سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، سوال فعالان بازار کار این است که چرا دولت آمار اشتغال ایجاد شده را اعلام اما آمار مربوط به مشاغل حذف شده و افرادی که شغل خود را ترک کرده اند، را اعلام نمی کند. بر اساس جدیدترین گزارش وزارت کار از وضعیت اشتغال در کشور، از شهریورماه سال گذشته تا پایان مرداد ماه امسال، جمعا ۹۷۵ هزار و ۶۳۳ شغل در کشور ایجاد شده است. حال برای راستی آزمایی آمار منتشر شده باید دید در همین بازه زمانی چه تعداد شغل از بین رفته و بنابراین خالص اشتغال ایجاد شده چقدر است.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر به این موضوع نگاه کنیم باید توجه داشت که ظاهرا آمار منتشر شده در گزارش سامانه ملی رصد اشتغال، صرفا به تعداد مشاغل ایجاد شده اشاره دارد، درحالیکه برای بررسی دقیق‌تر باید خالص اشتغال را مورد توجه قرار داد. ذکر مثالی از آمریکا می‌تواند به درک بهتر این موضوع کمک کند؛ در ماه جولای، تعداد شاغلان در ایالات متحده تنها ۰.۵ میلیون افزایش یافته؛ به این صورت که هر چند حدود ۶.۴ میلیون شغل جدید ایجاد شد اما ۵.۹ میلیون شاغل قدیمی، شغل خود را ترک کردند.
البته مقایسه آمار مورد استناد معاون وزیر کار با آمار مرکز آمار بار دیگر حاکی از یک مشکل مزمن در آمارهای کشور است. بر اساس آمار مرکز آمار تعداد کل شاغلان در انتهای سال ۱۴۰۰ برابر ۲۳ میلیون و ۱۷۱ هزار نفر بوده که این عدد در انتهای بهار سال جاری به ۲۳ میلیون و ۵۷۲ هزار نفر رسیده؛ یعنی تعداد شاغلان در فصل بهار سال جاری به میزان ۴۰۱ هزار نفر افزایش داشته است. حال با توجه به اینکه به صورت طبیعی تعدادی از شغل‌های موجود، در فصل بهار از بین رفته‌اند، تعداد شغل‌های ایجاد شده در ۳ ماهه اول سال جاری بیش از ۴۰۱هزار نفر بوده است.
این در حالی است که بر اساس اعلام معاون وزیر کار تعداد شغل‌های ایجادشده در ۵ ماهه اول سال جاری ۳۴۲ هزار نفر بوده است؛ یعنی در یک بازه زمانی طولانی‌تر تعداد مشاغل کمتری ایجاد شده است! که این مشاهده حاکی از تفاوت در آمار اعلام‌شده سامانه ملی رصد اشتغال با آمار اعلامی مرکز آمار است. البته چنین مساله‌ای پیشتر در آمار مربوط به تورم و قیمت مسکن و اختلاف آنها در ۲ منبع آماری بانک مرکزی و مرکز آمار هم مشاهده شده که با توجه به توضیحات اشاره‌شده در این گزارش لزوم یکپارچه‌سازی و انتشار منظم و همراه با جزئیات آمار توسط منابع آماری مختلف بیش از پیش آشکار می‌شود.
اشتغالزایی با افزایش سرمایه گذاری
آلبرت بغزیان، اقتصاددان
ایجاد اشتغال نیازمند تعریف بسته ویژه است. تمام شاخص های مورد نیاز برای ایجاد اشتغال باید در این بسته گردآوری شود. این مهم نیازمند همکاری مردم، تأمین به موقع منابع و سرمایه، تربیت و حمایت از کارآفرین است تا در قالب یک بسته، محقق شود. اجباری در اعلام آمار خوب وجود ندارد. در موضوع ایجاد شغل بخش بنگاههای کاریابی مطرح هستند که در ایران خیلی جا نیفتاده است. از سوی دیگر آمار افراد بیمه شده توسط تامین اجتماعی اگر در نظر گرفته شده باشد باز هم دسترسی درستی به این آمار وجود ندارد. بر این اساس نمی توان ادعای قطعی داشت که چه میزان شغل ایجاد شده است. به عبارتی آمار را نه می توان تایید کرد و نه می توان رد کرد. به طور کلی کانال آمار اشتغال در ایران ابهام دارد. وقتی میزان ایجاد اشغال اعلام می شود ولی بیکاری مد نظر قرار نمی گیرد استناد به آمار دقیق نیست.
حتی اگر فرض کنیم آمار اعلام شده بر اساس سرمایه گذاری انجام شده باشد، باز هم جای سوال دارد. اگر بر اساس سرمایه گذاری آمار اعلام می شود باید میزان دقیق سرمایه گذاری اعلام شود و بر متوسط ایجاد شغل تقسیم شود و تعداد شغل ایجاد شده محاسبه گردد. اما زمانی که نمی توان برعکس اشتغال زایی یعنی خروج نیروهای کار و شاغل را حساب کرد ابهامات پابرجاست. یعنی اینکه چقدر شغل از دست رفته هم جای سوال دارد. اطلاع از موضوع ایجاد اشتغال موضوعی نیست که بتوان آن را قضاوت کرد. باید نهاد اعلام کننده عوامل موثر را در نظر گرفته و بعد آمار را اعلام کند. وقتی می گوییم شغل ایجاد شده باید دید بیکاری زیاد شده یا کم شده است. هدف کاهش نرخ بیکاری است. به عبارتی برای تحقق این میزان شغل باید روابط متغیرهای درون هر بخش مشخص و بررسی آماری صورت بگیرد تا یک پیش‌بینی برای اشتغال بیان شود البته تمام این اشتغال مشروط به تحقق سرمایه‌گذاری در هر بخش است.
شواهد بحث سرمایه گذاری داخلی و خارجی هم نشان می دهد سرمایه گذاری چندانی وجود نداشته است. تا مذاکرات به نتیجه نرسد سرمایه گذاری تحقق نخواهد یافت و فرصت شغلی زیادی در کشور نخواهیم داشت. شرط استفاده کامل از پتانسیل‌های کارآفرینی این است که در چه زمانی تامین مالی انجام‌پذیرد در واقع سرمایه‌گذاری از تمام بسته‌های سیاستی، بازرگانی، صنعت و حتی نظام مالیاتی تاثیرگذار است و می‌تواند اشتغال نهایتاً به عنوان معلول این سیاست‌ها حاصل شود. البته اجباری هم برای مناسب نشان دادن اوضاع بیکاری وجود ندارد. دولت باید به دنبال اعلام اخبار مثبت واقعی در هر بخشی از اقتصاد باشد. لزومی ندارد برای نشان دادن کاهش نرخ بیکاری به آمارهای مورد ابهام چنگ بیندازیم.
