از ابتدای کرونا تا کنون ۵ هزار پزشک از ایران رفتند/زنگ خطر کمبود کادر درمان/بیش از نیمی از کادر درمان می خواهند بروند

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، به گفته رئیس بخش اورژانس بیمارستان سینا از ابتدای کرونا تا کنون ۵ هزار پزشک مهاجرت کرده‌اند. حسین کرمانپور گفت: مهاجرت پزشکان اندک اندک ذخیره ارزی مملکت را به هدر می‌دهد. این در حالی است که برای هر پزشک عمومی نزدیک به هشتاد تا صد هزار دلار در طول تحصیلات هزینه می شود. در کشور لبنان ویزیت پزشک عمومی هشتاد دلار و ویزیت متخصصین صد دلار است. در آینده در حوزه متخصصین در بعضی از رشته ها دچار مشکل خواهیم شد. پزشکی در تمام جهان جزو رشته های خوب و پردرآمد است. کرمانپور اضافه کرد: برخی از ماماها هم که فارغ التحصیل شده اند امروز منشی هستند.

در همین زمینه یک کارشناس بازار کار در گفت و گو با “کسب و کار” گفت: مهاجرت نخبگان یکی از مسائل مهم است که اگر جلوی آن گرفته نشود عواقب خوبی برای کشور نخواهد داشت. رفتن نخبگان از کشور بخصوص کادر درمان در آینده ما را نیازمند دیگر کشورها برای دریافت خدمات پزشکی و درمانی خواهد کرد. این هشدار را مسوولان هم در قالب نگرانی از واردات پزشک به کشور ابراز کرده اند.

حمید حاج اسماعیلی اضافه کرد: در حالی که نخبگان ما از جمله کادر درمان تحصیل کرده و باتجربه به کشور‌های توسعه یافته مهاجرت می‌کنند که به دلیل آشوب‌ها و وضعیت متشنج منطقه، مهاجرانی جایگزین نخبگان ما می‌شوند که سواد، تخصص و مهارتی ندارند. بنابراین سرمایه‌های گران ‌بهای کشور یعنی نخبگان و پزشکان متخصص و پرستاران باتجربه  را از دست می‌دهیم.

وی در ادامه اظهار داشت: فراهم کردن امنیت شغلی و درآمد متناسب با جایگاه اجتماعی و میزان تحصیلات نخبگان ضرورت دارد. اینکه تمایل به مهاجرت در کادر درمان افزایش یافته به دلیل درآمدهای بالای دیگر کشورها است. اینکه مشکلاتی در کشور وجود دارد غیرقابل انکار است اما می توان بستر فعالیت پزشکان و کادر درمان را آماده و با ایجاد امکانات از مهاجرت آنان جلوگیری کرد.

پدیده مهاجرت پزشکان در مقابل منافعی که برای خود پزشکان مهاجر و کشورهای پذیرنده پزشک دارد، سیستم بهداشت و درمان کشورهای در حال توسعه را به دلیل از دست رفتن نیروی کار پزشکی دچار مشکلات جدی می‌کند. مطابق جدیدترین آمار منتشره، کشورهای هندوستان، فیلیپین و پاکستان در سال‌های اخیر، بیشترین تعداد پزشک را روانه کشورهای توسعه یافته کرده‌اند. از لحاظ تعداد مطلق پزشکان مهاجر، رتبه اول در سطح جهان متعلق به هندوستان است، به‌طوریکه حدود ۶۰ هزار پزشک هندی در کشورهای آمریکا، انگلیس، کانادا و استرالیا مشغول کار هستند. تأثیر ناگوار این مهاجرت بر وضعیت بهداشت و درمان در کشور مبدأ، هنگامی واضح‌تر می‌شود که بدانیم در خود هندوستان برای هر ۱۰ هزار نفر تنها یک پزشک وجود دارد، حال آنکه این رقم در استرالیا، ۲۴۹ پزشک برای هر ۱۰ هزار نفر، در کانادا ۲۰۹ پزشک، در انگلستان ۱۶۶ پزشک و در آمریکا ۵۴۶ پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر است. علاوه بر این، باید توجه داشت که بیشتر پزشکان مهاجر، هم به لحاظ تحصیلی (نمرات دانشگاهی) و هم از جهت مهارت حرفه‌ای، افرادی ممتاز به شمار می‌آیند و این موضوع، اثر مخرب پدیده مهاجرت پزشکان را بر ممالک در حال توسعه دوچندان می‌کند.

به هر ترتیب دلایل و عوامل زیادی در مهاجرت نخبگان و متخصصان ایرانی به کشور‌های دیگر و خارج از کشور نقش دارد. یکی از این دلایل افزایش ناامیدی و یاس در بین نخبگان و نیرو‌های متخصص کشورنسبت به آینده‌ی کشور است. افراد تحصیل کرده و متخصص به دنبال دانش آموختن بیشتر و پیشرفت خود هستند. آن‌ها توسعه را امری جدی می‌دانند لذا تمایل به حضور در کشوری دارند که به توسعه اهمیت بسیاری بدهد. هنگامی که نخبگان شرایط امید آفرین و چشم انداز روشنی در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نمی‌بینند نگران کاهش سطح دانش و توانمندی خود می‌شوند. با توجه به اینکه چشم انداز‌های پیش رو روشن نیست، نگران فعالیت‌های مطمئن علمی خود می‌شوند. سخت‌تر شدن شرایط کشور به افزایش مهاجرت نخبگان دامن می‌زند.