نگرانی متقاضیان طرح ملی مسکن

شایلی قرائی            

به گزارش کسب و کار نیوز ، به عبارتی با وجود آنکه اعلام شده واحدهای نهضت ملی مسکن از ارزان‌ترین واحدهای مسکن کشور هستند اما حاشیه‌هایی در رابطه با اقساط تسهیلات این طرح، باعث نگرانی‌ متقاضیان شده است. رئیس جمهور در وعده‌های خود، از برنامه‌ریزی برای تامین مسکن کم‌درآمدها خبر داده بود، طرحی که «نهضت ملی مسکن» نامگذاری شد. هر چند بازپرداخت ماهانه ۳ تا ۴ میلیون تومان برای تسهیلات ۲۵۰ میلیون تا ۴۵۰ میلیون تومانی طرح مسکنی دولت، به باور بسیاری قابل پرداخت است، اما محاسبات انجام شده نشان می‌دهد، پایین‌ترین دهک جامعه حتی اگر تمام هزینه‌های خوراکی و غیرخوراکی خود را برای خانه‌دار شدن اختصاص دهد، نمی‌تواند در قالب این طرح صاحب مسکن شود.

تا کنون چندین بار از سوی مسئولان مختلف حوزه مسکن اعلام شده که قیمت تمام شده هر متر واحد مسکونی در طرح نهضت ملی مسکن بین ۳ تا ۴ میلیون تومان است، اما با اعلام اعداد مختلف برای میزان اقساط این طرح حاشیه‌هایی در این باره ایجاد شده است.

طرح نهضت ملی مسکن یکی از مهم‌ترین وعده‌های دولت به شمار می‌رود طرحی که اعلام شده از طریق آن تمامی افرادی که خانه ندارند صاحب خانه می‌شوند. در قالب طرح نهضت ملی مسکن مقرر شده بود دولت اقدام به ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در کشور کند بنابراین از مهرماه سال گذشته ثبت نام متقاضیان از طریق سامانه ثمن را آغاز کرد و تا ۲۹ اسفند ماه ادامه یافت. در طرح نهضت ملی مسکن، ۵ میلیون و ۴۲۰ هزار متقاضی در سامانه مسکن حمایتی ثبت‌نام کردند که از این تعداد در پالایش اولیه با بررسی سه شرط تاهل، عدم دریافت تسهیلات و نداشتن مالکیت خصوصی، بیش از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار متقاضی واجد شرایط شناخته شدند.

محمودزاده معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: پذیرفته‌شدگانی که سه شرط را داشتند برای کنترل شرط سابقه سکونت به عنوان شرط چهارم به کارتابل استان‌ها و شهر‌های جدید معرفی شدند. پیش از این اعلام شده بود که میانگین ساخت هر متر مربع واحد مسکونی در کشور ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است،  همزمان با افزایش قیمت مصالح ساختمانی و نرخ تورم در سال گذشته میانگین قیمت به ۴ میلیون تومان در هر متر مربع رسید، اما روز گذشته رئیس بنیاد مسکن میانگین حداقل قیمت مسکن در این طرح را ۴ تا ۶ میلیون تومان  اعلام کرد که متناسب با هر طبقه و در هر شهر متفاوت است.

مسئولان در وزارت راه و شهرسازی همواره اعلام کرده اند که این نرخ‌ها علی الحساب است و رقم نهایی بعد از اتمام پروژه‌ها مشخص می‌شود. از همان ابتدا اعلام شده بود که متقاضیان باید آورده‌های خود را در ۵ مرحله پرداخت کنند و رقم آورده اولیه هم ۴۰ میلیون تومان اعلام شده، اما به نظر می‌رسد با افزایش نرخ‌ها و هزینه‌های ساخت، ممکن است میزان آورده‌ اولیه افزایش یابد.

دولت با ایجاد صندوق ملی مسکن سعی دارد بخش عمده‌ای از هزینه‌های ساخت واحد‌های نهضت ملی مسکن را جبران کند بنابراین با ایجاد این صندوق عملا مردم نباید چندان نگران هزینه‌های این بخش باشند اما برخی صحبت‌های مسئولان در این زمینه باعث نگرانی متقاضیان می‌شود به طور مثال اخیرا محمود زاده معاون مسکن و ساختمان وزیر راه وشهرسازی اعلام کرده است قیمت تمام شده مسکن منهای تسهیلاتی که در نظر گرفته شده ، معادل آورده متقاضیان خواهد بود. آورده بر اساس پروژه‌ها و در شهر‌های مختلف متفاوت خواهد بود. هرچقدر تراکم ساختمانی و تعداد طبقات بالاتر باشد قیمت تمام شده بالاتر است بنابراین قیمت در شهر‌های کوچک و در شهر‌های بزرگ، کلانشهر‌ها و شهر‌های جدید متفاوت است.

معاون وزیر راه و شهرسازی می گوید: برآورد‌های اولیه از قیمت ساخت، روزی که متقاضیان انعقاد قرارداد می‌کنند به اطلاع متقاضی می‌رسد، اما در نهایت قیمت تمام شده، ملاک است. بدین معنا بعد از یک سال و نیم تا دو سال که اجرای پروژه زمان می‌برد به قیمت تمام شده به قیمت روز تسویه حساب می‌شود. چند روز پیش سرپرست شرکت عمران شهر‌های جدید اعلام کرد که میزان اقساط نهضت ملی مسکن ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان است که همین موضوع با واکنش‌های زیادی از سوی متقاضیان روبرو شد به طوری که برخی از آن‌ها هم اعلام کردند که اگر سایت باز شود با این میزان اقساط ما انصراف خواهیم داد.

یکی از متقاضیان که در طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده بود به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: در ابتدا اعلام کردند که قیمت تمام شده ساخت نهضت ملی مسکن در هر متر مربع ۲ میلیون تا ۳ میلیون تومان است، اما به مرور این ارقام افزایش یافته و هنوز مشخص نیست که قیمت تمام شده هر واحد مسکن ملی چقدر خواهد بود.

او گفت: با هر بار اعلام ارقام متفاوت در خصوص اقساط و قیمت تمام شده، متقاضیان نگران می شوند، بسیاری از افرادی که در این طرح ثبت نام کرده اند جزو اقشار کم در آمد و طبقه پایین جامعه هستند واگر ماهانه ۱۰ میلیون تومان در آمد داشتند نگرانی بابت اقساط ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومانی نداشتند. محمدی یکی دیگر از ثبت نام کنندگان در این طرح می گوید: میزان اقساط ۳ تا ۴ میلیون تومانی برای نهضت ملی مسکن هم زیاد است چراکه حقوق ماهانه اکثر کارگران در نهایت ۵ میلیون تومان است بنابراین اگر اقساط به بیش از ۱۰ میلیون تومان برسد قطعا بسیاری از متقاضیان انصراف خواهند داد.

همزمان با ایجاد این حاشیه ها و نگرانی‌های مردم در رابطه با اقساط واحد‌های نهضت ملی مسکن و با وجود تماس‌های مکرر، اما معاونت مسکن وساختمان هیچ پاسخی در رابطه با این شایعات به ما نداد. اما اقبال شاکری عضو کمسیون عمران مجلس می گوید: به هیچ عنوان این موضوع صحت ندارد و در صورتی که میزان اقساط نهضت ملی مسکن به ۱۵ میلیون تومان برسد، هیچ فردی قادر به پرداخت آن نخواهد بود. او گفت: میزان اقساط طرح نهضت ملی مسکن بین ۳ تا ۴ میلیون تومان است که متناسب با سطح در آمدی اقشار جامعه در نظر گرفته شده است.

همچنین ایرج رهبر دبیر انجمن انبوه سازان کشور گفت: اقساط طرح نهضت ملی مسکن برای تسهیلات ۴۵۰ میلیون تومانی مسکن بین ۳ تا ۴ میلیون تومان با مدت باز پرداخت ۲۰ ساله است. او می گوید:اقساط تسهیلات طرح نهضت ملی مسکن به هیچ عنوان ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان نیست چراکه با اجرای طرح صندوق ملی مسکن بخشی از این هزینه‌ها جبران شده است. از سال گذشته تاکنون چندین بار ارقام اعلام شده برای هزینه ساخت و همچنین میزان اقساط تسهیلات طرح نهضت ملی مسکن تغییر کرده است و باعث شده که مردم تصور کنند که این طرح هم همانند طرح مسکن مهر با مشکلات و آسیب‌های زیادی مواجه باشد. دولت باید تا پایان سال ۱۴۰۴ ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی را در شهر‌های مختلف به اتمام برساند بنابراین باید همکاری و هماهنگی دستگاه‌های مختلف و بانک‌ها در پرداخت تسهیلات وجود داشته باشد.

ابهامات طرح نهضت ملی مسکن

منصور غیبی، کارشناس مسکن

طرح نهضت مسکن در رده ملی باید از سطح شعار، قول و وعده وعید بگذرد.عملیات باید اجرایی شود. اجرایی شدن این عملیات و طرح مستلزم این است که منابع اعتباری به صورت مناسب و درست تعریف و تصویب شود. متولی اصلی آن نیز به صورت شفاف مشخص شود. زمین مورد نیاز برای اجرای این طرح می بایست مهیا شده و افراد ذینفع به درستی ممیزی شوند.

تجربه ای که از مسکن مهر وجود دارد این است که وقتی متولی صرفا وزارت مسکن باشد نخواهد توانست به تنهایی از پس آن برآید. کمیته اجرایی از تمام دسته های اجرایی که در طراحی، تولید و واگذاری نقش دارند می بایست تحت عنوان یک معاونت ریاست جمهوری تعریف شود. تصمیمات باید همان لحظه گرفته، ابلاغ و اجرا شود. تعارفات در اجرای این طرح باید کنار گذاشته شود. مجوزها باید سریع تر صادر شود.

مهم ترین مشکل در اجرا و پیشروی منطقی این طرح منابع مالی پایدار و ثبات قیمت اجرایی پروژه است. بعید است پروژه ها با این مبالغ اجرایی شود. چراکه ثبات و ماندگاری قیمت در خدمات، ابزار، مصالح و سایر امکانات برای این پروژه تثبیت شده و ماندگار نیست. با کوچکترین تغییرات سیاسی و اجتماعی این مبالغ متغیر و افزایشی می شود. افزایش این نرخ برای تکمیل این پروژه ها موجب بالاتر رفتن قیمت تمام شده از وعده های اعلام شده گذشته می شود. در این قضیه می بایست تثبیت قیمتها انجام و لازم الاجرا شود.

در طرح نهضت ملی مسکن نصف متقاضیان در ممیزی ها کنار رفتند. پیش بینی این اتفاق نیز بارها اعلام شد. مابقی متقاضیان نیز با مشاهده عدم تطابق وعده ها از ادامه راه منصرف شدند. کسی که در این ۴۰ سال هیچ گونه برخورداری از ملک، املاک و خدمات دولتی نداشته است چگونه می تواند اقساط ۵ تا ۷ میلیون تومانی این طرح را پرداخت کند. این افراد نیازمند و مستحق توجه ویژه ای هستند.