سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، از سوی دیگر مشکلات برای تامین قطعات خودرو به قوت خود باقی است. مشکلات جهانی و قرنطینه دوباره چین به دلیل شیوع مجدد کرونا، سفارش لوازم خودرو را به مشکلات مواجه کرده است. این امر همزمان با وعده های افزایش تولید خودرو رقم می خورد. تمامی این اتفاقات نشان می دهد خرید خودرو مشکل تر خواهد شد و فرآیند افزایش تیراژ خودروهای پرطرفدار نیز تحقق پیدا نمی کند.
به هر ترتیب سه خودروساز بزرگ کشور صورت های مالی میاندوره ای خود مربوط به سه ماهه ابتدایی سال جاری را منتشر کردند. اطلاعات منتشر شده توسط ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در سایت کدال سازمان بورس نشان می دهد این شرکت ها در مجموع طی فصل بهار نزدیک به ۳۷۵ میلیارد و ۴۴۳ میلیون تومان زیان را بابت تولید محصولات خود تجربه کردند.
سه خودروساز بزرگ کشور در قسمت عملیات در حال تداوم در بخش درآمدهای عملیاتی در مجموع حول و حوش ۵۷ هزار و ۹۴۴ میلیارد تومان ثبت کردند. اما این سه شرکت خودروساز در جلوی ردیف بهای تمام شده درآمدهای عملیاتی، هزینه ای حدود ۵۸ هزار و ۳۲۰ میلیارد تومان را درج کردند.
بررسی اطلاعات منتشر شده ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو نشان می دهد آبی های جاده مخصوص به تنهایی حدود ۷۲ درصد درآمدهای عملیاتی و حول حوش ۷۳ درصد بهای تمام شده درآمدهای عملیاتی را به خود اختصاص داده اند. بعد از ایران خودرو، سهم سایپایی ها از درآمدهای عملیاتی حول و حوش ۲۰ درصد و سهم این خودروساز از مجموع بهای تمام شده درآمدهای عملیاتی نیز حدود ۲۰ درصد برآورد می شود. باقی مانده سهم درآمدهای عملیاتی و بهای تمام شده درآمدهای عملیاتی به فعالیت های پارس خودرو یی اختصاص دارد.
خودروسازی سایپا در میان شرکت های خودروساز تنها خودروسازی بود که توانسته سود را در بخش عملیات در حال تداوم در صورت های مالی خود ثبت کند. نارنجی های جاده مخصوص حدود ۱۴۲ میلیارد و ۷۳۰ میلیون تومان از محل تولید و فروش خودرو کسب درآمد کردند. اما ایران خودرو حول و حوش ۲۵۷ میلیارد و ۳۹۰ میلیون تومان و پارس خودرو نیز نزدیک به ۲۶۰ میلیارد و ۷۸۲ میلیون تومان زیان را در صورت های مالی بهاری خود ثبت کردند.
ناکارآمدی مدیریتی در صنعت خودرو
مرتضی مصطفوی، کارشناس خودرو
ریشه ضرردهی صنعت خودرو از عوامل مختلفی نشات می گیرد. بخشی از این ضرر در اختیار خود خودروساز است و بخش دیگر از سوی قوانین بالا دستی مانند قیمت گذاری دستوری به آن تحمیل می شود. زمانی که خودروساز مجبور است قیمت خودرو را کمتر از آن چیزی که در واقعیت هزینه کرده است برای فروش بگذارد قطعا به ضرردهی خواهد رسید. در شرایط فعلی قیمت تمام شده خودرو برای خودروساز بالاتر از قیمتی است که از دستورات ناشی می شود.
البته ماجرای اصلی این است که در خودروسازی به دلیل ناکارآمدی مدیریتی و ساختاری خیلی از منابع مالی، نیروی انسانی، سرمایه ای و فیزیکی هدر رفت دارد. هزینه های سربار به دلیل عدم مدیریت درست افزایش یافته است. در حوزه تجهیزات، ساختمان و شرکتهای متعدد زیرمجموعه که در شرایط کنونی به درد خودروسازان نمی خورد، هزینه های زیادی به خودروسازان تحمیل شده است. اگر مدیریت درست و غیرسیاسی باشد بخش قابل توجهی از این هزینه ها از بین خواهد رفت.
اما چرا تمایل برای مدیریت غیراقتصادی در صنعت خودروسازی زیاد است. چون ساختار خودروسازی، ساختار سیاسی دارد و مدیرعامل هم با توجه به سمت و سوی سیاسی انتخاب می شود. شایسته سالاری در بخش مدیریتی خودروسازان معنا ندارد. وقتی مدیریت با فاکتورهای سیاسی تعیین شود باید با گروههای مختلف سیاسی برای بقا در قدرت در تعامل باشد. بنابراین باید هزینه کرد افزایش پیدا کند. شرکتهای زیرمجموعه را به دلیل سفارش شدن باید حفظ شوند. نیروی انسانی مازاد به دلیل سفارش شدن باید در صنعت خودروسازی بماند. همین موجب هزینه تراشی می شود.
ضرر خودروسازی ناکارآمدی مدیریتی است که به دلیل فساد و رانت هزینه تحمیل می کند. با این فرآیند قیمت تمام شده افزایش پیدا می کند. اصولا زمانی که در بنگاه صنعتی کار سیاسی کنیم باید هزینه های بالایی باید پرداخت شود که اقتصادی نیست. در شرایط فعلی اقتصادی هرگونه پیش بینی بلندمدت در بازار خودرو غیرممکن است. بازار خودرو بازار دلاری شده است.
تا زمانی که تکلیف مذاکرات و روابط سیاسی با کشورهای دیگر به نتیجه نرسد چشم انداز مثبتی در بازار خودرو نداریم. واقعیت تلخ است اما باید بپذیریم. لیدر اصلی بازار خودرو دلال است و این بازار به رغم تمام تلاش ها، از دست دولت خارج شده است. دولت علاقه دارد نشان دهد بازار را کنترل می کند اما خارج از توان دولت بوده و ابزار آن را ندارد. دلال قیمت را تعیین می کند. چشم دلال هم به قیمت دلار دوخته شده است. بنابراین انتظار کاهش قیمت خودرو را نداریم.
