دومین نشست مجمع اقتصادی خزر (ایران، روسیه، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان) برگزار شد. ریاست هیات تجاری ایران به عهده حسین سلاحورزی، نایبرئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران بود. همچنین هادی تیزهوشتابان، رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه، رئیس اتاق ساری و تعدادی از فعالان اقتصادی و مسئول میز اوراسیای اتاق ایران جهت حضور در دومین همایش اقتصادی خزر حضور داشتند.
سلاحورزی، نایب رئیس اتاق ایران در این نشست گفت: کشورهای ساحلی دریای خزر با دارا بودن مساحتی بالغ بر ۲۲ میلیون کیلومتر مربع، جمعیتی در حدود ۲۵۶ میلیون نفر، حجم مبادلات تجاری ۸۰۰ میلیارد دلاری و تولید ناخالص داخلی بالغ بر ۴ تریلیون دلار از شرایط مناسبی برخوردارند. متاسفانه در حال حاضر از ظرفیت موجود همکاری اقتصادی آنچنان که باید استفاده نمیشود و لازم است این موضوع مورد بررسی قرار گیرد. همچنین این کشورها باید علاوه بر مبادلات تجاری، روابط خود را در زمینههای فرهنگی و اجتماعی نیز گسترش دهند.
او ادامه داد: پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا و حرکت کشورها به سمت پیادهسازی قواعد تجارت آزاد میتواند در توسعه همکاریهای فی مابین نقش بسیار زیادی داشته باشد.
نایبرئیس اتاق ایران پیشنهاد کرد: کمیتههای تخصصی متشکل از بدنه اتاقهای بازرگانی ۵ کشور تشکیل شوند و در قالب آنها جلسات مستمری برگزار شود تا مباحث مربوطه پیگیری گردد. این کمیتهها میتوانند هم به لحاظ محتوایی مشکلات موجود در حوزههای تخصصی را شناسایی نموده و در صدد ارائه پیشنهادات به دولتهای کشورها جهت رفع آنها برآیند و هم فعالیت منسجمتری در تشکیل پنلهای تخصصی و نشستهای B2B در قالب همایش داشته باشند؛ کمیتههایی مانند کمیته کشاورزی، کمیته ارتباطات، کمیته اطلاعات اقتصادی، کمیته انرژی، کمیته محیط زیست، کمیته بانکداری، کمیته بهداشت و پزشکی، کمیته منابع منطقهای، کمیته علوم و تکنولوژی، کمیته توسعه و تجارت، کمیته حملونقل، کمیته جهانگردی و کمیته شرکتهای کوچک و متوسط و …
او تاکید کرد: ضمن استقبال از هیئت تجاری اتاق بازرگانی روسیه که ماه آینده به ایران سفر خواهد نمود پیشنهاد میکنیم با توجه به اهمیت موضوع حمل و نقل و داوری، ریاست مرکز داوری اتاق روسیه و رئیس موسسه ضامن و صادرکننده کارنه تیر روسیه به همراه شرکتهای حمل ونقل فعال روسی برای بررسی و مذاکرات بیشتر در خصوص مسائل تخصصی موجود در هیئت مذکور حضور داشته باشند.
توسعه کریدور حمل و نقل و آینده خزر
در جریان اجلاس سران خزر در آگوست ۲۰۱۸، در آکتائو، قزاقستان، کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر به امضا رسید. همچنین در ۲۲ ژوئن ۲۰۲۲، اجلاس سران خزر در عشق آباد برگزار شد که طی آن علاوه بر مسائل امنیتی، زیست محیطی و همکاریهای بشردوستانه، تاکید ویژه ای بر تداوم روابط اقتصادی شد. از آنجاییکه خزر نقش بهسزایی در نظام اقتصادی جهانی دارد، مسائل توسعه منطقه خزر نه تنها برای کشورهای مرزی، بلکه برای کل جهان از اهمیت ویژهای برخوردار است.
رؤسای اتاقهای بازرگانی روسیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان در این نشست تاکید شد: دریای خزر با داشتن موقعیتی استراتژیک در مرکز اوراسیا و با برخورداری از شریانهای حمل و نقل و انرژی این منطقه، ظرفیت عظیمی برای توسعه اقتصادی دارد. در حال حاضر با توجه به خروج شرکتهای غربی از بازار روسیه، فضای مساعدی برای کشورهای منطقه ایجاد خواهد شد.
در این نشست تاکید شد: با وجود مشکلات مرتبط با همهگیری، طی سال گذشته رویدادهای مشترک زیادی بصورت دو و چندجانبه با هدف توسعه ارتباطات تجاری، ترویج پروژههای سرمایهگذاری و یافتن زمینههای جدید همکاری برگزار شد. ماه آینده هیئت بزرگی از اتاق بازرگانی روسیه به ایران سفر خواهد کرد.
همچنین رؤسای اتاقهای بازرگانی روسیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان مطرح کردند: همکاری نه تنها در سطح پایتختها، بلکه در سطح استانهای کشورهای منطقه نیز به شدت در حال توسعه است. تماسهای تجاری مستقیم و مأموریتهای تجاری متقابل به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
همچنین عنوان شد: فرصتهای ترانزیت ویژه ای در منطقه وجود دارد. که مهمترین آن کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب است. به گفته کارشناسان، اجرای این پروژه در منطقه خزر این منطقه را به یکی از بزرگترین قطبهای حمل و نقل بین قاره ای چندوجهی در اوراسیا تبدیل خواهد کرد.
بنابر این گزارش توسعه کریدور حمل و نقل در خزر در سالهای آینده این دریاچه را به مولد اصلی رشد اقتصادی در کل منطقه تبدیل خواهد کرد. کریدور ترانس خزر از اهمیت ویژه ای در حوزه حمل و نقل و انرژی برخوردار است.
گفتوگو درباره استانداردها و مسائل حملونقل
در ادامه نشسست رسمی ICBC (اتاقهای بازرگانی کشورهای حاشیه دریای خزر) با حضور سرگی کاترین، ریاست اتاق بازرگانی روسیه، حسین سلاحورزی، نایبرئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، نیاز علیزاده، رئیس اتاق بازرگانی آذربایجان، نورلان ساکوو، رئیس اتاق بازرگانی آتامکن قزاقستان (به صورت آنلاین) و دولتگلدی رجپوو، رئیس اتاق بازرگانی ترکمنستان و روسای اتاقهای استانی حاشیه خزر، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه و مدیران و مسئولان کشورهای حاشیه خزر برگزار شد.
در ادامه این نشست هیات تجاری ایران به منظور بررسی آخرین وضعیت مذاکرات و اقدامات در حوزههای مختلف از جمله قرنطینههای بهداشتی و استانداردها، اقدامات مربوط به زیرساختهای حمل و نقل و انتقالات پولی و بانکی در سفارت ایران حضور یافتند.
همچنین مسئول حوزه اوراسیای اتاق بازرگانی ایران ملاقاتی غیر رسمی با مسئول حوزه قواعد مبدا دبیرخانه اتحادیه اقتصادی اوراسیا داشت و با توجه به عدم امکان حضور نماینده اتاق بازرگانی در آخرین مذاکرات اوراسیا در ماه جاری در مسکو، بندهای تفاهم شده و آخرین تغییرات مورد مذاکره قرار گرفت.
امضای بیانیه مشترک با تاکید بر صلح و همکاری
در این نشست عنوان شد: طبق توافق نامه مشروط نمودن اعطای تعرفه ترجیحی به درج HS کد ده رقمی توسط گمرکات روسیه مورد قبول نیست و لازم است دبیرخانه اتحادیه اقتصادی اوراسیا مجدداً به گمرکات اجرایی کشورهای عضو این موضوع را یاداور شود.
در ادامه تاکید شد: ملاک عمل جهت تعیین ارزش برای گمرکات و تصمیم گیری در مورد ارزش CIF و EXW کالاها، تعریف مورد توافق (بجای عبارت مورد توافق) خواهد بود. به این ترتیب تغییرات آتی در ترمهای اینکوترمز تأثیری بر تعیین ارزشها در آینده نخواهد داشت. به منظور جلوگیری از مشکلات احتمالی در خصوص امضاهای گواهی مبدأ اتاق ایران، در صورت وجود تغییرات در مهر و امضای مجاز اتاقهای استانی، صرفاً مهرهای مجاز به دبیرخانه ارسال خواهد شد و ملاک عمل مهرهای مجاز خواهند بود.
در ادامه همایش اقتصادی خزر میزگردهای تخصصی در حوزههای مختلف از جمله حمل و نقل و لجستیک، اوراسیا، محیط شهری، حفاظت محیطی، اقتصاد، کارآفرینی جوانان، پروژههای انرژی و غیره برگزار شد.
در پایان این نشست، پیش نویس بیانیه نهایی نشست «کسب و کار کاسپین» به تصویب رسید. همچنین در پایان این مجمع روسای هیئتها بیانیه مشترکی با مضمون تعهد کشورهای خود به موضع مشترک و اینکه دریای خزر دریای صلح، دوستی و همکاری است و همه مسائل مربوط به دریای خزر از راههای مسالمت آمیز و از طریق گفتوگو حل و فصل میشود، منتسر کردند..
همچنین طی مجمع اعلام شد که سومین مجمع اقتصادی خزر در سال ۲۰۲۳ در جمهوری اسلامی ایران برگزار خواهد شد.