شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز ، فعالان بازار مسکن معتقدند در ۸ سال گذشته بخش مسکن با رکود مواجه بود، در این شرایط اگر تسهیلاتی هم عرضه شده متقاضی زیادی برای دریافت آن وجود نداشته است. چراکه این تسهیلات برای مردم بسیار گران تمام می شود و دریافت آن و بازپرداخت اقساط آن به هیچ عنوان صرفه ندارد.
درحالی که ترمز افزایش هزینه وام مسکن در سال جدید کشیده شده و هفته قبل هر برگ از تسهیلات مسکن حدودا ۷۸ هزار تومان قیمت داشت، قیمت این اوراق اکنون به بیش از ۹۰ هزار تومان نیز رسیده است. بررسی آخرین وضعیت قیمت اوراق مسکن نشان میدهد که هر برگ اوراق تسهیلات مسکن در فروردین و اردیبهشت و خرداد سال گذشته به تریتب ۹۵ هزار و ۴۰۰، ۹۳ هزار و ۹۰۰ و ۸۹ هزار و ۸۰۰ تومان قیمت دارند. هر برگ اوراق تسهیلات مسکن بانک مسکن در، تیر، مرداد و شهریورماه سال گذشته با قیمت ۹۰ هزار و ۴۰۰، ۹۲ هزار و ۶۰۰ و ۹۲ هزار و ۹۰۰ تومان داد و ستد میشود.
همچنین این اوراق در ماه مهر سال ۱۴۰۰، ۸۹ هزار و ۷۰۰، در آبان ماه ۱۴۰۰، ۹۲ هزار و ۵۰۰ و در آذرماه سال ۱۴۰۰ نیز ۹۱ هزار تومان قیمت دارند. اوراق تسهیلات مسکن در دی و بهمن سال گذشته نیز با قیمت های ۹۳ هزار و ۷۰۰ و ۹۶ هزار تومان معامله میشود. این گزارش نیز بر اساس قیمت بهمن ماه نوشته شده است.
بر این اساس، مجردهای ساکن تهران میتوانند تا ۲۸۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت کنند که شامل ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن و ۸۰ میلیون تومان وام جعاله میشود. لذا برای دریافت ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات باید ۴۰۰ برگه تسهیلات مسکن خریداری کنند که هزینه این تعداد اوراق با تسه ۹۶ هزار تومانی، ۳۸ میلیون و ۴۰۰هزار تومان میشود. همچنین با در نظر گرفتن ۸۰ میلیون تومان وام جعاله که برای آن باید ۱۶۰ ورق به مبلغ ۱۵ میلیون و ۳۶۰ هزار تومان خریداری کنند، مجموع هزینه خرید اوراق به ۵۳ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان میرسد.
زوجهای تهرانی نیز برهمین اساس میتوانند تا سقف ۴۸۰ میلیون تومان شامل ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن برای هر نفر و ۸۰ میلیون توان وام جعاله دریافت کنند؛ بنابراین زوجین باید ۸۰۰ برگه تسهیلات مسکن خریداری کنند که هزینه آن ۷۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان میشود که همراه با هزینه ۱۵ میلیون و ۳۶۰هزار تومانی وام جعاله که برای آن باید ۱۶۰ ورق تسهیلات مسکن خریداری کنند، در مجموع باید ۹۲ میلیون و ۱۶۰هزار تومان پرداخت کنند.
سقف این تسهیلات برای مراکز استان و شهرهای با جمعیت بیش از ۲۰۰ هزار نفر برای مجردها به ۱۶۰ و برای زوجین به ۳۲۰ میلیون تومان رسیده است که با توجه به اینکه مجردها باید ۳۲۰ و متاهل های ساکن این شهرها نیز باید ۶۴۰ برگه تسهیلات مسکن خریداری کنند، مجردها باید ۳۰ میلیون و ۷۲۰ هزار تومان و متاهل ها نیز باید ۶۱ میلیون و ۴۴۰ هزار تومان پرداخت کنند. این وام برای مجردهای سایر مناطق شهری به ۱۲۰ و برای زوجین این مناطق نیز به ۲۴۰ میلیون تومان رسیده است. بنابراین مجردها باید با پرداخت ۱۱ میلیون و ۵۲۰ و متاهلها نیز با پرداخت ۲۳ میلیون و ۴۰ هزار تومان نسبت به اخذ این وام اقدام کنند.
راهکار مهار قیمت مسکن
بیت الله ستاریان، کارشناس مسکن
زمانی که قیمت مسکن بالا می رود هر نوع عنصر وابسته به این موضوع خود به خود افزایش می یابد. این پدیده کاملا طبیعی است. اوراق مشارکت نیز به عنوان یکی از عناصر وابسته به قیمت مسکن از آن تاثیر می پذیرند. دلیل این رشد قیمت اوراق هم تورم در بخش مسکن است. این در حالی است که این وام نیاز مردم برای خرید مسکن را نیز مرتفع نمی کنند. بخش اندکی از مردم توانایی بازپرداخت را دارند. افزایش وام مسکن نیز فارغ از تورم زا بودن آن غیرممکن است. هر چقدر میزان این وام افزایش پیدا کند بازپرداخت آن نیز مشکل تر خواهد شد. بازپرداخت این وام در شرایط فعلی و با همین مبالغ نیز از عهده مردم خارج است.
امکان استفاده از این وام مختص افرادی است که پول خرید مسکن را تهیه کرده اند و اندکی کم دارند. این افراد می توانند از این وام برای خرید استفاده کنند. یعنی این وام به درد افرادی می خورد که تمام کالاهای خود را تبدیل به پول کرده اند و قصد خرید خانه را دارند. در این بین مبلغی هم کم دارند. این مقدار کسری را با دریافت وام تامین می کنند. والا اینکه افرادی مانند زوج های جوان و خانه اولی ها در ابتدای امر و بدون پشتوانه مالی بخواهند از وام مسکن برای خرید خانه استفاده کنند، کاملا غیرممکن است. با این میزان وام، می توان ۶ تا ۸ متر و در بهترین حالت ۱۰ متر مسکن در تهران خرید. البته در شهرستان ها تا ۳۰ متر نیز امکان خرید وجود دارد. با توجه به مکان و موقعیت ملک، توانایی خرید هر متر خانه تغییر می کند.
در شهرهای کوچک بهتر می توان از این مقدار وام بهره برد اما در همان شرایط نیز این وام درصد کمی از هزینه های خرید مسکن را پوشش می دهد. متاسفانه باید اشاره کرد تمامی کارها و طرح هایی که ممکن بود در ساماندهی بازار مسکن جوابگو باشد، انجام شد و نتیجه ای نداشته است. تنها راهکاری که می توان به نتیجه آن امیدوار بود تولید مسکن است. تولید مسکن آنطور که باید در کشور تحقق پیدا نکرد. تولید مسکن در حد و اندازه یک میلیون واحد در سال نیازمند تغییر در اقتصاد کلان است. کشور باید از اقتصاد بسته سوسیالیستی خارج و به سمت اقتصاد باز و آزاد حرکت کند. در غیر این صورت امکان ساخت یک میلیون مسکن در سال فراهم نخواهد شد.
باید اجازه ورود بخش خصوصی به بازار مسکن داده شود. باید بخش خصوصی عرضه مالی و باز را داشته باشد. مثل بخش خصوصی کشورهای همسایه باید بخش خصوصی ایران وارد میدان شود. اینکه تا به امروز بخش خصوصی آنطور که باید به موضوع تولید مسکن ورود نکرده دلیل بر ناتوانی در تامین نیاز مسکن نیست. دولت اجازه این کار را نمی دهد. دست و پای بخش خصوصی در حوزه تولید مسکن بسته است. از سوی دیگر هیچ راهی نیز برای ورود شرکتهای خارجی جهت ساخت مسکن وجود ندارد. همانطور که پیش بینی می شد ورود چینی ها نیز منتفی شد. باید بخش خصوصی گوی و میدان ساخت مسکن را در دست بگیرد.
این در حالی است که بهترین راهکار مهار قیمتها در بازار مسکن این است که دولت نرخ تورم را کنترل کند. چرا که با این اقدام نه تنها انگیزه سودجویی در بازار مسکن تضعیف میشود که تقاضا برای مسکن افزایش داشته و باعث تحریک عرضه خواهد شد و در واقع با مهار نرخ تورم به صورت خودکار بازار مسکن تنظیم خواهد شد.