سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، از سوی دیگر حجم بسیار بالایی از کالاها نیز با وجود ثبت سفارش به دلیل عدم هماهنگی دستگاه های مرتبط با یکدیگر، ماهها و در برخی موارد سالهای در گمرکات خاک می خورند. این اتفاق جدای از خسارت سنگینی که بر بدنه اقتصاد کشور وارد می کند، نظم بازارهای نیازمند به واردات را نیز بر هم می زند. فرآیندی در سالهای اخیر شاهد آن هستیم.
سالانه حجم بالایی از کالا وارد گمرک و بنادر شده و بخشی از آن بعد از طی تشریفات گمرکی، ترخیص و وارد ایران می‌شود. تجارت خارجی ایران در سال گذشته ۱۶۳.۹ میلیون تن به ارزش ۱۰۱.۶ میلیارد دلار بوده که از این میزان ۴۱.۱ میلیون تن به ارزش ۵۳ میلیارد دلار واردات است. در کنار کالاهای ترخیص شده، همواره میلیون‌ها تن از اقلام، پشت درهای خروج قرار دارند که به دلایل مختلف یا امکان ترخیص ندارند و یا اینکه صاحب کالا نسبت به طی تشریفات گمرکی اقدام نکرده و درنهایت به مرحله اظهار به گمرک هم نرسیده و به رسوب منتهی می‌شود.
آنچه در حوزه تجارت در این سال‌ها گذشته، نشان داده که عوامل مختلفی در رسوب کالا دخیل بوده‌اند که در کنار جریان تامین ارز و طولانی بودن فرایند صدور مجوزها و البته عدم هماهنگی دستگاههای مربوطه، بخشی به شرایط قبل از اظهار کالا برمی‌گردد که مربوط به ثبت سفارش به عنوان مجوز اولیه ورود کالا به کشور است و تا زمانی که صادر نشده باشد، صاحب کالا امکان اظهار به گمرک و ادامه مراحل ترخیص را ندارد.
خسارات رسوب کالا در گمرکات
وحید شقاقی، اقتصاددان
دلایل مختلفی برای رسوب کالا در گمرکات وجود دارد. عدم هماهنگی میان وزارت صمت، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد یکی از دلایل اصلی این اتفاق است. همچنین عدم هماهنگی میان نظام تجاری، تولیدی و توزیعی دیگر دلیل عدن ترخیص کالاها از گمرکات سراسر کشور است. از سوی دیگر برای برخی کالاها اعم از کالاهای مرتبط با مواد غذایی نیازمند همکاری وزارت کشاورزی نیز هستیم. باید در این زمینه هماهنگی تمامی دستگاههای مرتبط وجود داشته باشد. نگاه دیگری هم باید به این مساله داشت. موضوع هماهنگی نظام تولیدی، وارداتی و تجاری کشور که امری ضروری است.
به دلیل عدم هماهنگی های عنوان شده رسوب کالاها رخ داده است. این در حالی است که برخی واردکنندگان نیز به دلیل پیش بینی ناپذیری اقتصاد ایران، تغییرات مکرر قوانین و یا به علت بهره مندی از سود حداکثری بدون طی طریق و هماهنگی واردات انجام می دهند. بارها شاهد بوده ایم که قوانین و مقررات توسط واردکنندگان رصد نمی شود. همچنین برخی افراد برای سود بیشتر زودتر از موعد تغییر قوانین با رانت دست به واردات می زنند تا اعلام کنند محموله رسیده به گمرک قبل از تغییر قوانین ثبت سفارش شده است. حل بخشی از این مشکل، هماهنگی دستگاه ها را می خواهد و بخش دیگر هماهنگی میان نظام تولیدی، تجاری و توزیعی کشور را می طلبد. همچنین واردکنندگان باید قوانین را مدنظر قرار دهند تا رسوب کالا بیشتر از این منجر به خسارت نشود.
وزارتخانه ها نیز باید هماهنگی های لازم را انجام دهند. باید بتوان بین نظام واردات، تولید و توزیع هماهنگی ایجاد کرد تا وارد کننده هنگامی که کالا را وارد می کند با ممنوعیت ترخیص مواجه نشود. رانت اطلاعاتی باید از بین برود تا برخی برای سوددهی اقدام به واردات بیش از اندازه و بدون ثبت سفارش نکنند. به هر ترتیب رسوب کالا در گمرکات منجر به عدم شفافیت در بازار و شبهه اقتصادی خواهد شد. نظام تولید با مشکل واردات دیرهنگام مواد اولیه مواجه می شود. همچنین بخشی از سرمایه در گردش کشور که می توانست به بهبود تولید کمک کند در گمرکات خاک می خورد. از سوی دیگر بخشی از تجهیزات و مواد اولیه نیازمند تولید دیر به دست تولیدکننده و بنگاهدار می رسد و عملا در نظام تولیدی و توزیعی کشور دچار مشکلات عدیده ای خواهیم شد.
