چرایی نوسانات بازار ارز

سرمقاله:

نوسانات نرخ ارز به دو فاکتور بستگی دارد. عوامل مثبت و عوامل منفی یا همان عوامل بازدارنده. در هفته های اخیر عوامل تاثیرگذار زیادی در بازارها بروز کرده اند. افزایش قیمت نفت خبری مثبت است. قیمت نفت از حدود ۳۵ دلار به ۸۰ دلار رسیده در یک سال اخیر رسیده است. رشد قیمت نفت و مشتقات نفتی می تواند خبر مثبت و تاثیرگذار در بازار ارز ایران باشد. چراکه عمده صادرات ما نفت و مشتقات آن است. درست است که به دلیل تحریم ها فروش نفت تحریم است اما مشتقات آن را می توان صادر کرد. حتی برآوردها از رشد قیمت نفت تا ۹۰ و ۱۰۰ دلار هم وجود دارد. بلاخره با خروج جهان از بحران کرونا، رونق به اقتصاد جهان باز می گردد و فروش نفت و مشتقات آن افزایش خواهد یافت. هر چند این اتفاق کوتاه مدت هم باشد باز هم تاثیر مهم خود را خواهد داشت.

موضوع دیگر در اخبار مثبت، بحث انتظار برای آزادسازی منابع بلوکه شده و از سرگیری مذاکرات در آینده نزدیک است. به هر حال آمریکا شرکت هایی را از فهرست تحریم ها خارج کرده است. هرچند این شرکتها شرکتهای مهمی نیستند اما طرف مذاکره خواهان اثبات حسن نیت خود برای تشویق ایران برای بازگشت به مذاکرات است.

به عبارتی علامت مثبت از سوی آمریکا به عنوان مشوقی برای طرف ایرانی برای بازگشت به مذاکرات است. از سوی دیگر جمع شدن بیماری کرونا و البته رونق اقتصاد داخلی را هم داریم. کرونا هزینه های ریالی- ارزی بسیاری را بر کشور تحمیل کرد. هر چقدر این بیماری فروکش کند بار ارزی آن کمتر خواهد شد و منابع ارزی کمتری به این موضوع اختصاص پیدا خواهد کرد.

اما عوامل بازدارنده ای هم داریم که تاثیرات خود را بر روند قیمتی بازار ارز خواهند داشت. کسری های بودجه دولت که همچنان نگران کننده است. دولت هم متمم بودجه را ارائه نکرده است و قصد دارد با انتشار اوراق بدهی کسری را پوشش دهد. خبر دوم بازدارنده دیگر تورم موجود است. برآوردها نشان می دهد تورم سال ۱۴۰۰ بالای ۴۰ درصد است و این می تواند بر روی قیمت بازار دارایی ها و بازار ارز در ماههای پیش رو تاثیر بگذارد.

فرسایشی شدن مذاکرات هم البته وجود دارد. درست است که اظهارات مبنی بر بازگشت است اما طولانی شدن آن تاثیر منفی خود را دارد. عوامل بازدارنده ارتباط مستقیمی هم با انتظارات تورمی دارد و تاثیر هم آنی است. متاسفانه اصلاحات ساختاری هنوز در دولت صورت نگرفته است. اصلاحات در نظام بودجه ریزی و نظام بانکی دیده نمی شود. پس تاثیر انتظارات تورمی حاصل از عوامل بازدارنده را نمی توان انکار کرد.

البته که در روزهای اخیر بیشتر شاهد اخبار مثبت بوده ایم و بار فشار را کمی کاهش یافته است. سهم عوامل مثبت بیشتر از عوامل منفی در ماههای پیش رو خواهد بود. دلار در محدوده ۲۶ تا ۲۷ هزار تومان در نوسان می ماند و افزایش را نخواهیم داشت. اما ماندگاری این قیمتها همچنان زیر سوال است.

اگر مذاکرات بازهم همینطور فرسایشی بماند و در کنار این موضوع قیمت نفت هم روند کاهشی تدریجی را پیش بگیرد امیدی به ادامه روند کاهش نرخ ارز نخواهیم داشت. همچنین وجود تورم در کنار دو عامل ذکر شده می تواند فشار را بر منابع ارزی تشدید کند. افزایش نرخ ارز حاصل از این اتفاقات معنادار بوده و حداقلی نخواهد بود. یعنی تا ۲ هزار تومان نیز افزایش قیمت دلار را خواهیم داشت. انتظار بر این است که با ادامه شرایط تورمی و فرسایشی شدن مذاکرات برای سال آینده، شاهد دلار ۳۵ هزار تومانی هم باشیم.