نمایشگاه تحول در صنعت خودرو، انتظارات را برآورده نکرد/کیفیت؛ حلقه مفقوده در تولید خودرو

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، برگزاری نمایشگاههای متعدد خودرو یکی پس از دیگری و یا در برخی مواقع همزمان با هم در ایران و حتی نمایش خودروهای داخلی در نمایشگاههای دیگر کشورها در حالی رقم می خورد که همگان بر این واقعیت اذعان دارند. انتشار با افتخار اخبار خودرویی از این نمایشگاهها نیز در حالی رقم می خورد که در تازه ترین نمونه منتشر شده، در خودروی تولید شده توسط یکی از خودروسازهای کشور، برف پاک کن شیشه عقب اضافه آمده و از شیشه خودرو بیرون زده است. برای رونمایی از این شاهکار، نمایشگاه برگزار می شود.

از این دست اتفاقات در صنعت خودروسازی ایران کم نیست. به عنوان مثال در نمایشگاه دیگری، خودروی تازه تولید شده که به نمایش گذاشته شده بود در مقال چشم بازدیدکنندگان استارت نخورده و روشن نشده است. تصادفات و تلفات مرگ بار در اتوبان ها و جاده های کشور نیز نمونه بسیار روشنی از عدم کیفیت محصولات تولید شده خودرویی در ایران است. اما اینکه برگزاری نمایشگاه های متعدد به فاصله بسیار کم از یکدیگر برای نمایش این محصولات بی کیفیت با صرف هزینه های هنگفت برقرار است، جای تعجب دارد.

به هر ترتیب در حالی امروز صنعت خودرو نیازمند ایجاد یک شبکه تأمین قطعه منسجم و ارتقای تولید است، که برگزاری چندین نمایشگاه‌ خودرویی به‌جای تمرکز بر تولید محصولات جدید و ارتقاء توانمندی به عرصه‌ای برای نمایش فعالیت نه‌چندان مثبت شرکت‌های خودروساز تبدیل شده است. پس از برگزاری سه نمایشگاه خودرویی در ماه‌های ابتدایی امسال، صنعت خودرو از ابتدای شهریورماه تا امروز شاهد برگزاری دو نمایشگاه دیگر بوده که نمایشگاه برنامه تحولی صنعت خودروی تهران از سه تا ۷ شهریور انجام شده است و نمایشگاه بین‌المللی خودروی مشهد هم امروز ۹ شهریور آغاز به کار کرده است. هدف از برگزاری این نمایشگاه‌ها هم به نمایش گذاشتن دستاوردهای جدید صنعت خودرو اعلام شده است.

در نمایشگاه برنامه تحولی صنعت خودروی تهران هم شکل و شمایل نمایشگاه به‌نوعی طراحی شده بود تا فرصتی برای حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه قطعه‌سازی فراهم شود که این موضوع را می‌توان یک نکته مهم تلقی کرد ولی باز هم با وجود تمام شعارها شرکت‌های خودروساز داخلی فقط به نمایش ماکت خودروهایی پرداختند که قرار بود در آینده تولید کنند، ضمن اینکه محصولات فعلی خود را نیز به این نمایشگاه آورده بودند تا زرق‌وبرق غرفه‌های خود را بیشتر کنند.

در این نمایشگاه ایران‌خودرو برای چندمین بار از محصولات ری‌را، تارای برقی و رانای برقی رونمایی و اعلام کرد این خودروها متحول شده‌اند، سایپا هم با سهند و اطلس آمد. البته پروژه تولید تندر۹۰ ایرانی که با نام ساپیاP90  شناخته می‌شود، بالاخره در قالب یک محصول نیمه‌ساخته در نمایشگاه برنامه تحولی صنعت خودروی تهران به معرض دید عموم گذاشته شد. این خودرو هنوز نام رسمی ندارد و با نام ساپیاP90 شناخته می‌شود.

نکته جالب توجه در این میان وجود محصول اقتصادی مشترک ۲ خودروساز کشور، یعنی «رنو کویید» است که برای بازار هند تولید شده بود اما با لوگوی شرکت «بن‌رو» به نمایشگاه آمده بود. ۴ شرکت آمیکو، ایلیا موتور، مکث موتور و زامیاد هم در مراسمی برای مونتاژ یک پیکاپ چینی به توافق رسیدند و آن را «پلت‌فرم ملی آف‌رود» نام‌گذاری کردند!

کرمان‌موتور هم خودروی جک «جی۴» فیس‌لیفت را با نام محصولی جدید به نمایشگاه آورده بود. پارس‌خودرو هم هنوز بر استفاده از پلت‌فرم قدیمی ال‌۹۰ اصرار داشت و البته معتقد بود محصول جدیدی به بازار عرضه می‌کند. این نمایشگاه که از ۳ شهریورماه آغاز شد به‌مدت ۴ روز میزبان مسئولین دولتی و بخش خصوصی بود تا آنها از نزدیک با توانمندی بالای این صنعت آشنا شوند و بستری برای توسعه بیشتر صنعت خودرو فراهم شود، اما نکته مهم اینجاست که در عمل خبری از به‌کارگیری شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید محصولات جدید نبود و خودروسازان اصلاً از مدل‌های قدیمی دل نمی‌کنند!

در شرایط فعلی هنوز سیاست روشنی برای صنعت خودرو وجود ندارد و هر شرکت همان محصولات قدیمی را نمایش می‌دهد و کنار آن یک یا دو محصول دیگر را نیز معرفی می‌کند اما به‌واسطه تیراژ تولید نمی‌توان توقع همکاری بالای قطعه‌سازان را در محصولات جدید داشت و در گام نخست فقط به‌صورت محدود این محصولات در سبد تولیدات قرار می‌گیرند و خبری از تولید انبوه آنها نیست. پیشتر هم ۳ نمایشگاه در بخش خودرو شامل نمایشگاه خودروی تهران در ۲۷ اردیبهشت ماه، نمایشگاه تخصصی صنعت خودرو، قطعات و تجهیزات وابسته ۱۴ تیرماه در سنندج و بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات خودرو ۲۱ تیرماه در شیراز برگزار شده بود و نمایشگاه بین‌المللی خودروی مشهد هم از امروز ۹ شهریورماه آغاز شده است ولی باید پرسید، وجود این‌همه نمایشگاه در صنعت خودرویی که هیچ سیاست منسجمی در تولید و قیمت‌گذاری ندارد و بنا به اذعان خودشان با ضرر مشغول تولید هستند منطقی است یا خیر!

امروز صنعت خودرو نیازمند ایجاد یک شبکه تأمین قطعه منسجم و ارتقای تولید است ولی نمایشگاه‌ها به‌جای تمرکز بر تولید محصولات جدید و ارتقاء توانمندی که با انتقادات زیادی هم همراه است، به عرصه‌ای برای نمایش فعالیت نه‌چندان مثبت شرکت‌های خودروساز تبدیل شده است. به‌نظر می‌رسد وزارت صمت هم به‌جای ایجاد بستر برای برگزاری این‌همه نمایشگاه در صنعت خودرو آن‌هم طی ۶ماهه امسال فکری به حال سازوکار تولید و بهبود وضعیت صنعت خودرو بکند. امروز مردم دل خوشی از کیفیت و قیمت خودروها ندارند و باید در این رابطه برنامه مناسبی به‌کار گرفته و از بیان شعارهای تکرار جلوگیری شود.

افت کیفیت خودروهای تولیدی

بابک صدرایی، کارشناس خودرو

تعریف تولید خودرو در ایران با تولید خودرو در جهان تفاوت دارد. گویا هنوز فرق تولید خودرو با پلتفرم در ایران مشخص نشده است. اینکه در طراحی خودرو تفاوت ایجاد کنیم و به عنوان خودروی جدید وارد بازار شود، این تعریف تولید نیست. فرق دادن چراغ، سپر، آیینه بغل و… تولید خودرو نیست. هنوز در ایران تفاوت میان محصول و پلتفرم مشخص نشده است.

محصولاتی که در نمایشگاهها در ایران به عنوان خودروی جدید و با امکانات متفاوت به معرض نمایش گذاشته می شود، خودروی جدید نیست. تنها هزینه کرد بالایی برای این صنعت که ضرر و زیان هزاران هزار میلیاردی دارد، می تراشد. همین هزینه ها اگر در تولید خودرو صرف شود شاید بتوان خودروهایی جدید و با کیفیت دست مردم داد. در نمایشگاه هایی که در ماههای اخیر برگزار شده تنها هزینه های بالایی صرف شده و تولید تازه ای برای بازدیدکنندگان توسط خودروسازان وجود نداشته است.

آقایان تولید خودرو را جور دیگری تعریف کرده اند و با عوض کردن طرح یک آینه بغل نام خودروی جدید را روی آن گذشته اند و برای رونمایی از آن نمایشگاه نیز برگزار می کنند. این اتفاق فقط باعث تحمیل هزینه های گزاف به صنعت خودرو می شود. بیش از سی سال است به اسم حمایت از تولید ملی از صنعت خودروسازی حمایت می‌شود. در حالی که حمایت تا جایی مفهوم دارد. اگر حمایت‌های صورت گرفته، جواب نداد، صنعت باید در عرصه رقابت قرار بگیرد. تا زمانی که رقابت ایجاد نشود این صنعت رشد نمی‌کند.

مردم هم از صنعت خودروسازی کشور بابت کیفیت پایین و قیمت‌های بالا گلایه‌مند هستند. باید حق را به مردم داد. با نگاهی به بازار‌های جهانی و مردم کشور‌های همسایه مشاهده می‌کنید مردم این کشور‌ها متناسب با درآمد خود حق انتخاب دارند خودروی مناسبی خریداری کنند. برفرض مثال یک کارمند در امارات با یک پوزیشن کاری در سطح یک کارمند متوسط ایرانی ضمن اینکه چندین برابر کارمند ایرانی حقوق می‌گیرد، خودرو بعد از مسکن که دومین انتخاب زندگی هر فرد است را می‌تواند به یک سوم قیمت ایران بخرد.

متاسفانه خودرویی که چهار دهه است تولید می‌شود، نه تنها از نظر کیفی ارتقا نیافته، بلکه هر سال شاهد کاهش کیفیت نسبت به سال‌های گذشته هستیم. امروز مردم معتقدند ۲۰۶ صفر سال ۱۴۰۰ به شدت بی کیفیت‌تر از ۲۰۶ مدل ۹۰ است. این موضوع برای صنعت خودروسازی کشور یک فاجعه به شمار می‌رود. در حالی که خودرو را با قیمت‌هایی بسیار بالاتر از رنج جهانی به مردم می‌فروشد، با توجیه زیان بار بودن.