جهش‌ هزینه‌های تولید

سرمقاله

فرآیند تورم در هم در بخش تولید و هم در بخش تقاضا اتفاق افتاده است. با افزایش قیمتها بدون افزایش درآمد کافی، قدرت خرید مصرف کننده واقعی کاهش یافته است. با کاهش قدرت خرید مصرف کننده که ناشی از ایجاد تورم است، تقاضا برای کالاها نیز کاهش پیدا کرده است. این اتفاق منجر به کاهش سفارش و کاهش تولید شده است. همچنین مصرف کننده تمامی کالاها مردم و خانوارها نیستند. مصرف کالاها ممکن است به صورت نهاده های تولید باشد. کالاها انواع مصارف متنوع دیگری نیز دارند. بنابراین وقتی گرانی به این نوع کالاها هم می رسد موجب گرانتر شدن قیمت تمام شده دیگر کالاها و خدمات خواهد شد. از سوی دیگر افزایش قیمت مواد اولیه و تولید هم اثر رکودی خود را گذاشته است. افزایش هزینه تولید افزایش سرمایه واحدهای تولیدی را بی اثر می کند. در این حالت ناچار واحدای تولیدی برای تامین سرمایه در گردش به بانکها مراجعه می کنند. بانکها باید بیشتر وام دهند. بانکها باید از منابعی که وجود ندارد این تسهیلات را پرداخت شود. در این فرآیند به واسطه مشکلات ایجاد شده در حوزه تمام زنجیره، از محل خلق نقدینگی تورم مضاعف ایجاد شده است. تورم هم تعمیق رکود را به همراه داشته است. این اتفاق موجب می شود قدرت خرید و بهره وری کاهش پیدا کند. ظرفیت تولید هم کاهش پیدا می کند. تورم ایجاد شده مقطعی و اصطکاکی نبوده و تورمی نیست که بتوان به راحتی از پس آن برآمد. امیدواریم تورم دوازده و دو دهم درصدی خرداد که ناشی از سیاست حذف ارز دولتی بود، در چند ماه آینده تخلیه و تورم به همان تورم سه درصدی در ماههای گذشته نزدیک شود. اگر این تورم همان یک بار باشد می توان امید داشت تولید و قدرت خرید به گذشته برگردد در غیر این صورت اگر دوباره اتفاق بیفتد بحران زا است و تبعات آن بسیار زیاد خواهد بود.