اینستاگرام یا بهشت کلاهبرداران

یادداشت –
کلاهبرداری و تخلف دو مشکل عمده در مسیر فروش اینترنتی است. در فضای مجازی مثل هر فضای کسب و کاری عده ای به دنبال سوءاستفاده هستند. از طرفی برخی کسب و کارها نیز تخلف می کنند. این در حالی است که گاهی این دو با هم جابه جا گرفته می شوند. اما بحث مهم اینکه چگونه می شود کلاهبرداری را کاهش داد؟ بخشی به آگاه سازی مخاطبان برمی گردد. از طرفی باید یک سری امکانات بگذارند تا جلوی کلاهبرداری ها گرفته شود. یکی از این موارد ایجاد ای نماد در اواخر دهه ۸۰ برای کسب و کارهای اینترنتی بود تا این کسب و کارها احراز هویت شوند. حدود سه ماه است که بحث رتبه بندی کسب و کارهای اینترنتی نیز اضافه شده که یک سری از پارامترها از جمله شکایات و کیفیت خدمت اضافه می شود و به تدریج کسب و کارهای اینترنتی ۲ تا ۵ ستاره می شوند. این در حالی است که این موارد باید زودتر اتفاق می افتاد. کرونا که گسترش یافت، تعداد زیادی از افراد به سمت اینترنت آمدند و کسب و کارهای اینترنتی رونق گرفتند. طبیعتا کلاهبرداران نیز فرصت را غنمیت می دانند و سوءاستفاده می کنند.
نکته دیگر اینکه در فضای دیجیتال ما انواع ابزارهای ارتباط با مشتری را داریم. مثلا سایت ها درگاه دارند و می توان مسیر انتقال پول را ردیابی کرد؛ ولی در اینستاگرام این امکان نیست زیرا ما تحریم هستیم. در اینستاگرام در خارج از ایران می توانید سبد خرید داشته باشید ولی چون ما تحریم هستیم، این امکان وجود ندارد. در اینستاگرام افراد یک پیج یا صفحه می زنند و محصولی را می فروشند. خریدار مبلغ را کارت به کارت کرده ولی محصول را دریافت نکرده است. در این میان امکان پیگیری نیست. اگر شکایت هم کنید، نمی توانید آن را ثابت کنید. این آگاه سازی می خواهد این ربطی به ای نماد و ابزار ندارد. مردم باید بدانند در اینستاگرام خرید نکنند. اگر در اینستاگرام محصولی را می بینید، باید کلیک کنید تا به سایت منتقل شوید. سپس مطمئن شوید آن سایت ای نماد و درگاه پرداخت معتبر دارد و فیشینگ نیست. این موارد به معنی آگاه سازی و فرهنگ سازی است. مردم باید بدانند که اگر از اینستاگرام خرید می کنند ولی محصول به دستشان نرسد، دستشان به جایی بند نیست. باید بدانند که برخی از صفحات اینستاگرامی عملا با کارت های اجاره ای کلاهبرداری می کنند؛ اما متاسفانه نمی توان جلوی این کار را گرفت. ما در ایران ابزارهای بانکی را نداریم که انتقال پول را کنترل و رصد کنند. بخش عمده ای از کلاهبرداری ها در آنجا اتفاق می افتد. یعنی کلاهبرداران با کارت های اجاره ای، کارت های افراد ناشناخته و کسانی که خودشان نیز خبر ندارند که با حسابشان کلاهبرداری می شود، پول مردم را به یغما می برند و بازنده اصلی مخاطبان هستند. باید مخاطبان آگاه شوند که این اتفاق ها می افتد و سعی کنند که از چنین روش هایی خرید و فروش انجام ندهند.
خلأ بسیار مهم و جدی در بحث کلاهبرداری ها در فضای مجازی بحث قوه قضائیه است. یکی از ویژگی های فضای مجازی سرعت است. در این فضا به راحتی و به سرعت می توان یک کار خلاف را انجام داد و غیب شد. بنابراین قوه قضائیه باید خود را با این سرعت متناسب کند؛ یعنی منابع کافی برای رصد، پیگیری و دنبال کردن اختصاص دهد. همچنین در این میان نیاز به متخصصان فنی دارند. وقتی کلاهبرداری از طریق اینستاگرام اتفاق می افتد شماره کارت را به سرعت مسدود و پول های جابه جا شده را رهگیری کنند و بتوانند اقدام سریع انجام دهند. مثلا در بحث استعلامات بسیار کند هستیم. وقتی شما می خواهید حسابی را مسدود کنید باید طبق قانون مسیر بسیار طولانی را بروید. اینجا باید قوه قضائیه شعبات خاصی داشته باشد و سریع اقدام کند. قسمتی نیز مربوط به پایش، اعتبارسنجی و تاییدیه هاست که مغفول مانده است. بحث رتبه بندی سایت ها و خدمات باید ۸ سال پیش انجام می شد ولی این در حالی است که از ۳ ماه پیش سازمان مدیریت صنعتی به همراه مرکز توسعه تجارت الکترونیکی این کار را آغاز کرده است.