شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز ، اختصاص سهمیه بنزین به افراد به جای خودرو یا همان طرح «بنزین برای همه» از کیش آغاز شده است. قرار است قشم مقصد بعدی اجرای این طرح باشد. یارانه بنزین یکی از پرچالش ترین موارد در مدت اخیر بوده است. دولت با این طرح قصد دارد ناعادلانه بودن شیوه فعلی اختصاص یارانه را اصلاح کند. در این بین موافقان و مخالفان اظهاراتی را مطرح کرده اند. از کاهش قاچاق گرفته تا ایجاد بازار سیاه فروش بنزین. باید دید طرح اصلاحی دولت برای توزیع یارانه بنزین برای خانوارهایی که خودرو ندارند چه سرانجامی خواهد داشت.
کارشناس حوزه انرژی و نماینده اسبق مجلس اما معتقد است فکر نمی کنم این طرح عملی باشد چرا که مشکلات را دوچندان میکند و انتظارات و توقعات مردم را بالا می برد. حسن مرادی گفت: با اجرای این طرح، با انبوهی از افراد روبرو می شویم که کوپن ۲۰ لیتری دست میگیرند و به دنبال خریدار می گردند. به گفته مرادی، پیشنهاد میشود در درازمدت طوری برنامه ریزی کنیم که نه تنها یارانه بنزین بلکه همه یارانه ها به افراد مستحق تعلق گیرد
در حال حاضر نیمی از خانوارهای کشور فاقد خودرو هستند و ۶ درصد معادل ۳ و بیشتر خودرو دارند. گویا در شیوه فعلی پرداخت یارانه، افرادی که خودروی بیشتری دارند یارانه بیشتری دریافت میکنند. به هر ترتیب این طرح به صورت آزمایشی در جزیره کیش آغاز و در جزیره قشم ادامه خواهد یافت. سهمیه بنزین به جای اختصاص یافتن به وسایل نقلیه، به افراد اختصاص مییابد. جلیل سالاری معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، در این باره گفته است در طرح جدیدی که برای سهمیه سوخت تعبیه شده و به صورت آزمایشی در قشم و کیش اجرایی شده، سهمیههای مانده در کارتهای سوخت حفظ خواهد شد.
در این رابطه رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی می گوید: طرح «بنزین برای همه» عدالت محور است. سید حمید حسینی گفت: بسته به این که بنزین را یک حق برای مردم یا یک کالای مصرفی در نظر بگیریم، نوع برخورد با آن متفاوت است. در طرح «بنزین برای همه»، بنزین را به عنوان یک حق برای مردم در نظر میگیریم و این قبیل طرحها، عدالت محور هستند. به گفته او، این طرح میتواند شدت مصرف انرژی را کاهش دهد یا این انگیزه را به مردم بدهد که مصرف نداشته باشند و سهمیه خود را واگذار کنند (فروش بنزین به جای مصرف)؛ همچنین باعث جلوگیری از قاچاق میشود.
به گفته سیدمحسن دهنوی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی، طبق گزارشهای سازمان برنامه و بودجه کشور، دولت سالانه ۱۲۴ هزار میلیارد تومان یارانه بنزین پرداخت میکند که ۶۰ درصد آن برای ۴ میلیون خانوارِ دارای بیش از دو خودرو است. ۱۴ میلیون خانواده بیخودرو هیچ سهمی از این یارانه نمیبرند و پیش بینی میشود که در صورت موفق بودن اجرای این طرح آزمایشی و موافقت دولت با اجرای آن به صورت سراسری، سالانه به هر خانواده با جمعیت چهار نفری، حدود یک میلیون و صد هزار تومان یارانه بنزین برسد؛ این یارانه اکنون فقط به افراد دارای خودرو پرداخت میشود.
یک کارشناس اقتصادی در این رابطه در گفت و گو با “کسب و کار” گفت: اعطای بنزین یارانهای به خانوارها که نقشی در زنجیره ارزش تولید قرار ندارد، کارکردی رفاهی دارد. اما مشکل اینجاست که این کالای یارانهای در راستای اهداف صحیح رفاهی مورد استفاده قرار نمیگیرد.
مرتضی زمانیان افزود: در نظام رفاهی میتوان انتظار داشت که یارانه به اقشار مستمند تعلق بگیرد، یا لااقل به همه آحاد داده شود، و یا با با اهداف خاصی مانند حمایت از تحصیل یا ازدواج به دانشجویان و جوانان تخصیص یابد.