عرضه خودرو با سامانه یکپارچه منجر به ریزش قیمتها نشد/تنش در بازار خودرو با تصمیمات خلق الساعه

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، از سوی دیگر با وجود ضرر و زیان های میلیاردی خودروسازان طرح های فروش همچنان ادامه داد و تنها مدل فروش به سامانه یکپارچه تغییر نام داده است. باید دید تغییر روش فروش خودرو با این سامانه تا چه اندازه می تواند مشکل مردم با بازار خودرو و قیمتهای سرسام آور آن را حل کند.

اهدافی که تا به امروز هیچ کدام از آنها به نتیجه نرسیده و کارشناسان دلیل آن را ناکارآمدی و نفع برخی افراد و وجود مافیا در این بازار عنوان کرده اند. متاسفانه این سامانه هم در مرحله اول ثبت نام دارای مشکلات بوده و هم در مرحله دوم ثبت نام با سرعت پایین اجاره دسترسی به سامانه را به مردم و متقاضیان نمی دهد. سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در این رابطه گفته است سرعت پایین سامانه یکپارچه خودرو با اضافه کردن سرور‌های جدید به زودی برطرف می‌شود.

اولین دوره ثبت نام در سامانه جدید قرعه کشی خودرو تحت عنوان سامانه یکپارچه تخصیص خودرو، ۲۷ اردیبهشت ماه آغاز شد و یازدهم خردادماه اسامی منتخبان اعلام و مقرر شد بیش از ۱۹۱ هزار دستگاه خودرو هم به برندگان نهایی و هم به رزروی ها تخصیص داده شود.

پس از پایان دور نخست قرعه کشی، نامه‌ای منتشر شد که نشان می‌داد دو معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت (معاون هماهنگی به معاون صنایع حمل‌و نقل وزارت صمت) در مورد ایرادات فنی و امنیتی سامانه اطمینان نداشته و تاکید کرده بودند که فعلاً از طریق این سامانه قرعه‌کشی انجام نشود. البته پس از انتشار این نامه، امید قالیباف سخنگوی وزارت صمت اعلام کرد که «سامانه مشکلی ندارد و قرعه کشی هم به خوبی انجام شده است و آن نامه الزاماتی را لحاظ می‌کند که سامانه بتواند در وزارت صنعت فعالیت کند.» در ادامه نیز اعلام شد که مرحله دوم ثبت نام و قرعه کشی در اواخر تیر ماه انجام خواهد شد.

در همین رابطه نیز قالیباف اعلام کرد که روز یکشنبه ۲۵ تیر ماه ساعت ۱۷ مرحله دوم ثبت نام در سامانه یکپارچه آغاز شده و تا ساعت ۱۷ روز سه‌شنبه ۲۸ تیرماه ادامه خواهد داشت و تعداد دقیق خودروهای عرضه شده اعلام می‌شود. به گفته سخنگوی وزارت صمت، در این دور هم مثل دور قبلی همه خودروسازان اعم از دولتی و خصوصی حضور خواهند داشت.

جزئیات عرضه

بر این اساس، در این مرحله گروه صنعتی ایران خودرو هشت محصول خود را به صورت پیش‌فروش یکساله و پنج محصول را در قالب فروش فوق‌العاده عرضه می‌کند که پژو ۲۰۶ تیپ ۳ با سقف شیشه‌ای، پژو ۲۰۷ دستی سقف شیشه‌ای، پژو ۲۰۷ اتوماتیک شش سرعته، پژو پارس سال سفارشی با موتور XU۷P، پژو پارس سال سفارشی (ELX) با موتور XU۷P، سورن‌پلاس، دناپلاس توربوشارژر دستی با گیربکس شش سرعته و فرمان برقی و دناپلاس توربوشارژر اتوماتیک در قالب پیش‌فروش یکساله عادی و ویژه مادران (بهمن و اسفند ۱۴۰۱) و پنج محصول شامل پژو ۲۰۶ تیپ ۲، پژو پارس سال، پژو ۲۰۷ اتوماتیک شش سرعته، تارا اتوماتیک و دناپلاس توربوشارژر اتوماتیک به صورت فوق‌العاده عرضه خواهد شد.

همچنین گروه خودروسازی سایپا نیز در این مرحله، پنج محصول در قالب فروش فوق‌العاده، هفت محصول در قالب طرح پیش‌فروش یکساله و چهار محصول در قالب مشارکت در تولید عرضه خواهد کرد که پنج محصول ساینا S، کوییک S، کوییک معمولی، کوییک R با گیربکس معمولی و شاهین G را در قالب فروش فوق‌العاده، هفت محصول شامل ساینا S، کوییک معمولی، کوییک S، کوییک R معمولی، کوییک R اتوماتیک و سایپا ۱۵۱ SE با موتور M۱۳ در قالب پیش فروش یکساله (موعد تحویل خودروها بسته به نوع خودروها از آبان ۱۴۰۱ تا تیر ماه ۱۴۰۲) و چهار محصول شامل ساینا S، کوییک معمولی، کوییک S، کوییک R با گیربکس معمولی را در قالب مشارکت در تولید به صورت عادی و همچنین ویژه مادران (موعد تحویل شهریور تا مهر ۱۴۰۲) در این مرحله خواهد کرد.

در بخش خصوصی نیز شرکت آرین‌پارس‌موتور در این مرحله، محصول لاماری‌ایما را در قالب فروش فوق‌العاده عرضه کرده است. طبق اعلام این شرکت، در فروش فوق‌العاده لاماری‌ایما، این خودرو با قیمت قطعی یک میلیارد و ۷۹ میلیون تومان و با موعد تحویل ۹۰ روز کاری عرضه شده است. شرکت مدیران‌خودرو نیز در این طرح، پنج مدل از محصولات خود شامل MVM X۲۲ اسپورت لاکچری، MVM X۲۲ PRO IE توربو، MVM X۳۳ اکسلنت اسپرت اتوماتیک، آریزو ۵ توربو IE و تیگو ۷ IE را در قالب فروش فوق‌العاده با قیمت قطعی و موعد تحویل حداکثر ۹۰ روزه و X۵۵ PRO اکسلنت را در دو مدل اکسلنت و اکسلنت اسپورت بصورت فروش فوری با قیمت قطعی و موعد تحویل حداکثر ۳۰ روزه عرضه کرده است.

شفاف سازی با عرضه خودرو در بورس

فربد زاوه، کارشناس خودرو

بازار خودرو با سامانه یکپارچه فروش، دچار نابسامانی های مقطعی خواهد شد. آن هم به دلیل اینکه هر سه ماه یک بار این ثبت نام انجام می شود و بسیاری از از متقاضیان وارد آن می شوند تا برای خودروی خود ثبت نام کنند. ورود متقاضیان واقعی و دلالان همزمان منجر به افت سرعت این سامانه و عدم دسترسی مردم و مصرف واقعی برای خرید خودرو می شود. سیاست گذار بدون توجیه و بدون کار کارشناسی، اقدام به اجرای راهکارهایی برای بازار خودرو می کند که بر تنش های موجود در آن می افزاید. در قرعه کشی خودرو شاهد بودیم چه اتفاقاتی افتاد. دست مصرف کننده واقعی برای خرید خودرو خالی ماند. دلال و رانت خوار خودروهای خود را دریافت کردند و در بازار آزاد حواله فروشی به راه انداختند. این سامانه نیز تنها تغییر روش و در قالب همان طرح در حال انجام است. نمی توان تفاوتی در این سامانه با طرح قرعه کشی خودرو قایل شد. نتایج درستی هم در بازار خودرو نخواهد داشت.

از سوی دیگر فروش خودرو در سامانه یکپارچه منجر به رشد قیمت خودرو می‌شود. به دلیل تورم موجود، قیمت خودرو افزایشی است. همچنین تجمیع توزیع خودرو در سامانه یکپارچه به نحوی که با دفعات محدودی در سال عرضه شود، منجر به تنش‌های مقطعی در بازار می‌شود. پیش از این با پیش‌فروش شرکت‌ها تنش بازار کمی کنترل می‌شد که اکنون این اتفاق نخواهد افتاد. این سامانه از بزرگترین اشتباهات وزارت صمت محسوب می شود. به نظر می‌رسد وزیر صمت به نمایندگان خودش در سایپا و ایران خودرو، به نماینده سازمان حمایت در زمان قرعه کشی، به نماینده دادستان، به پلیس و به هرکسی که در فرآیند قرعه کشی‌ها با سازوکار قبلی حضور داشته، مشکوک بوده و حالا می‌گوید وزارتخانه می خواهد قرعه کشی کند. این در حالی است که در ماهیت ماجرا فرقی نمی‌کند.

شما تا زمانی که اختلاف قیمت کارخانه و بازار را حفظ کنید و تا زمانی که شرایط کشور تورمی است، هرچقدر خودروسازان تولید کنند، قرعه کشی خواهد شد. جدا از اینکه الان گفته شده شرکت‌های خصوصی هم بایستی در سازوکار جدید قرعه کشی قرار بگیرند. این رویکرد مساوی است با دخالت آشکار در رویه شرکت داری توسط دولت. از یک طرف می‌گویند که می‌خواهیم از تصدی گری خودروسازان خارج شویم و از یک طرف هم می‌گویند که فروش کل خودروسازان را در یک سازوکار دولتی قرار می‌دهند.

به طور کلی فروش و عرضه خودرو در بورس کالا می تواند راهکار بهتری باشد. سامانه یکپارچه فروش خودرو سامانه ای دولتی است که هر سه ماه یکبار قرار است ثبت نام داشته باشد. در این روش تعداد محدودی خودرو عرضه و به فروش می رسد. در حالیکه سامانه بورس کالا، خودرو را مستقیما از کارخانه عرضه می کند. قطعا برای عرضه خودرو، بورس کالا گزینه بهتری است و شفاف سازی بیشتری در آن وجود دارد.