روند افزایشی نرخ تورم

سرمقاله

اقتصاد کشور در شرایط تورمی قرار دارد. نرخ تورم هم به سه رقمی شدن نزدیک می شود. بنابراین حتی با اعلام اینکه قرار است فقط ۴ کالا مشمول رشد قیمت شود تاثیری در گرانی ها نخواهد داشت. افزایش تورم تمامی کالاها را در بر می گیرد. تمامی بازارها دچار تغییر و تحول می شوند. صرف اعلام دولت مبنی بر افزایش قیمت چند کالا معیار نیست. شرایط تورمی تعیین کننده نرخ ها می شود. به عبارتی این ویژگی شرایط تورمی است که برای کالاها، خدمات و منابع تولید اثرگذار است. شرایط روانی حاکم بر هم بازار موجب تشدید فرآیند رشد قیمتها می شود. چراکه با گران شدن یک کالا مردم به دنبال جایگزین کردن کالاهای دیگر هستند. کالاها جایگزین هم می شوند یا مکمل یکدیگر هستند. اگر کالایی در لیست افزایش قیمت قرار بگیرد مردم بلافاصله به فکر جایگزین کردن آن با کالایی دیگر افتاده و برای خرید کالاهای دیگر هجوم می آورند. همین چرخه است گه موجب افزایش قیمت در دیگر
بخش ها می شود.
این اتفاق جدای شرایط تورمی است. این حالت تحت تاثیر شرایط روانی اتفاق می افتد. البته مدیریت بازار هم اهمیت بسیار بالایی دارد. شرایط فعلی نشان می دهد که دولت برنامه خاصی برای این طرح نداشته است. دولت می بایست به این موضوع واقف باشد که هنگامی که تصمیم به گرانی چند کالا می گیرد، تاثیر آن بر دیگر بازارها غیرقابل انکار است. از سوی دیگر شاهد هستیم که نظام پرداخت یارانه نیز به درستی اجرا نمی شود. این طرح بسیار بد اجرا شد. برای شناسایی مردم وحدت رویه و سیاست یکپارچه ای وجود ندارد. دولت نتوانست بر اجرای این فرآیند کنترل درستی داشته باشد.
البته که اجرای این طرح نیز کار بسیار سختی است. تخصیص یارانه یک مساله اقتصادی است. جدای از نحوه اجرا، خودش به عنوان یک متغیر اقتصادی می تواند مشکلاتی را ایجاد کند. دولت در این زمینه مانند تمامی موضوعات دیگر تعیین کننده بوده و تصدی گری می کند. در اقتصاد و مدیریت های دولتی کارایی لازم دیده نمی شود.
لازم بود هم افزایش قیمتها به تدریج شکل می گرفت و هم برای تخصیص یارانه شفاف سازی بیشتری صورت می گرفت. تخصیص یارانه ها باید به تدریج بین دهک ها انجام می شد. همچنین دولت با شفاف سازی و به صورت پله پله این طرح را اجرا می کرد. به هر حال زیرساخت های فناورانه در اجرای این طرح ضعیف عمل کردند و این اتفاق نشان می دهد ضعف در سیستم های فناوری کشور به وضوح وجود دارد.
دولت به جای یارانه نقدی یا کالابرگ باید این منبع را در قالب یک نظام تامین اجتماعی استفاده کند. یعنی شهروندان برای تهیه کالا‌های ضروری هزینه بیشتری پرداخت نکنند و این کالا‌ها مشمول افزایش قیمت نشود. یعنی نظام تامین اجتماعی بتواند تامین کننده این شرایط باشد که این زمانی خوب است که اولا منابع درآمدی آن تامین شده باشد و ثانیا اگر مبلغ هنگفتی است صرف زیرساخت‌ها شود تا بتواند رفاه را برای شهروندان فراهم بکند.