سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز ، موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان در این رابطه می گوید: اکنون دولت مدام می‌گوید که نمی‌گذارد کالاها گران شود، ولی می‌بینیم کالاها بی‌وقفه گران می‌شود. دولت باید بداند برای اینکه برای تورم چاره ای بیندیشد چاره ای دیگر ندارد جز اینکه به علم اقتصاد متوسل شود. مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی نیز گفته است کالایی که از در گمرک وارد می‌شد قبل از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، با احتساب ۱۵ تعرفه موثر و ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده با رقمی نزدیک به ۶۳۰۰ تومان وارد بازار می‌شد. با تغییر نرخ محاسبه به نرخ نیمایی ارزش کالا حتی با سود بازرگانی صفر، چیزی در ۳۹ هزار تومان می‌شود. این موضوع بار تورمی زیادی به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند.
به نقل از پایگاه خبری اتاق ایران، بر اساس گزارش مرکز آمار فاصله تورمی دهک‌ها در اردیبهشت ٠.٢ درصد کاهش داشته؛ اما همچنان دهک اول درآمدی به‌عنوان فقیرترین دهک، به دلیل سهم بالای خوراکی‌ها در سبد مصرفی، بیشترین نرخ تورم معادل ۴۱,۲ درصد را متحمل شده است. بنابر گزارش مرکز آمار ایران اگرچه نرخ تورم کل کشور در اردیبهشت ماه ١۴٠١ برابر ٣٨.٧ درصد است اما این عدد در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه ٣٧,۹ درصد برای دهک نهم تا ۴١.٢ درصد برای دهک اول نوسان دارد. همچنین تورم سالانه گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» در اردیبهشت امسال بین ۴۹,۳ درصد برای دهک اول تا ۵٠ درصد برای دهک دهم متفاوت بوده است. در مورد گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» نیز بین ۳۲.۱ درصد برای دهک اول تا ٣۵ درصد برای دهک دهم تجربه شده است.
این گزارش حاکی از این است که فاصله تورمی دهک‌ها در اردیبهشت ماه به ٣.۴ درصد رسیده که نسبت به فاصله تورمی ۳,۶ درصدی در ماه قبل ٠.٢ درصد کاهش نشان می‌دهد. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، با وجود تفاوت درآمدی دهک اول با دهک دهم، میزان تورم تجربه شده از سوی این دو دهک نسبت به ماه قبل اندکی به یکدیگر نزدیک شده است. بر اساس این گزارش فاصله تورمی در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به ماه قبل ٠.۵ واحد درصد افزایش داشته است و در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» نسبت به ماه قبل ٠.٢ واحد درصد افزایش داشته است.
فشار تورم بر دهک های پایین
سهراب دل انگیزان، اقتصاددان
سیستم اقتصادی کالاها ارتباط درونی و نهادی با یکدیگر دارند. کالاها یا جانشین هم هستند یا مکمل یکدیگر. وقتی کالایی گران می شود و قدرت خرید آن کم می شود کالایی دیگر جانشین آن می شود. این فرآیند همچنان ادامه پیدا می کند و به دلیل رشد تقاضا در یک کالای جایگزین شده، گرانی به تمامی کالاها سرایت می کند. از طرفی دیگر تمامی کالاها اینگونه نیستند که تنها به مصرف مردم منتهی شوند. یعنی مصرف کننده تمامی کالاها مردم و خانوارها نیستند. مصرف کالاها ممکن است به صورت نهاده های تولید باشد. کالاها انواع مصارف متنوع دیگری نیز دارند. بنابراین وقتی گرانی به این نوع کالاها هم می رسد موجب گرانتر شدن قیمت تمام شده دیگر کالاها و خدمات خواهد شد.
روزهای نخست سال ۱۴۰۱ بارها و بارها به دولت هشدارهای لازم داده شد. تاکید بر این بود که با افزایش قیمت ۴ قلم کالای اساسی، گرانی در سایر بازارها اتفاق خواهد افتاد. وابستگی کالاها به یکدیگر اینطور است که وقتی کالایی گران می شود تاثیرگذاری بر روی دیگر کالاها را نیز خواهد داشت. آن هم وقتی کالاهای اساسی رشد قیمت را تجربه کنند دیگر نمی توان جلودار گرانی در بازارهای دیگر شد. متاسفانه در کنار افزایش قیمتها، اقتصاد رها شده ای داریم که با حجم بالایی از فساد متفاوت اعم از فساد اداری و سایر انواع فسادها روبرو است. بنابراین قاعدتا نمی توان با هیچ سیستمی گرانی را کنترل کرد. طبیعی است وقتی که قیمت کالایی اساسی بالا برود حتما دیگر کالاها نیز گران خواهند شد. هیچ ساز و کاری هم برای کنترل قیمتها جوابگو نیست.
بخش قابل توجهی از سبد مصرفی خانوارها افزایش چند برابری داشته است. ارز تامین سبد مصرفی خانوار از ۴ هزار تومان به ۲۴ هزار تومان افزایش یافته است. یعنی حدود ۶ برابر شده است. تورمی خطرناک در انتظار اقتصاد است. دولت نمی بایست در مقطع حساس کنونی که انتظارات تورمی مردم بسیار بالا است، دست به این اقدامات می زد. اما متاسفانه در همین زمان که لازم بود اقدامات حساسیت زا اجرا نمی شد، آن را انجام داد. بالاترین اثر آن هم بر خانواده های فقیر و گروه های حقوق بگیر ثابت مانند کارگران و کارمندان خواهد بود. دهک های پایین بیشترین آسیب را از این تصمیمات خواهند دید.
