متغیرهای تاثیرگذار بر آینده شاخص

سرمقاله

اقتصاد ایران از متغیرهای کلان تاثیر می‌پذیرد. بازار سرمایه نیز تحت تاثیر متغیرهایی همچون نرخ بهره، نرخ تورم، نرخ دلار …..در اقتصاد قرار دارد. در حوزه کلان نیز در حال حاضر، مذاکرات برجامی و جهت‌گیری بعد از انتخابات بر بورس و روند شاخص تاثیرگذار است. این شرایط و متغیرهای تاثیرگذار هر سال متفاوت است. مشکلی که در حال حاضر وجود دارد این است که وضعیت هیچ کدام از این متغیرها مشخص نیست.

بازار سرمایه نیازمند مشخص شدن کلان داده‌های اقتصادی است. این بازار، بازار پرریسکی است و باید ریسک‌های کلان اقتصادی حذف شود تا بازارها و بازار سرمایه بتوانند کار کنند. آنچه وضعیت شاخص را بهبود خواهد داد، بهتر شدن شرایط کلی اقتصاد است، برداشته شدن تحریم‌ها اگر منجر به کاهش قیمت ارز شود، بر بازار تاثیرگذار خواهد بود و در صورتی که رشد اقتصادی داشته باشیم، می‌تواند در آینده بورس را رقابتی‌تر کند؛ نرخ بهره نیز تاثیرات مثبت و منفی بر شاخص خواهد گذاشت.

از طرفی نوسانات شاخص تا حدودی به عملکرد سهامداران خرد برمی‌گردد. سرمایه‌گذاران خرد و حقیقی‌ها چشم‌انداز روشنی برای اقتصاد ایران نمی‌بینند و محافظه‌کارتر شده‌اند؛ حقوقی‌ها نیز سعی می‌کنند اگر فعالیتی دارند، به صورت کوتاه مدت از این فضا بیشترین بهره را ببرنددر این فضا راهکارهای مقطعی و دستوری و دیدگاه بخشی و بسته‌های پیشنهادی برای اصلاح بازار سرمایه کارآمد و اثرگذار نخواهد بود.از طرف دیگر بالا بردن شاخص وظیفه سازمان بورس و اوراق بهادار نیست. اینکه هر روز برنامه و سناریویی برای بالا بردن شاخص چیده شود، کارآمد و اثربخش نخواهد بود.

بورس از مهرماه ۱۳۹۹در همین وضعیت ریزشی و پرنوسان قرار دارد و طی این مدت ثابت شده اقدامات مقطعی الزاما جواب نخواهد داد. نباید انتظار داشت رئیس سازمان بورس اوراق بهادار شاخص را بهبود ببخشد. هر گونه فشار به سازمان بورس و اوراق بهادار و اقدامات مقطعی، بی‌فایده است و دوباره به همان نقطه قبل برخواهیم گشت.

به عنوان نمونه رئیس مجلس از بیمه سهامداران خرد صحبت کردند؛ بازار سرمایه یک بازار پرریسک است و در همه جای دنیا ریسک‌های مربوط به خودش را دارد. بیمه در بازار سرمایه بی‌معنی است. ابزارهای پوشش ریسک در این بازار وجود دارد. اگر قرار است حمایتی صورت گیرد و راهکاری پیاده شود؛ دامنه ابزارهای پوشش ریسک را باید بیشتر شود، مردم نباید مستقیم وارد این بازار شوند و اگر هم وارد می‌شوند، باید به صورت حرفه‌ای آموزش ببینند و از ابزارهای پوشش ریسک استفاده کنند.

بنابراین در حال حاضر مهم‌ترین اقدامی که سازمان بورس می‌تواند انجام دهد، تسهیل شرایط، مقررات‌زدایی و مجوززدایی است؛ شفافیت و نظارت بر بازار باید بیشتر شود و در کل باید اجازه داد اقتصاد ایران به سمت اقتصاد بازار برود و از اقتصاد دستوری فاصله بگیرد تا بازارها و بازار سرمایه بهتری داشته باشیم.