راهنمای خرید بهترین فرش دستباف ایرانی

طرح‌های مشهور فرش‌های دستباف در ایران
فرش‌‌های دستباف ایرانی از نظر نوع نقش و نگار از نظر کلی به دو دسته مدرن و کلاسیک تقسیم بندی شده‌اند. از نظر دسته بندی، طرح‌های سنتی دارای اصالت و انواع گوناگونی هستند. همچنین فرش‌های مدرن نیز از نظر گونه شناسی به سبک‌های انتزاعی و تلفیقی طبقه بندی شده‌اند.

گونه‌های کلاسیک فرش دستبافت

فرش دستباف ایرانی طرفداران زیادی دارد که یکی از دلایل آن، تنوع زیاد در طرح و نقش آن است. این عامل به تنهایی، یکی از دلایل خرید و فروش فرش دستباف به حساب می‌آید و هر نگاهی را به خود جذب می‌کند.

طرح فرش شاه عباسی
یکی از مشهور‌ترین طرح‌های ایرانی، نوع شاه عباسی است. در بافت این نوع فرش‌ها، هنرمندان از نقش و نگار گل شاه عباسی همراه طرح‌های متقارن انتزاعی و هندسی بهره می‌برند. طرح‌ شاه عباسی از نظر اصالت بسیار مورد توجه است و علاوه بر نقش و نگار فرش‌های ایرانی در محراب‌ها و کاشی کاری‌های اسلیمی بسیار مورد استفاده هستند. طرح این گل‌ها با توجه به جزئیات خاص خود دارای ارزش بالا از نظر قیمتی نیز دسته بندی شده‌اند.

طرح فرش دستباف بته‌جقه‌ ای
بته‌جقه از نماد‌های ایرانیان است و از گذشته‌های کهن در آثار و فرهنگ ایرانی نقش‌ بسیار ویژه‌ای دارد. از این ‌رو هنرمندان از آن در تمامی آثار مانند فرش‌، ترمه‌، تابلو و البسه فاخر بسیار استفاده می‌کنند. طرح‌های بته‌جقه‌ای در تمامی خاستگاه‌های فرش مورد استفاده است اما در خاستگاه اصفهان و کاشان چنین‌ طرح‌های بسیار پر استفاده هستند.

نقش اسلیمی در فرش دستباف
به جرئت می‌توان گفت که پر استفاده‌ترین نقش و نگار در فرش‌های دستباف ایرانی، نوع اسلیمی آن است. طرح‌های اسلیمی معمولا به صورت متقارن و طرح‌هایی در وسط فرش به صورت گرد شناخته شده‌اند. در این طرح‌ها از نقش و نگار هندسی نیز به صورت مکمل استفاده می‌کنند. این طرح‌ها در بیشتر خاستگاه‌ها در ایران مورد توجه هستند و در در طرح‌های تبریز و نائین مشهود هستند.

نقش شکارگاه در فرش ایرانی دستباف
از قدیمی‌ترین نقش و نگار در فرش‌ها و تابلو بافته‌های ایرانی می‌توانیم به طرح شکارگاه اشاره کنیم، طرح ها معمولا منظره‌ای از شاهان گذشته و اساطیر را در حین شکار به نمایش می‌گذارند. در گذشته این فرش‌ها درون دربار‌ها بسیار به چشم می‌خورد و امروزه نیز دارای محبوبیت خاص خود است. این طرح های در خاستگاه‌های ترکمن، اصفهان بسیار به چشم می‌خورد.

فرش دستباف با طرح اقتباسی
در این نوع فرش‌ها اشکال هندسی و متحدل الشکل که به صورت مرتب تکرار شده‌ و به صورت قرینه بافته شده‌اند. این طرح از نظر ساختار شناسی شباهت زیادی به طرح‌های اسلیمی دارد اما از نظر جزئیات با یکدیگر تفاوت‌های قابل توجهی دارند. در جزئیات طرح‌های اقتباسی از اشکال هندسی به صورتی ترکیبی استفاده شده است.

دیگرطرح‌ های کلاسیک در فرش های دستباف
از دیگر طرح‌های فرش‌های کلاسیک ایرانی می‌توانیم به مواردی چون گل‌فرنگی، محرابی، ترکمن، افشان و … اشاره کنیم.

خاستگاه‌های فرش دستباف ایرانی

در سراسر مرز و بوم ایران، فرش‌های دستباف اهمیت ویژه ای دارند و تقریبا در همه جا بافندگی فرش دستباف وجود دارد. اما از نظر تکنیک‌های بافت و سهم بیشتر بازار استان‌های تبریز، نائین اصفهان،قم و کاشان بسیار مورد توجه هستند. البته مناطقی نظیر کرمان، ترکمن صحرا، ارومیه ، اردبیل و سایر استان‌ها نیز در بافندگی فرش جزء زبان‌زد‌ها هستند.

فرش دستباف تبریز
بدون شک یکی از برترین و مشهور‌ترین از انواع فرش‌های ایرانی است. بافت در تبریز با قدمتی بیش از ۵۰۰ سال از زمان صفویان بسیار مورد توجه بوده‌ است. فرش تبریز همواره تاجران بسیاری را از سراسر دنیا مجذب خود نموده است. در بافت فرش تبریز از پشم ماکویی استفاده می‌کنند، این پشم نسبت به سایر پشم‌ها استحکام بسیار بیشتری دارد. برای همین است که فرش‌‌های تبریزی جزء با استحکام ترین فرش‌ها در ایران و دنیا شناخته شده‌اند. در تار این فرش‌ها عموما از پنبه و از پود آن‌ها نیز از پشم ماکویی بیشترین استفاده را دارد. البته فرش تبریز، در انواع ابریشمی نیز بسیار پرطرفدار است.
فرش‌های تبریز معمولا به ریزبافت بودن و دارای رج‌شمار بالا شناخته شده‌اند. هر فرشی نوع تبریزی محسوب است که با گره‌ی ترکی بافته شده باشد. و لزوما به این معنا نیست که صرفا فرش در شهر تبریز بافته شده باشد.

فرش دستبافت نائین
فرش نائین از آن دسته از خاستگاه‌هایی است که به فرش‌های با جزئیات بالا و کیفیت الیاف طبیعی مطلوب مورد توجه است. مهم‌ترین ویژگی فرش نائین را می‌توانیم به داشتن دو پود در ساختار فرش اشاره کنیم که این امر به استحکام و داشتن جزئیات بی نقص به بافندگان کمک زیادی می‌کند. با توجه به مواد اولیه استفاده شده در این فرش‌ها، از نظر راحتی در میان فرش‌های ایرانی بسیار مورد علاقه خریداران داخلی و خارجی هستند. در فرش نائین با توجه به فن بافت، طرح‌ها با اشتباهات بافندگی بسیار کم‌تر از سایر فن‌ها بافته خواهند شد. از ویژگی دیگر فرش‌های نائین که می‌توانیم به آن اشاره کنیم، استفاده از گره فارسی در بافت این فرش‌ها است.

فرش دستباف شهر قم
عرصه‌ای نوظهور و قابل توجه در صنعت فرش دستباف قطعا خاستگاه قم است. قم نقش بسیار مهمی در صنعت فرش دستباف در ایران دارد و در این زمینه با تحولاتی بسیاری که داشته توانسته نام خود را در میان برند‌های مطرح فرش در ایران پر آوازه کند. فرش قمی جزء با طراوات‌ترین فرش‌های ایرانی است. بافندگان قمی در بافت این فرش‌ها از از تراکم بسیار بالایی استفاده می‌کنند تا جایی که هر متر از این فرش دارای بیش از ۱ میلیون گره تشکیل شده است. برای بافت فرش‌ قم با توجه به ظرافت بسیار و تراکم بالا از الیاف ابریشم طبیعی استفاده می‌کنند. این کار علاوه‌بر تسهیل در عمل بافت، راحتی و چشم نوازی فرش را دو چندان می‌کند.

فرش ایرانی دستباف کاشان
به عنوان بزرگترین صادر کننده فرش دستباف در ایران بیش از ۷۰ درصد سهم بازار را در اختیار دارد. کاشان همواره نقش‌ مهمی در بافت فرش‌های با اصالت ایرانی داشته و دارد. بافندگان در بافت این فرش‌ها از ترکیب الیاف‌هایی مانند پشم، پنبه و ابریشم استفاده می‌کنند. نوع تار و پود در فرش کاشانی نیز از گره فارسی است و از این نظر به فرش نائین اصفهان شباهت زیادی دارد ولی در برخی نقاط کاشان از حالت سه پوده نیز برای بافت استفاده می‌کنند. فرش کاشان از این نظر در دنیا شناخته شده است که این شهر به عنوان مهد و کانون رنگرزی در دنیا مشهور است. بنابراین رنگبندی فرش‌های کاشان دارای وضوح و طروات بسیار زیبایی است.

نکات خرید فرش دستباف ایرانی

برای خرید فرش دستباف می‌توانید با کارشناسان فرش دستباف عرسین در ارتباط باشید؛ علاوه بر این نکات زیر به شما کمک می‌کند تا آگاهی نسبتا خوبی درباره فرش مورد نظر خود، به دست آورید.

نوع گره ها و بافت
گره‌ و بافت‌ نقش بسیار مهمی در ارزش گذاری و اصالت فرش‌های دستباف ایرانی دارند. هر فن گره و بافتی مربوط به خاستگاه و فرهنگ آن منطقه مربوط است. لذا هنگام خرید باید توجه داشت که در بافت این فرش‌ها از چه نوع گره‌ای استفاده شده‌است. معمولا گره‌های ترکی دارای استحکام بسیار بالا و گره‌های دو پوده دارای ظرافت بیشتری هستند.

جزئیات
یکی ازمهم‌ترین نکاتی که هنگام خرید فرش دستباف ایرانی باید به آن توجه داشته باشید، تراکم و رج شماری فرش است. هرچه تراکم یک فرش بیشتر باشد دارای جزئیات و زیبایی به مراتب بیشتری خواهد بود که در نتیجه ارزش مالی آن را نیز دو چندان می‌کند. برای شمارش رج فرش کافی است فرش را از قسمت پشتی در ابعاد ۷ سانتی متر اقدام به شمارش گره‌ها به صورت دقیق کنید و آن را در ابعاد فرش ضرب کنید. البته این کار نیازمند حوصله و ظرافت خاصی است و می‌توانید از فروشنده تعداد رج فرش را جویا شوید.

طرح‌ها
همانطور که در بالاتر به مشهور‌ترین طرح فرش‌های ایرانی اشاره نمودیم. هر طرح دارای ویژگی و اصالت خاص خود است. طرح‌های کلاسیک معمولا دارای ارزش مادی و معنوی بیشتری هستند زیرا اصالت و فرهنگ دیرباز این سرزمین را به نسل‌های بعدی منتقل می‌کنند. در طرح‌های ایرانی هرچه جزئیاتی مانند نقش و نگار شاه‌عباسی ، اسلیمی و گل فرنگی بیشتر به کار برده شود، با توجه به جزئیات بالا دارای ارزش بیشتری هستند.

خاستگاه
هنگام خرید فرش باید توجه ویژه‌ای به خاستگاه و فن بافت آن داشت. درصورتی که نیاز به جزئیات بیشتر دارید فرش‌های نائین و قم دارای جزئیات بیشتری هستند. فرش‌های کاشانی و تبریزی دارای رنگریزی با طرواتی هستند. همچنین از نظر استحکام فرش تبریزی بسیار مشهور است.

سخن پایانی درباره فرش دستباف ایرانی
فرش دستباف ایرانی در سراسر دنیا به عنوان برند برتر فرش شناخته شده‌است. هریک از خاستگاه‌ها و طرح‌بندی فرش ایرانی دارای ویژگی و فرهنگ خاص خود است. با توجه به ارزش مالی و فرهنگی بالای فرش‌های دستباف، برای خرید فرش‌های ایرانی توصیه شده است که همواره به مراکز معتبر و تخصصی مراجعه کنید.