سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
اختلاف رئیس کل بانک مرکزی با سایر اعضای تیم اقتصادی دولت از جمله رئیس سازمان برنامه و بودجه موضوع جدیدی نیست و نشانه‌های این اختلاف از حدود یک سال پیش نمایان شده بود. رئیس کل بانک مرکزی اوایل امسال در یک اظهارنظر جنجالی در برنامه تلویزیونی صریحا عنوان کرد در بخش‌هایی از سال ۹۸ و ۹۹ از طریق تسعیر منابع صندوق توسعه ملی و به عبارتی ارزهایی که وجود نداشت، اقدام به چاپ پول بدون پشتوانه کرده‌اند. در فاصله یک هفته بعد از این اظهارنظر، رئیس سازمان برنامه و بودجه نسبت به آن موضع‌گیری و با تکذیب این موضوع تاکید کرد استقراضی از بانک مرکزی صورت نگرفته است.
این موضوع در حالی است که روحانی و تیم اقتصادی دولت مایلند در واپسین ماه‌های دولت دوازدهم، نرخ ارز پایین‌تری را در کارنامه اقتصادی دولت ثبت کنند. از همین رو تلاش شد به واسطه انتخاب بایدن و رایزنی در زمینه روابط سیاسی و برجام، گشایش‌های ارزی ایجاد و ارزهای بلوکه شده، آزاد شود. دولت تلاش داشت با عرضه ارزهای آزاد شده به بازار، سمت عرضه را تقویت کند و قیمت ارز را به واسطه انتظارات مثبتی که با آمدن بایدن و زمزمه احیای برجام شکل گرفته بود، کاهش دهد.
تلاش این بود که رایزنی‌های سیاسی و سیاست‌های بانک مرکزی به جایی ختم شود که دولت با نرخ پایین تر ارزی به کار خود پایان دهد و از آنجایی که دولت فرصت اندکی برای تاثیرگذاری مثبت بر نرخ ارز دارد، تلاش داشت به واسطه ارزپاشی و سیاست‌های بانک مرکزی به این هدف دست یابد و به نظر می‌رسد رئیس کل بانک مرکزی همراهی لازم با تیم اقتصادی دولت را در این مسیر نداشت و قربانی همین موضوع شد.
تا پیش از تایید صلاحیت همتی از سوی شورای نگهبان، کاندیدا شدن وی برای ریاست‌جمهوری توسط دولت جدی گرفته نمی‌شد؛ اما بعد از اعلام صلاحیت‌ها و حضور جدی ایشان در این عرصه طی روزهای اخیر، دولت احساس کرد شاید نتواند همراهی رئیس کل بانک مرکزی را در دستیابی به نرخ پایین‌تر دلار داشته باشد.
با وجود تلاش دولت در این زمینه اما بعید است قیمت دلار به زیر ۲۰ هزار تومان تا پایان دولت برسد. در روی دیگر ماجرا نیز ممکن است نرخ ارز به واسطه تکانه‌های مختلف و اخبار سیاسی افت و خیزهایی داشته باشد، اما به هیچ عنوان از ۲۵ هزار تومان بیشتر نخواهد شد و تنش ارزی‌ای که در اواخر دوران ترامپ اتفاق افتاد، بار دیگر در کوتاه‌مدت رخ نخواهد داد. نرخ تعادلی ارز در یک دوره ۴ ساله پیش رو در دولت جدید می تواند بین ۲۰-۱۸ هزار تومان باشد. اما اگر به هر طریقی، در دولت جدید رویه‌هایی که در دولت قبل وجود داشت، ادامه یابد، در مقطعی دیگر باید منتظر تکانه‌های ارزی باشیم.
نوسانات نرخ ارز در حالی است که قیمت دلار به سرعت بازارهای دیگر را متاثر می‌کند؛ به عنوان نمونه به واسطه افزایش نرخ ارز، قیمت طلا و سکه بار دیگر افزایشی شده است. تغییر و تحولات و بی‌ثباتی نرخ ارز از طرف دیگر منجر به بی‌ثباتی در فضای اقتصاد کلان می‌شود و این بی‌ثباتی‌ها در سالی که به اسم تولید و پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها نامگذاری شده، منجر به ایجاد مشکلات عدیده‌ای برای تولیدکنندگان در تامین مواد اولیه و فعالان اقتصادی به خصوص در بخش تجارت خارجی می‌شود و نهایتا بلاتکلیفی در عرصه تولید و تجارت را به دنبال دارد.
این وضعیت بی‌ثباتی برای اقتصاد ایران که طی سه سال اخیر رشد اقتصادی منفی داشته و سعی دارد از این رشد منفی خلاص شود، به هیچ وجه مناسب نیست. از طرفی نوسانات و بی‌ثباتی‌ها بار دیگر به منفی شدن انتظارات که به سمت مثبت شدن در حال حرکت بود، منجر می‌شود و انتظارات منفی بر سایر بازارهای دارایی تاثیرگذار خواهد بود و به بی‌ثباتی‌ها دامن خواهد زد.
