اگرچه در دو سال کرونایی اخیر (۱۳۹۹ و ۱۴۰۰)، ستاد ملی مقابله با کرونا دو مصوبه مهم در خصوص بازار رهن و اجاره مسکن شامل: «۱. تعیین سقف ۲۵ درصدی اجاره بها برای شهر تهران» و «۲. اعطای تسهیلات ۷۰ میلیون تومانی ودیعه مسکن به مستأجران تهرانی» را تصویب کرده، اما بررسیهای میدانی خبرنگار مهر نشان میدهد بیشتر مستأجران، هم برای فرار از شرایط کرونایی و هم به دلیل افزایش بیش از تصور اجاره بها، حاضر به جابهجایی نیستند و با ارقام پیشنهادی موجران و مالکان که عموماً از سقف ۲۵ درصد بسیار بیشتر است، کنار میآیند.
این اتفاقات از سوی برخی کارشناسان اقتصاد مسکن با عنوان «شکست سیاستهای تعیین دستوری سقف اجاره بها» تعبیر شده است.
از سوی دیگر، تسهیلات ودیعه مسکن نیز به دلیل موانع بزرگی که بانکها مقابل متقاضیان خصوصاً در زمینه ضمانتهای بانکی قرار میدهند، به سختی قابل دریافت است و بخش مهمی از مستأجرانِ مشمولِ دریافتِ این تسهیلات، عطای آن را به لقایش بخشیدهاند.
از سوی دیگر، به گفته برخی مستأجران، انتشار خبر اعطای تسهیلات ودیعه مسکن سبب شده تا موجران نیز با سوءاستفاده از این فرصت، تا ۷۰ میلیون تومان به رقم ودیعه مسکن واحدهای مسکونی مصرفی و کوچک متراژ خود، اضافه کنند.
به عنوان مثال در حال حاضر در محلههای متوسط و ارزانتر پایتخت، اجاره بهای واحدهای مسکونی مصرفی ۵۰ تا ۸۰ متری با افزایش ۳۰ تا ۵۰ درصدی ظرف یک ماه اخیر روبه رو بودهاند؛ به گونهای که برای یک واحد ۶۲ متری ۱۰ سال ساخت در محله آذربایجان در منطقه ۱۰ تهران با پارکینگ، آسانسور و انباری ۲۰۰ میلیون تومان ودیعه و ۳.۵ میلیون تومان اجاره ماهیانه در نظر گرفته شده که به گفته مشاور املاک مربوطه، واحد مسکونی مشابه در خرداد امسال، با اجاره ۲.۵ میلیون تومان عرضه شده بود که افزایش یک میلیون تومانی اجاره مسکن در ۳ ماه، بی سابقه بوده است.
همچنین واحد ۶۸ متری ۷ سال ساخت در یکی از مناطق ارزان قیمت شرق پایتخت که در بهار امسال با ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان ودیعه برای رهن کامل فایل شده بود، به گفته مشاور املاک فعال در این نقطه از تهران در حال حاضر با ۳۵۰ میلیون تومان به مستأجران عرضه میشود.
یک مشاور املاک در گفت وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه کمیسیون مشاوران املاک از اجاره بها، ۲۵ درصد مجموع رهن و اجاره طرفین است، گفت: اگر واحدی ۲۰۰ میلیون تومان ودیعه و ۳ میلیون تومان اجاره بها باشد، کل این پول تبدیل به اجاره ماهانه شده که رقمی معادل ۹ میلیون تومان است؛ با احتساب اخذ یک چهارم این رقم از طرفین، ۴.۵ میلیون تومان از یک قرارداد اجاره به عنوان کمیسیون مشاور املاک محسوب خواهد شد.
یک واسطه بازار املاک مسکونی در گفت وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ارقام رهن و اجاره مسکن برای واحدهای مسکونی مصرفی و کوچک متراژ در حاشیه تهران نیز رشد داشته، گفت: مثلاً یک واحد ۵۵ متری ۱۲ سال ساخت در منطقه ۱۸ (شهرک ولیعصر) که تا چند ماه قبل جزو ارزانترین واحدهای اجاری تهران بودند، در پی افزایش اجاره بها در روزهای اخیر، با افزایش قیمت مواجه شده و از سوی مالک چنین واحدی، با ودیعه ۱۰۰ میلیون تومانی و اجاره ماهانه ۱.۵ میلیون تومانی فایل شده است.
وی افزود: این ارقام در تابستان سال گذشته برای واحدهای تا ۷۰ متری در نیمه شمالی منطقه ۱۰ تهران به عنوان رهن و اجاره فایل میشد اما در سال جاری برای واحدهای مناطق حاشیهای پایتخت در نظر گرفته شده است.
این فعال بازار مسکن گفت: مثلاً در یکی از نقاط حاشیهای جنوب شرق تهران، واحد ۵۰ متری ۲۰ سال ساخت بدون آسانسور و پارکینگ ۵۰ میلیون تومان ودیعه و اجاره ماهانه ۲.۵ میلیون تومانی فایل شده است که این ارقام در این منطقه، سابقه نداشته است.