شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، هرچند دولت تاکید دارد درآمدهای مالیاتی باید از مشمولان دریافت شود اما تا به امروز همچنان شاهد فرار مالیاتی گسترده در این خصوص هستیم. به نظر می رسد بر اساس گفته های فعالان اقتصادی دولت در دریافت مالیات جدی نیست و با عده ای از افراد و شرکتهای مشمول که دارای فرار مالیاتی بسیار زیادی هستند تعارف می کند. این در حالی است که بسیاری از واجدان شرایط نیز از معافیت های کلان مالیاتی برخوردار هستند. ذینفع بودن دولت و زیرمجموعه های آن در برخی از این شرکتها دلیلی برای عدم رویارویی مسوولان مالیاتی برای دریافت مالیات است.
به هر ترتیب به نظر نمی رسد سال آینده نیز درآمد ۶۵۰ هزار میلیارد تومانی پیش بینی شده از محل مالیات محقق شود. نیم قرن است دولتها در صدد دریافت مالیات از خانه های خالی هستند که به عنوان طرحی شکست خورده از آن نام برده می شود. این نمونه ای از انواع پایه های مالیاتی است که تحقق پیدا نکرده است. شاید دولت برای رسیدن به هدف تعیین شده فشار خود را بر روی تولید و صنعت متمرکز کند. دریافت مالیات از این بخش تیر خلاص به تولید داخلی را خواهد زد. امروز تولید و صنعت کشور زیر بار هزینه های سرسام آور کمر خم کرده اند و ایجاد هزینه ای دیگر مانند مالیات به طور کلی تولید را تعطیل خواهد کرد.
کاهش معافیت های مالیاتی
آلبرت بغزیان، اقتصاددان
تحقق درآمدهای مالیاتی نیازمند عزم جدی و تمایل واقعی دولتها است. تا به امروز تلاش جدی برای دریافت مالیات از افراد و شرکت هایی که واقعا مستحق پرداخت مالیات هستند، مشاهده نشده است. چشم پوشی دولت از دریافت مالیات از فراریان مالیاتی موجب شده تا دیگر مودیان مالیاتی نیز به این موضوع نگاه جدی نداشته باشند. انواع معافیت های مالیاتی وضع شده برای شرکتها و افرادی که درآمدهای کلان دارند و به دلیل وابستگی هایی که به دولت و زیرمجموعه های آن دارند، منجر به عدم تحقق درآمدهای مالیاتی در چندین سال اخیر شده است.
این اتفاق منجر به بهره کشی دولت از دیگر بخش ها اعم از تولید و صنعت، دستمزدها، حقوق کارکنان و … برای مالیات ستانی شده است. تولید و صنعت که دیگر جایی برای هزینه کرد بیشتر ندارند. تولید امروز به هزار و یک دلیل در خواب به سر می برد و امیدی به بازگشت رونق به آن وجود ندارد. بنابراین دولت به سمت حقوق و دستمزد کارمندان و کارگران رفته است. اینکه این افراد با کمترین سقف حقوق مالیات بپردازند و دانه درشت ها خیلی راحت و بدون دغدغه به فعالیت بدون مالیات ادامه دهند، تبعات زیادی به دنبال خواهد داشت. با دریافت مالیات از تولید و صنعت، اقتصاد زیرزمینی شکل خواهد گرفت و فعالیت پنهان افزایش خواهد یافت.
راهاندازی سامانه مودیان و ساماندهی فعالیتها بیشک دست بسیاری از متخلفان مالیاتی را کم میکند و باعث میشود نحوه فعالیتشان به مشکل بخورد. اما موضوع مهم اینجاست که راهاندازی چنین سامانهای که از نان شب هم واجبتر بود چرا تاکنون اجرا نشد. درحالیکه باید سالها پیش اجرا میشد. به نظر میرسد منافع حاصل از اجرا نشدن هوشمندسازی مالیاتی به جیب مخالفان این طرح میرود.
متأسفانه در بسیاری از صنفها مانند برخی پزشکان و یا وکلا بارها شاهد این بودهایم که از مشتریان خود خواستهاند پول را به صورت نقدی از دستگاه خودپرداز بگیرند و یا به واسطه حساب اقوام خود فعالیت میکنند که مگر میشود سازمان امور مالیاتی به این موارد برنخورده باشد. یا اینکه افرادی که بدون احراز هویت شغلیشان پوز بانکی دریافت میکنند و این سازمان اقدامی برای یکپارچهسازی آنها نمیکند تا معاملات ثبت کنند و مانع فرار یا کتمان درآمدهایشان بشود. قبلا هم با وجود آگاهی بر تخلفات ارادهای برای شفاف سازی درآمدها وجود نداشت.
به هر ترتیب درآمدهای مالیاتی شاید بتواند هزینههای جاری دولت را تامین کند اما برای تامین هزینههای عمرانی و توسعهای نمیتوان به درآمدهای مالیاتی اکتفا کرد. چراکه در تحقق عدد پیش بینی شده شبهات زیادی وجود دارد. دولت برای سال آینده به افزایش درآمدهای مالیاتی اشاره کرده اما مشخص نیست از چه طریقی میخواهد این درآمدها را افزایش دهد. آیا درآمد مالیاتی قرار است با افزایش پایههای مالیاتی جدید افزایش پیدا کند یا افزایش نرخ مالیاتی. دولت باید با مقابله با فرار مالیاتی یا کاهش معافیت های مالیاتی غیرضرور به درآمد مالیاتی برسد نه اینکه با افزایش نرخ مالیات و دست کردن در جیب حقوقبگیران درآمد مالیاتی خود را افزایش دهد. دولت باید مشخص کند چگونه قرار است درآمد مالیاتی را افزایش دهد اگر از مسیر درست این کار را انجام دهد میتوان به تحقق رقم اعلام شده امید داشت.