چرایی افزایش شکاف تورم

سرمقاله

تورم یک مساله کشوری است. تورم در بخش منطقه ای، استانی و شکاف های بین آن با توجه به اینکه تورم پدیده ای کلان در اقتصاد است، طبیعی به نظر می رسد. اما اینکه تورم برخی استانها از میانگین کشور منحرف شده قابل تامل است. شکاف میان تورم میانگین کشور بحث برانگیز است. باید دید آیا این شکاف تورم غذایی استانها با تمام کشور مربوط به بازه زمانی پس از حذف ارز است یا اینکه در این استان ها بالا بودن تورم همیشگی بوده است. اگر رشد تورم لحظه ای بوده ممکن است به اتفاقات پس از حذف ارز ترجیحی مرتبط باشد و هرج و مرج قیمتی به همین دلیل اتفاق افتاده است.
اما اگر به این نتیجه رسیدیم که در دوره های گذشته به عنوان مثال از سال ۹۷ به بعد این جریان حاکم بوده دیگر تکانه های موردی مطرح نیستند. باید دید چرا بنیان های اقتصاد در این استان ها دچار مشکل است. چرا هزینه تهیه مواد خوراکی به این شدت بالا رفته است. تورم روستایی یکی از دلایل رشد تورم کلی این استان ها نسبت به میانگین کشوری است. در استانی مانند گیلان، روستا نشینی بیشتر از شهرنشینی است و رشد تورم روستایی منجر به رشد تورم کل استان شده است. معمولا در جایی که که تورم استانی بالاتر از میانگین است تورم روستایی دخیل است. تورم روستایی مساله کلی در کشور ما است. هزینه های حمل و نقل و هزینه های واسطه ای منجر به رشد قیمتها در مناطق روستایی می شود.
بررسی ها نشان می دهد در انتقال کالاها به مناطق روستایی و سبدی که تورم در آن محاسبه می شود هزینه واسطه ها و حمل و نقل به آن اضافه می شود. برای استان گیلان شاید رشد تورم روستایی منطقی به نظر برسد اما در استانی مانند یزد که جمعیت روستانشین چندانی ندارد و بیشتر جمعیت در شهر زندگی می کنند این تورم سوال برانگیز است. اولین گام این است که مسئولان اقتصادی استان با کارشناسان اقتصادی مشورت کنند. گام دوم نیز در اختیار قرار دادن جزئیات اطلاعات منتشر نشده به کارشناسان اقتصادی استان است تا ببینیم افزایش قیمت‌ها در کدام کالا‌ها سبب می‌شود تا تورم یزد افزایش یابد. ارائه راه حل توسط کارشناسان اقتصادی به عنوان سومین گام است. اگر این موضوع ادامه یابد نرخ فلاکت استان بالاتر رفته، فاصله طبقاتی افزایش یافته و اقتصاد استان با تاثیر‌های
منفی مواجه می‌شود.
به طور کلی ریشه اصلی تورم در ایران فشار تقاضا و مشخصاً ناشی از رشد نامتناسب کل‌های پولی با رشد بخش واقعی اقتصاد ایران است. بنابراین با توجه انحراف شدید رشد نقدینگی در سه سال اخیر از میانگین بلندمدت خود از یک سو و میانگین نزدیک به صفر رشد اقتصادی در دهه ۱۳۹۰ از سوی دیگر، حل ریشه اصلی تورم در ایران زمان بر و نیازمند تصمیمات سخت و پایدار است.