کاهش خوش بینی دلار به مذاکرات

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، در همین زمینه رئیس کنفدراسیون صادرات ایران گفت: تجربیات گذشته ثابت می‌کند که کاهش نرخ ارز در پایان دولت‌ها، ماندگاری ندارد و به محض تغییر دولت و کاهش منابع ارزی، نرخ به سرعت رشد خواهد کرد. وی اظهار داشت: پایین آوردن تصنعی و دستوری نرخ ارز ممکن است در ظاهر تقویت پول ملی باشد، ولی رونق واردات، سرکوب تولید داخلی، کاهش صادرات و از همه بدتر افزایش و جذابیت قاچاق را به همراه خواهد داشت؛ چراکه هر کالایی در خارج از مرز ارزان‌تر به دست واردکننده می‌رسد و از سوی دیگر، افرادی که دسترسی به راههای غیرقانونی واردات دارند، اقدام به قاچاق کالا خواهند کرد.

چارچوب دخالت دولت در بازار ارز

آلبرت بغزیان، اقتصاددان

تعیین نرخ ارز اتفاقی نیست که بتوان آن را به بازار سپرد. دولت باید در تعیین نرخ ارز دخالت کند اما این دخالت باید سازنده، مناسب، مدیریت شده و سودآور باشد. متاسفانه به دلیل اینکه در سالهای اخیر دخالت دولت موجب ناکارآمدی در نظام نرخ ارز شناور مدیریت شده، شده است تصور می شود دولت نباید در این موضوع دخالت کند. اصولا در کشوری که نرخ ارز آن توسط بانک مرکزی مدیریت نشود باید به حال آن کشور گریست. در ایران متاسفانه دخالت دولت در بازار ارز غلط است و موجب ایجاد محدودیت در تولید و توزیع و وجود مافیا در تک تک اقلام سفره مردم شده است. نرخ ارز باید مدیریت و در محدوده مشخص حفظ و با توجه به شرایط اقتصاد کشور تنظیم شود، راهکاری که هیچ گاه بانک مرکزی در کشور ما انجام نداده است. بنابراین زمانی که بانک مرکزی به عنوان متولی اصلی مدیریت در بازار ارز نمی‌کند، از هر سو قیمت‌های مختلف به این بازار تحمیل می‌شود، ارز نیز تحت تأثیر عوامل، قیمت جدیدی را به خود اختصاص می‌دهد.

اگر دولت در بازار ارز دخالت بجا و درست نکند نرخ ارز دائم نوسانی خواهد بود. از ارمنستان و ترکیه گرفته تا سوریه وامارات این قضیه وجود دارد و بانک های مرکزی به صورت درست و حساب شده در بازار ارز ورود می کنند. نرخ ارز شناور باید مدیریت شود نه رها شود چرا که نوسانات شدید نرخ ارز تبعات زیادی دارد. بنابراین هیچ جای دنیا مجلس برای ارز، نرخ تعیین نمی‌کند، یا اینکه وزارت اقتصاد و رئیس جمهور و یا خیابانی به نام فردوسی و حتی عرضه و تقاضا تعیین کننده نرخ ارز نیست، بلکه تنها مرجع مطمئن و قابل اجرا بانک مرکزی است. اما جای سوال است که چرا در کشورهای مذکور با وجود ورود بانک مرکزی برای تعیین نرخ ارز این چنین نوساناتی که در ایران داریم مشاهده نمی شود. چرا در ایران نرخ ارز این طور نوسانانی شده است.

در حال حاضر نرخ ارز کاهشی شده چون بانک مرکزی در حال کاهش نرخ آن است اما بازار همچنان مقاومت می کند چون نرخ ارز بالا را تجربه کرده است و به آن شرایط عادت دارد. همچنین بسیاری از کالاهای وارد شده با همان نرخ ارز بالا بوده و قیمت گذاری بر اساس همان نرخ انجام شده است. کاهش نرخ ارز اگر دائمی بماند و قیمت ها تغییر و ریزش کند جای امیدواری است که روند تعادلی حفظ خواهد شد اما در حال حاضر هیچ تغییری در بازارها مشاهده نمی کنیم. قیمت خودرو و کالاهای دیگر تکان نخورده است.

اما این نکته قابل توجه است که همیشه نرخ ارز بالا به نفع صاردات و به ضرر واردات است. نهاده های تولید و نهاده های دامی از رشد نرخ ارز متضرر می شوند و این اتفاق بر قیمت های تمام شده کالاها اثر می گذارد. اگر به خواهیم صرفا به نفع صادرگنندگان حکم بدهیم دلار باید ۵۰ هزار تومان شود اما سفره مردم در نهایت تحت تاثیر دلار است و باید نرخ ارز کاهشی و نرخ تورم تک رقمی شود. این بهانه صادرکنندگان است و دولت را می ترسانند که صادرات کاهش پیدا می کند. باید به فکر واردکننده هم باشیم. در ماه‌های گذشته به دلیل رشد قیمت ارز، میزان صادرات بالا رفت، اما به چه قیمتی. افزایش صادرات باعث شده که کالاهای اساسی از کشور خارج شده و سفره مردم کوچکتر شود.

همچنین امروز که نرخ‌ها در سامانه نیما به بازار آزاد نزدیک شده، صادرکنندگان مدعی‌اند که بانک مرکزی در بازار دخالت کرده و نرخ‌ها را پایین آورده است زیرا بانک مرکزی خود عامل فروش ارز حاصل از صادرات نفت در کشور است و می‌تواند بر نرخ‌ها اثرگذار باشد‌. نباید نگران صادرکننده باشیم چراکه صادرکننده باید خود را ثابت کند و با هر نرخی در بازار رقابتی کالای خود را به فروش برساند. پول صادرات سر سفره مردم نمی آید که نگران کاهش نرخ ارز برای این بخش باشیم.