زمزمه رفع انحصار در صنعت خودرو

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، بابک صدرایی افزود: هیچ خودروسازی در دنیا علاقمند برای کار در ایران و همکاری با خودروسازان ایرانی نیست. قرارداد ایدرو با رنو در کوچه پس کوچه های وزارت صمت گم شد و اولین شرکتی بود که بعد از تحریمها ایران را ترک کرد.

اردیبهشت‌ماه سال ۹۷ بود که به دلیل از سرگیری تحریم‌های آمریکا از سوی دولت بر واردات بسیاری از کالاها محدودیت‌هایی گذاشته شد که در میان این اقلام ممنوع شده خودرو هم دیده می‌شد. این ممنوعیت تا به امروز در تیرماه ۱۴۰۰ نیز ادامه داشته است. این در حالی است که وزیر صنعت در روزهای گذشته طی گفتگویی از احتمال ورود دو سرمایه گذار خارجی به صنعت خودروی کشور را اعلام کرده است.

این اتفاق احتمال آزادسازی واردات خودرو را نیز باورپذیر کرده است. البته یکی دیگر از دلایل ممنوعیت واردات خودرو اشتغالزایی در صنعت خودرو بوده است که این دلیل بعدها از سوی بسیاری از کارشناسان اقتصادی مورد انتقاد قرار گرفت. چراکه نه تنها اشتغالزایی در این صنعت در صورت واردات خودرو به دلیل رقابت افزایش خواهد یافت بلکه نیاز صنعت خودروسازی به استخدام نیروی کار زبده بیشتر خواهد شد.

چشم انداز صنعت خودرو 

بابک صدرایی، کارشناس خودرو

در رابطه با احتمال ورود شرکتهای خودروساز خارجی سوالی که باید پرسیده شود این است که آیا در همان زمان وجود برجام و لغو تحریم ها چند خودروساز به ایران آمدند که حال در شرایط فعلی که اصلا مشخص نیست نتیجه برجام چه خواهد شد دم از ورود خودروساز خارجی می زنید. در سالهای ۹۴ و ۹۵ که در برجام بودیم مسوولان مدام اعلام می کردند که تمام شرکتهای خودروسازی تمایل به ورود به ایران را دارند. حتی شرکتهای آمریکایی. حتی بنز، تویوتا، فولکس واگن و … . حتی شرکتهای ژاپنی، کره ای و… . اما نتیجه و ماحصل چه بود. در زمانی که حتی تحریم ها هم وجود نداشت هیچ خودروسازی به صورت واقعی به ایران نیامد. ژاپنی ها که اصلا نیامدند. یک دلار هم توسط  کیا و هیوندا در ایران سرمایه گذاری نشد. کیا در کرمان موتور تعداد معدودی خودرو را مونتاژ کرد و بعدها بساط خود را جمع کرد و رفت.

هیچ خودروسازی در دنیا علاقمند برای کار در ایران و همکاری با خودروسازان ایرانی نیست. قرارداد ایدرو با رنو در کوچه پس کوچه های وزارت صمت گم شد و اولین شرکتی بود که بعد از تحریمها ایران را ترک کرد. بی ثباتی اقتصادی و سیاسی اجازه کار به خودروسازان خارجی را در ایران نمی دهد. بنابراین این اتفاق رخ نخواهد داد. در بسیاری از شاخص ها همان شاخص های امیدوارکننده چند سال قبل را هم نداریم. همان موقع با همان شرایط هم کمتر شرکتی به ایران می آمد و در حال حاضر با این شرایط دیگر امکان حضور شرکتهای خارجی وجود ندارد. ما در بسیاری از مسائل اولیه مانده ایم. اگر حتی تحریم ها برداشته شود هم دلار به خودروهای وارداتی اختصاص پیدا نخواهد کرد. شاید واردات به خودروهای وارداتی ارزان قیمت برسد که آن هم بعید است زیر قیمت ۵۰۰ میلیون تومان بایستد.

خود قیمت ارز با این نرخ واردات خودرو را محدود می کند و واردات خودروهای لوکس مانند پورشه و بنز و بی ام و روی قیمت های ده میلیارد به بالا خواهد ایستاد که مشتری هم ندارد. از سوی دیگر باتوجه به ارتباط مستقیم رشد قیمت خودروهای وارداتی به نرخ ارز و تعرفه‌ گمرکی نمی‌توان انتظار داشت به صورت رویایی قیمت خودروها در بازار کاهش یابد. بازاری که انحصاری در دست دو یا سه خودروساز باشد، نمی‌توانند شرایط صنعت را بهبود دهند.

به هر ترتیب در شرایط فعلی از آنجایی که ارزی نداریم و زور تحریم‌ها نیز وجود دارد، وقت واردات نیست. این موضوع در اولویت نبوده و نیازهای مهم‌تری در کشور است. شخصا موافق واردات هستم، اما در شرایط فعلی اختصاص دادن ارز برای واردات اشتباه است. اگر تصور کنیم، در قرن جدید شرایط اگر عادی و ارتباطات با جهان سهل شد، در چنین شرایطی اگر دولت قصد توسعه صنعت خودرو را دارد باید تقسیم بندی براساس تولید کند. به بیانی دیگر اگر سالی یک میلیون خودرو تولید می‌شود، باید سالی ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو نیز وارد شود. در وضعیتی این چنین رقابت ایجاد خواهد شد و واردات خودرو هدفمند خواهد بود.