا به همراه سه کشور اروپایی عضو برجام قرار است علیه ایران صادر کنند منجر به رشد اندک نرخ ارز شده است. هرچند مشخص نیست این قطعنامه چه روزی منتشر و مفاد آن تا چه اندازه هشدار دهنده باشد، اما بازار ارز از آن به عنوان یک سیگنال استفاده می کند.

در هفته گذشته هر دلار آمریکا در ابتدای هفته ۳۴ هزار و ۸۶۰ تومان بود، اما قیمت آن در میانه هفته به از نیمه کانال ۳۶ هزار تومان گذشت و ۳۶ هزار و ۶۸۰ تومان شد. اما این روند با اظهارات و رفتار پلیسی و طرح های تکراری کمی عقب نشینی کرد. دولت اعلام کرد خریداران ارز دیگر یارانه نقدی دریافت نخواهند کرد و فروش آنلاین ارز دیگر برنامه دولت برای کنترل بازار شد.

به هر ترتیب فعالان بازار معتقدند یکی از دلایل صعودی شدن نرخ دلار در بازار به احتمال صدور قطعنامه علیه ایران برمی‌گردد. قیمت دلار در دومین روز هفته به سمت بالا حرکت کرد. اسکناس آمریکایی در تهران و هرات صعودی بود اما در سلیمانیه نرخ دلار به سمت پائین حرکت کرد. نرخ حواله درهم نیز افت ۴۰ تومانی را ثبت کرد و به ۹ هزار و ۵۶۰ تومان رسید.

فعالان بازار معتقدند یکی از دلایل صعودی شدن نرخ دلار در بازار به احتمال صدور قطعنامه علیه ایران می گردد. بازار ارز با یک خبر جدید در این باره روبرو شد و همین خبر موجب شد دست معامله گران افزایشی بالاتر باشد. آمریکا به همراه سه کشور اروپایی عضو برجام قصد تهیه پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران دارند که گفته می‌شود قرار است در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مورد بررسی قرار گیرد.

اگرچه قیمت دلار در بازار آزاد صعودی بود اما در بازار رسمی قیمت دلار نوسان صعودی اندکی را تجربه کرد.نرخ دلار در بازار متشکل امروز ۲۱ تومان رشد کرد  و به ۲۹ هزار و ۶۹۱ تومان رسید. در صرافی ملی هم قیمت خرید دلار آمریکا ۲۸ هزار و ۷۷۵ تومان(۲۸ هزار و ۷۷۵ تومان) و قیمت فروش دلار آمریکا  ۲۹ هزار و ۶۴ تومان (۲۹ هزار و ۶۴ تومان) اعلام شد.از سوی دیگر قیمت خرید دلار توافقی ۳۲ هزار و ۸۰۰ تومان و قیمت فروش دلار توافقی ۳۳ هزار و ۲۸۳ تومان بوده است.

دلایل رشد نرخ ارز

میثم مهرپور، کارشناس اقتصادی

در اقتصادی که همواره گرفتار تورم است انتظار رشد نرخ ارز خیلی قبل تر وجود داشت. رشد نقدینگی هم به موضوع رشد نرخ ارز دامن زده است. عدم مدیریت تورم و رشد نقدینگی به التهابات در بازار ارز دامن زد.عوامل داخلی و خارجی زیادی نیز بر این موضوع تاثیر گذار است. اگر  هشدارهای مکرر  در رابطه با رشد نقدینگی از سوی مسوولان جدی گرفته می شد و کنترل تورم در دستور کار قرار می گرفت، حداقل از سوی عوامل تاثیرگذار داخلی خطری بازار ارز را تهدید نمی کرد. به عبارت بهتر در اقتصادی که در آن تورم و افزایش نقدینگی وجود دارد، انتظار ثابت بودن نرخ ارز یک انتظار بی جا و غیر منطقی است.

حال با توجه به اتفاقات داخلی و روابط خارجی در بن بست مانده، بازار ارز یکی از بازارهایی است که به فکر عکس العمل به این اتفاقات افتاده است. صدور قطعنامه می تواند شدت عکس العمل بازار ارز را تشدید کند. به هر ترتیب این سیگنال خارجی بدون واکنش باقی نخواهد ماند. تجربه بازار ارز در رابطه با اخبار منفی و مثبت نشان می دهد در روزهای آینده و در صورت انتشار این قطعنامه روند صعودی نرخ ارز را دوباره شاهد باشیم. به طور کلی نوسان نرخ دلار در کانال ۳۵ تا ۳۷ هزارتومانی دلار، به علت تورم است. هرچند باید نقش عوامل خارجی و سیگنال های خارجی را نیز در نظر داشته باشیم. بانک مرکزی باید راهکارهایی را برای عدم اثرگذاری سیگنال های خارجی که از قبل در رابطه با آن اطلاع دارد در دستور کار قرار دهد.

در چنین شرایطی قرار داریم که کشورهای غربی تمایل دارند فشار بیشتری به اقتصاد ایران وارد شود تا در مذاکرات آتی برجام، دست بالا را داشته باشند. صدور قطعنامه نیز می تواند یکی از این اهرم فشارها باشد. همچنین همانطور که اشاره شد در جامعه‌ای که دارای تورم ساختاری بوده و همواره رشد بالای نقدینگی در کشور مشهود است، ارز به‌عنوان یک کالای سرمایه‌ای شناخته شده و با این اوصاف، ثبات نرخ ارز در بلندمدت غیرممکن خواهد بود.

به هر ترتیب راهکار ثبات نرخ ارز، پیش‌بینی‌پذیر کردن آن، حرکت نرخ ارز متناسب با نرخ تورم و جلوگیری از رفتار هیجانی است. همچنین با وجود اینکه دولت قادر است با تزریق ارز به بازار به ‌صورت دستوری نرخ را ثابت نگه دارد اما باید تمامی عوامل داخلی و خارجی در نظر گرفته شود. زیرا نرخ ارز سایه‌ای از سایر شاخص های اقتصادی است.