دور جدید گرانی خوراکی ها

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز ، در همین زمینه مسعود دانشمند، اقتصاددان می گوید: اگر یارانه مذکور به نهاده های دامی اختصاص پیدا کرده است چرا باید امروز شاهد مرغ کیلویی بیش از ۳۰ هزار تومان و گوشت کیلویی ۱۳۰ هزار تومان در بازار باشیم. همچنین قیمت شکر، قند، روغن نباتی و… هم گران شده و این سوال پیش می آید که این یارانه ها کجا رفتند.

در این بین کسی درباره دلایل این سونامی افزایش قیمت کالاهای اساسی در ابتدای سال توضیحی ارائه نمی‌دهد که این موضوع نارضایتی مردم را به دنبال داشته است.

محمد باقر قالیباف در این رابطه با اشاره به اختصاص یارانه ۸ میلیارد دلاری به کالاهای اساسی در قانون بودجه، گفت: وزارت صمت بر قیمت کالاهای اساسی نظارت جدی انجام دهد. رئیس مجلس خطاب به وزیر صمت که برای پاسخگویی به سوال نمایندگان در صحن علنی حضور یافته بود، گفت: یکی از دغدغه‌های مردم افزایش قیمت کالاهای اساسی است. کنترل قیمت‌ها در حوزه مسئولیت وزارت صنعت، معدن و تجارت است. وی تاکید کرد: برای کالاهای اساسی یارانه در نظر گرفته شده است. باید بر قیمت کالاهای اساسی نظارت قطعی صورت گیرد. مجلس در جریان بررسی بودجه، ۸ میلیارد دلار یارانه به کالاهای اساسی اختصاص داد. بنابراین مصرف کننده و تولید کننده نباید بر اثر افزایش یا کاهش قیمت آسیب ببیند. کنترل قیمت و گرانی وظیفه وزارت صنعت است.

دولت که طی سه سال گذشته با اعتنایی کامل نسبت به نتایج دستکاری در بازار، اصرار داشت که کالا‌های اساسی کشور باید به نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی تامین شوند حالا قصد افزایش نزدیک به ۲۰۰ درصدی آن را برای سال ۱۴۰۰ دارد و این در شرایطی است که در این بازه زمانی بهای دلار در بازار ایران نوسانی ۱۰ برابری را تجربه کرده است.

مسیر اشتباه تنظیم بازار

مسعود دانشمند، اقتصاددان

اختصاص یارانه ۸ میلیارد دلاری همان ارز دولتی است که باید به کالاهای اساسی اختصاص پیدا می کرد. اما این یارانه در تخصیص دچار چالش های بسیاری شده و به دست مردم نرسیده است. اگر یارانه مذکور به نهاده های دامی اختصاص پیدا کرده است چرا باید امروز شاهد مرغ کیلویی بیش از ۳۰ هزار تومان و گوشت کیلویی ۱۳۰ هزار تومان در بازار باشیم. همچنین قیمت شکر، قند، روغن نباتی و… هم گران شده و این سوال پیش می آید که این یارانه ها کجا رفتند. مگر کالاهای اساسی مشمول دلار دولتی که همان یارانه ۸ میلیارد دلاری است این حمایت ها را دریافت نکردند. سالهای سال این یارانه در ظاهر به کالاهای اساسی اختصاص یافته و مردم از جیب خود این یارانه را پرداخت کرده اند در حالی که هیچ تغییری در قیمت ها مشاهده نمی کنند و فقط با افزایش قیمت ها روبرو هستند. دولت پول مردم را به هدر داده و سفره مردم را نتوانست حفظ کند.

تنظیم بازار موضوع مهمی است که دولت و مسوولین دولتی در وزارتخانه صمت مسوول آن هستند، اما آنچه به عنوان تنظیم بازار در همه بازارهای ایران دیده می شود متفاوت از تنظیم بازاری است که در سایر کشورها متداول است یا به نوعی تنظیم بازار واقعی نامیده می شود، تنظیم بازاری که مانع هر گونه بحرانی در تامین کالای اساسی مورد نیاز جامعه شود.

مفهوم تنظیم بازار در اقتصاد آزاد یعنی ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا است و در اقتصاد بسته دولتی که در آن دولت قیمت تعیین می‌کند و همه بر اساس آن می‌خرند و می‌فروشند. اقتصاد ما کدام‌یک از این دو است. آیا اقتصاد آزاد است یا اقتصاد دولتی.

اگر الگوی اقتصاد ما آزاد است، مفهوم آن قیمت‌گذاری نیست، بلکه ایجاد تعادل عرضه و تقاضا است که قیمت از دل عرضه و تقاضا بیرون می‌آید. این‌ها را گم کردیم و دولت به‌جایی اینکه عرضه و تقاضا را تعادل کند تا قیمت خودبه‌خود در مکانیسم بازار به نقطه تعادل برسد؛ قیمت‌گذاری می‌کند و این قیمت با سلیقه تولیدکننده و فروشنده هماهنگی ندارد و نتیجه آن ایجاد بازار دوم و سوم و بازار سیاه است و وضعیت مانند امروز می‌شود.