سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
مهدی صادقی نیارکی در گفت‌وگو با بیان اینکه ممنوعیت واردات لوازم خانگی از سال ۱۳۹۷ به استناد مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا اجرا شده، اظهار کرد: با توجه به محدودیت های ارزی و ضرورت صیانت از صنایع داخلی، شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا در آن سال مصوب کرد واردات برخی کالاهای مصرفی و مصرفی بادوام که توان تولید آنها در کشور وجود دارد و همچنین کالاهای غیر ضرور به کشور محدود شود. این مجوز فعلا تا پایان سال ۱۴۰۰ تمدید شده است.
۵ میلیون تن ظرفیت خالی در صنعت لوازم خانگی
وی با اشاره به اجرای سیاست‌های حمایتی از صنایع داخلی نظیر لوازم خانگی با توجه به خروج برندهای خارجی افزود: محدودیت‌های ارزی، ضرورت‌ها و اولویت تامین مواد اولیه در کشور ممکن است این ممنوعیت را در سال آتی در صورت تصویب در جلسه شورای هماهنگی ادامه‌دار کند. یعنی ممکن است بر اساس منابع و مصارف ارزی و ظرفیت تولید کشور برای این موضوع تصمیم‌گیری شود. در صنعت لوازم خانگی در حال حاضر برای تولید ۲۰ میلیون تن ظرفیت وجود دارد که حدود ۱۵ میلیون تن از آن استفاده می‌شود. با توجه به ظرفیت‌های این صنعت و تامین بازار داخلی توسط صنعتگران به رغم بدعهدی برندهای خارجی تصمیم گیری برای واردات، با بررسی شرایط صورت خواهد گرفت.
این مقام مسئول تصریح کرد: وضعیت کنونی به نفع تولید تمام شد و شاهد رشد تولید در صنعت لوازم خانگی نسبت به سال ۱۳۹۶ هستیم که واردات آزاد بود، اما در حال حاضر عمق ساخت داخل و میزان تولید بالا رفته و اشتغال نیز ایجاد شده است. بنابراین در حال حاضر در بخش محصولات آماده واقعا نیاز به واردات نداریم.
در چه بخش‌هایی نیاز به سرمایه‌گذاری داریم؟
اما به گفته معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت، تحقیق و توسعه و طراحی در بخش پلتفرم، هوشمند سازی و تامین مواد اولیه و عمق ساخت داخل موضوعاتی است که در دستور صنایع این بخش قرار دارد و بهتر است، به جای وارد کردن کالای کامل به سمت سرمایه گذاری در این بخش حرکت کنیم.
وی افزود: برای مثال عمق ساخت داخل در بخش کولر گازی حدود ۳۰ درصد است، اما می‌توان با یک برنامه سریع و چابک عمق ساخت داخل در این بخش را از ۳۰ درصد به ۶۰ درصد رساند که این شدنی است. به جز برخی قطعات الکترونیک سایر قطعات امکان داخلی سازی دارد. بنابراین می‌توان ارزی که به زحمت به دست می‌آید و عمدتا ناشی از فروش منابع است در بخش ماشین آلات، ابزار آلات، تجهیزات و صنعت ساخت محور استفاده شود تا کارگر ایرانی در این بخش‌ها شاغل شود.
صادقی نیارکی با بیان اینکه درون‌زایی و برون گرایی بخشی از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است، اظهار کرد: پخش عمده لوازم خانگی مواد پلیمر و فلزی است که هر دو جزو مزیت‌های کشور است. در چنین شرایطی ما به سمت تولید کالاهایی حرکت می کنیم که هم در تامین مواد اولیه، مجموعه سازی و قطعه سازی عمق داخلی دارند و هم محصولات با ارزش افزوده بالاتر صادر می‌شود.
نیاز به حمایت ۴ ساله از صنعت لوازم خانگی
وی با بیان اینکه سیاست وزارتخانه، دولت و حاکمیت اتکا به توان داخل است، تصریح کرد: چیزی که تاکنون برای ممنوعیت واردات الزام ایجاد کرده مجوز شورای هماهنگی سران قوا بوده و من به عنوان یک کارشناس می‌گویم نه برای بلندمدت، بلکه تا زمانی که سرمایه گذاری‌های در حال انجام به نتیجه برسد، یعنی یک دوره حدود چهار سال بهتر هست از صنعت لوازم خانگی صیانت شود.
صادق نیاکی با اشاره به تبلیغات گسترده برندهای ایرانی لوازم خانگی در سطح کشور، اظهار کرد: این نشان می‌دهد صنعت لوازم خانگی در حال ورود به مرحله بالندگی است. این مرحله خوبی است و باید تبدیل به مرحله عمق ساخت داخل و طراحی فنی مهندسی شود. اگر اینجا برش بزنیم همه کارهایی که تاکنون انجام شده شکست می‌خورد و مسیر روبه رشدی که موجب رشد اشتغال، سرمایه گذاری، توسعه همکاری بین صنعت و دانشگاه، مراکز تحقیق و توسعه و شرکت‌های دانش بنیان و غیره شده همه مقطوع می‌شود.
چگونه از صنعت داخل حمایت کنیم؟
وی پیشنهاد داد که با مجموعه ای از سیاست‌ها محصولاتی وارد کشور شود که به آنها نیاز داریم یا مجوزها با اعمال سیاست ها و ملاحظاتی نظیر ایجاد تعرفه، الزام به سرمایه گذاری، درصد عمق ساخت داخل، همکاری‌های مشترک و غیره در نظر گرفته شود. دنیا در حال حاضر به همین سمت حرکت می‌کند، کشورهای دیگر بازار خود را به سادگی در اختیار کشور دیگری قرار نمی‌دهند و ضوابط فنی را به کار می‌گیرند و از صنایع خود حمایت می کنند.
بنابراین به گفته این مقام مسئول کماکان در دوره‌ای که سرمایه‌گذاری‌ها و قطعه‌سازی در حال عمق پیدا کردن است، باید محدودیت واردات کالاهای آماده وجود داشته باشد و به مرور زمان که عمق ساخت داخل افزایش پیدا کرد، شرایط اقتصاد کلان به ثبات رسید و امکان رقابت فراهم شد تصمیمات دیگر اتخاذ شود.
قبل از واردات باید الزاماتی برای توان رقابت داخلی‌ها فراهم شود
او با بیان اینکه در شرایطی که نرخ سود موثر تسهیلات اعطایی با احتساب سپرده اخذ توسط برخی موسسات پولی در ایران حدود ۲۳ درصد و در برخی کشورهای همسایه بین ۳ تا ۱۵ درصد است، تولیدکننده به سختی می تواند با برندهای خارجی بدلیل نرخ تورم تورم کننده و هزینه مالی رقابت کند، گفت: همچنین باید سایر شرایط تولید کنندگان داخلی نیز در نظر گرفته شود برای مثال تولیدکنندگان داخلی برای انتقال پول مواد اولیه ملزم به پرداخت کارمزد انتقال هستند و باید ۱۳۰ درصد پیش پرداخت بدهد تا پول برود و کالا برگردد که این شرایط زمان بازگشت سرمایه را برای صنعتگر افزایش داده است.
در قبال حمایت، تضمین بخواهیم
وی با تاکید برضرورت ایجاد بسترهای لازم برای حمایت از تولیدات داخلی در مقابله با محصولات خارجی، افزود: فضای رقابت با محصولات خارجی الزامات دارد و اگر این الزامات فراهم شد می‌توان برای واردات تصمیم گیری کرد، اما اگر به هر دلیلی نمی‌توان الزامات رقابت را فراهم کرد باید اتکا، توان و تخصص داخلی را اصل بشماریم و از آن حمایت کنیم. البته این حمایت زمان‌دار است و می‌توانیم در قبال حمایت، تضامین لازم اخذ کنیم. به این معنی که خواستار بهبود وضعیت کیفیت، کاهش شکایت مشتریان، افزایش نوآوری، طراحی محصول جدید، سبد کالا و توسعه صادرات شویم.
قاچاق، مسئله اصلی صنعت
البته به گفته معاون امور صنایع وزارت صمت در حال حاضر مهمترین مسئله صنعت لوازم‌خانگی قاچاق کالا است، چراکه برای کالای قاچاق ۹ درصد مالیات ارزش افزوده و حقوق ورودی برای اجزا و قطعات و مالیات بر عملکرد پرداخت نمی‌شود و این کالا بدون فاکتور رسمی به فروش می‌رسد. حتماً باید ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سایر دستگاه‌های مسئول به صورت ریشه‌ای و عمیق مبارزه با قاچاق لوازم خانگی را دنبال کند.
ورود کالای قاچاق با قیمت تمام شده پایین‌تر
وی با اینکه در حال حاضر نگرانی از کمبود کالا در صنعت لوازم خانگی وجود ندارد، تصریح کرد: این صنعت نشان داد خیلی سریع می‌تواند ظرفیت تولید را افزایش دهد، برند خلق کند، خدمات پس از فروش ارائه دهد و طراحی و نوآوری کند و حالا باید عرصه بر رقیب تولید داخل که قاچاق است، هیچ گونه عوارضی پرداخت نمی‌کند و با قیمت تمام شده پایین‌تر وارد کشور می‌شود مقابله شود تا این مسیر ادامه پیدا کند.
صادقی نیارکی درباره تاثیر شناسه کالا بر کاهش قاچاق نیز گفت: شناسه کالا نشان می‌دهد کالا داخلی است یا خارجی. وقتی واردات سه سال به کشور ممنوع بوده مشخص است کالاهایی که در بازار وجود دارد قاچاق است. البته در حال حاضر شناسه الزامی است. کالاهای خارجی که وارداتشان ممنوع نیست، همه باید شناسه بگیرد و داخلی ها هم همه شناسه دارند.
راه حل: نا امن شدن مسیر قاچاق
به گفته وی در حال حاضر فقط باید مسیر قاچاق ناامن شود سرمایه ها به سمت تولید، ساخت داخل، مجموعه سازی و قطعه سازی هدایت شود در عوض باید برای سرمایه گذاران امنیت ایجاد شود. این مسئله حتما باید در دستور کار دولت و دستگاه های مسوول قرار گیرد.
گفتنی است که وزیر پیشنهادی صمت اخیرا در پاسخ به سوالی درباره احتمال واردات کالاهای نهایی از جمله لوازم خانگی و خودرو گفته بود که از سال ۱۳۹۷ به خاطر محدودیت‌های ارزی واردات خودرو ممنوع شد. اما این دوره زیادی طولانی شده است و دولت باید حداکثر ظرف یک سال، خود را بازیابی می‌کرد اما هنوز همان شرایط حفظ شده است. ما سعی می‌کنیم در مدت قابل توجهی اقتصاد و تراز ارزی کشور را بازیابی کنیم و زمانی که تراز ارزی کشور متعادل شد، رقابت می‌تواند مفید باشد.
