به طور کلی پرداخت یارانه به معنای تحمیل هزینه های جدید به بودجه است. اگر منابع پرداخت یارانه ها که افزایش بسیاری نیز داشته است، تامین نشود و یا پیش بینی تامین منابع آن از قبل وجود نداشته باشد، تورم زایی آن حتمی است. مگر اینکه دولت دست به خلق پول بزند و اعتبار ایجاد کند. با این اقدام نیز بدهی دولت به بانک مرکزی رشد پیدا می کند. به دنبال آن تقویت پایه پولی را شاهد خواهیم بود. دولت معتقد است منابع این یارانه ها از محل گشایش های ارزی ناشی از فروش بیشتر نفت و افزایش قیمت نفت، آزادسازی منابع بلوکه شده و مالیات ستانی تامین خواهد شد. افزایش مالیات در شرایطی که کشور در رکود قرار دارد شدنی نیست. به طور کلی در شیوه اجرای این طرح تزلزل وجود دارد. چنین یارانه ای که افزایش چند برابری را تجربه می کند تورم زا است. این یارانه منجر به ایجاد تقاضاهای جدید و اضافه در بازارها خواهد شد. دهک هایی که مشمول دریافت این یارانه می شوند انتظارات تقاضایی انباشته شده دارند که با این یارانه در صدد جبران آن خواهند بود. این قشر تقاضاهای خود را به تعویق انداخته اند تا با پرداخت این یارانه ها اقدام به تامین تقاضاهای خود کنند.
بنابراین در تورم زا بودن این نوع یارانه های نقدی شکی نیست. اگر منابع جدید که دولت به آن اشاره کرده است تامین نشود با توجه به کسری بودجه شرایط نامناسبی برای اقتصاد ایجاد خواهد شد. شاید هدف از افزایش یارانهها در دولت بعدی، ارتقای قدرت خرید مردم مطرح شود ولی در صورتی هم که امکان پرداخت آن وجود داشته باشد تأثیر کوتاهمدت در قدرت خرید خانوارها دارد و به دلیل ایجاد کسری بودجه و نبود منابع کافی، در بلندمدت تورم شدیدی را موجب میشود. در واقع پرداخت یارانه ای که جندین برابر هم شده بر اساس تجربیات کشور نادرست است. از دیدگاه بنده پرداخت نقدی با هر مبلغی نادرست است. زیرا این اقدام برای نظامهای مبتنی بر تولید و ارزش افزوده پاسخگو است. اما اکنون که تولید در کشور با موانع بسیار مواجه است از طرفی هم با محدودیتهای تجارت خارجی روبرو هستیم و دارای نظام مالیاتی کارآمدی هم نیستیم استفاده از روش پرداخت نقدی یارانه روش مناسبی نیست.
تحمیل هزینه اضافی به بودجه
کمیل طیبی، اقتصاددان