بر اساس نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسبوکار ایران در پاییز ۱۴۰۰، رقم شاخص ملی، ۵,۹۴ (نمره بدترین ارزیابی ۱۰ است) محاسبه شده که تا حدودی از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (تابستان ۱۴۰۰ با میانگین ۵.۹۱) بدتر است.
در پاییز ۱۴۰۰، همانند فصل گذشته فعالان اقتصادی مشارکتکننده در این پایش، به ترتیب سه مؤلفه:
۱ – غیرقابل پیشبینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات
۲ – بیثباتی سیاستها، قوانین و مقررات و رویههای اجرایی ناظر بر کسبوکار
۳ – دشواری تأمین مالی از بانکها
را نامناسبترین مؤلفههای محیط کسبوکار کشور نسبت به سایر مؤلفهها ارزیابی نمودهاند.
بر اساس یافتههای این طرح در پاییز ۱۴۰۰، استانهای کردستان، کرمان و گلستان به ترتیب دارای بدترین وضعیت محیط کسبوکار و استانهای مرکزی، آذربایجان غربی و فارس به ترتیب دارای بهترین وضعیت محیط کسبوکار نسبت به سایر استانها ارزیابی شدهاند.
بر اساس یافتههای طرح، میانگین ظرفیت تولیدی) واقعی (بنگاههای اقتصادی شرکتکننده در فصل پاییز معادل ۴۱,۳۳ درصد بوده که نسبت به همین میزان در تابستان گذشته (۴۰.۳۲ درصد)، با افزایش ۱.۰۱ واحدی مواجه شده است.
فعالان اقتصادی بهطور متوسط، میزان تأثیر کرونا بر کسبوکار را ۶,۰۹ ارزیابی نمودند. لازم به ذکر است که شاخص کل کشور، شاخص استانی و سایر شاخصها نیز در این فصل با در نظر گرفتن این عامل محاسبه و گزارش شدهاند.
شاخص استانی محیط کسبوکار
برای دیدن تصویر در اندازه بزرگتر، روی آن کلیک کنید.
بر اساس نتایج این پایش در پاییز ۱۴۰۰، وضعیت محیط کسبوکار در بخش خدمات (۵,۸۹) در مقایسه با بخشهای کشاورزی (۵.۷۲ و صنعت (۵.۸۱)) نامناسبتر ارزیابی شده است.
در بین رشته فعالیتهای اقتصادی برحسب طبقهبندی استاندارد ۴ISIC.rev رشته فعالیتهای
۱- املاک و مستغلات
۲- سلامت انسان و مددکاری اجتماعی
۳- اداری و خدمات پشتیبانی
دارای بدترین وضعیت محیط کسبوکار و رشته فعالیتهای
۱- مالی و بیمه
۲- خدمات مربوط به تأمین جا و غذا
۳- آبرسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیتهای تصفیه
بهترین وضعیت محیط کسبوکار را در مقایسه با سایر رشته فعالیتهای اقتصادی در کشور داشتهاند.
وضعیت محیط کسبوکار کشور برحسب تعداد کارکنان شاغل در بنگاههای بر اساس نتایج به دست آمده بهصورت بنگاههای ۱۱- ۴۹ کارکن (۵,۹۶) دارای بهترین وضعیت و بنگاههای دارای بیشتر از ۲۰۰ کارکن (۵.۵۵) دارای بدترین وضعیت محیط کسبوکار نسبت به سایر بنگاهها ارزیابی شدهاند.
وضعیت محیط کسبوکار کشور برحسب سال تأسیس بنگاه اقتصادی در کارگاههای ۶ تا ۱۰ سال، بدترین وضعیت (۶) و در کارگاههای کمتر از ۲ سال، دارای بهترین وضعیت (۵,۵۵) ارزیابی شدهاند.
محیط کسبوکار بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین
بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسبوکار ایران در پاییز ۱۴۰۰، عدد ۶,۱۴ (عدد ۱۰ بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که بدتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (تابستان ۱۴۰۰ با میانگین ۶.۰۶) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادی عدد ۶.۴۱ است که در ارزیابی فصل گذشته عدد ۶.۳۳ حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد ۵.۹۲ است که در فصل گذشته عدد ۵.۸۳ ارزیابی شده بود. بر این اساس، محیط جغرافیایی-زیر ساختها و ظرفیتهای اقلیمی با عدد ۵.۳۷ و محیط مالی با عدد ۸.۲۲ به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیطها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بودهاند. لازم به ذکر است که شاخص شین به دلیل در نظر گرفتن وزن عوامل مختلف در محاسبه، از دقت بیشتری نسبت به شاخص کل کشور برخوردار است.
در بین رشته فعالیتهای اقتصادی برحسب طبقهبندی استاندارد ISIC.rev۴ در فصل پاییز ۱۴۰۰، فعالیتهای
۱ – اداری و خدمات پشتیبانی (۸,۶۴)
۲ – املاک و مستغلات (۷,۹۷)
۳ – سایر فعالیتهای خدماتی (۷,۹۲)
بیشترین آسیب را از شیوع ویروس کرونا متحمل شده و در مقابل رشته فعالیتهای
۱ – مالی و بیمه (۴,۵۱)
۲ – استخراج معدن (۵,۳۳)
۳ – تولید صنعتی و ساخت (۵,۶۷)
کمترین آسیب را از شیوع ویروس کرونا نسبت به سایر فعالیتها متحمل شدهاند.
محیط کسب و کار و بودجه ۱۴۰۰
همچنین در فصل پاییز ۱۴۰۰، میزان آسیب وارده بر کسبوکارها از شیوع ویروس کرونا در استانهای چهارمحال و بختیاری (۷,۵۱)، خراسان جنوبی (۷.۵)، اردبیل (۷.۴۳)، بیشترین مقدار و در استانهای آذربایجان شرقی (۴.۱۳)، زنجان (۵.۲۷) و فارس (۵.۴۷) کمترین مقدار نسبت به سایر استانها توسط فعالان اقتصادی ارزیابی شدهاند.
در نظرسنجی پایش ملی محیط کسبوکار در فصل پاییز ۱۴۰۰ از فعالان اقتصادی درخواست شد تا در آستانه بررسی و تصویب لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور توسط مجلس شورای اسلامی، نظر خود را در خصوص ۳ مانع یا خطر مهمی که مفاد بودجه سال ۱۴۰۱ میتواند برای کسبوکارشان ایجاد کند، بیان کنند. مهمترین دغدغههای فعالان اقتصادی در مورد بودجه سال ۱۴۰۱ به ترتیب عبارتاند از:
۱- نوسانات نرخ ارز
۲- افزایش میزان مالیات
۳- کسری بودجه و افزایش قیمتها