شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و تک نرخی شدن ارز نیاز اصلی اقتصاد ایران است. درست است که حذف ارز دولتی گام مهمی در راستای تحقق تک نرخی شده ارز بوده اما اختلاف ارز نیما و آزاد همچنان زمینه ساز رانت و فساد است. باید هر چه زودتر نیز ارز تکنرخ شود، چون در اوضاع کنونی به سبب اختلاف ارز ترجیحی و نیما احتمال رانت و فساد هنوز وجود دارد.
در همین رابطه قائم مقام بانک مرکزی از تلاش این بانک برای تثبیت نرخ ارز خبر داد و گفت: اگر چند نرخی بودن ارز و نوسانات نباشد وام گیرندهها تسهیلات اخذ شده را بازپرداخت می کنند. ابوالحسنی تاکید کرد: تلاش میکنیم در سیاستهای بانک مرکزی تا حد ممکن ارز را تثبیت کنیم که نوسانات وجود نداشته باشد. اگر چند نرخی بودن ارز و نوسانات نباشد این مسائل ایجاد نخواهد شد که وام گیرندهها تسهیلات اخذ شده را بازپرداخت نکنند. در صورت تثبیت سیاست ارزی فعالان اقتصادی قدرت برنامه ریزی خواهند داشت و با ریسک بالایی روبرو نخواهند بود.
این در حالی است که افزایش قیمت کالاهای اساسی مورد نیاز مردم در سالهای گذشته و به ویژه پس از تخصیص دلار ۴۲۰۰ تومانی، باعث شد تا در یکی دو سال اخیر، زمزمههایی در خصوص حذف این ارز و تک نرخی شدن آن و در عوض، اختصاص یارانه به تولیدکنندگان یا مصرفکنندگان مطرح شود. این طرح اجرا شد اما هنوز بازار ارز چند نرخی است و باید دید روال کار دولت برای تحقق ارز تک نرخی چه خواهد بود.
به هر ترتیب میتوان انتظار داشت که سیاست تک نرخی شدن ارز از سوی دولت سیزدهم در دستور کار قرار بگیرد ولی باید توجه داشت که چنین اقدامی احتمالا به چند ماه زمان برای تصمیم گیری نیاز دارد و احتمالا باید به شکل گام به گام اجرایی شود تا از وارد شدن شوکی جدید به بدنه اقتصادی کشور و زندگی مردم جلوگیری شود.
ضرورت حذف ارز چند نرخی
یوسف کاووسی، کارشناس اقتصادی
سیاست ارز تک نرخی سیاستی است که همواره مدنظر بانک مرکزی بوده و به دنبال آن است. در دوره قبلی که برجام اتفاق افتاد، ارز تک نرخی در حال شکل گیری بود اما با خروج آمریکا از برجام عملیاتی نشد. بنابراین انتظار می رود با تحقق مجدد برجام در کمتر از یک ماه ارز تک نرخی را شاهد باشیم. اهداف و برنامه بانک مرکزی حصول ارز تک نرخی است و تمام برنامه ها بر اساس این طرح چیده شده است.
برجام یک عامل محرک و تعیین کننده در این فرآیند است. اگر توافق حاصل شود و روابط ما مقداری کم تنش شود که بتوان نفت را با سهولت بیشتری به فروش رساند، پول حاصل از آن کمک موثری برای تحقق ارز تک نرخی خواهد شد. به عبارتی با تسهیل فروش نفت و بازگشت پول آن به کشور در کوتاه مدت ارز تک نرخی را خواهیم داشت. علائمی که هم برای ارز تک نرخی وجود دارد گواه این مدعاست. نرخ توافقی دلار بین صادرکنندگان و صرافان اتفاق افتاده است. این اتفاق گام بزرکی به سمت ارز تک نرخی است.
به عبارتی دستورالعمل بانک مرکزی مبنی بر مجوز خرید توافقی ارز صادرکنندگان توسط صرافیها را داریم. صدور مجوز خرید توافقی ارز صادرکنندگان توسط صرافیها از سوی بانک مرکزی اقدام مثبتی است. در این بین بازار متشکل نیز به شکل گیری آن کمک می کند. تمام معاملات در این بازار اتفاق می افتد و به دنبال آن نقش بازار نیما کم رنگ می شود. پیش از این صادر کنندگان علاقهای نداشتند ارزی که به دست میآورند را با نرخ پایین و در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد ارزانتر از قیمت واقعی به در سامانه نیما فروش برسانند. در حال حاضر این سیاست برای صادر کننده ایجاد انگیزه میکند تا بخشی از ارز مورد نیاز بازار را از این طریق به بازار عرضه کند. این اقدام تا حد بسیار زیادی روند عرضه و تقاضا ارز را در جهت ایجاد توازن در بازار تسهیل میکند.