سایه تردید در بازار ارز

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز ، واقعیت این است که قیمت ارز که در قسمت‌های اساسی اقتصادی ما فعلا نقش جدی دارد به دلایل متعدد از جمله جنبه روانی، انتظارات مردم، ملاک‌های تصمیم‌گیری در حوزه‌های مختلف واقعی نیست و تقریبا همه اقتصاددان‌ها این را قبول دارند، اما وضعیت و شرایطی که بر ما حاکم شده چنین قیمتی را درباره ارز ایجاد کرده است. قیمت ارز عمدتاً ناشی از جو روانی، تحریم‌های بیرونی، برداشت‌های سیاسی در حوزه تحریم‌ها و مسائل مدیریتی داخلی است و لذا عوامل متعدد غیراقتصادی بیشتر از اقتصادی قیمت ارز را در این وضعیت قرار داده است.

بر اساس نرخ‌های اعلام شده از سوی  کانون صرافان، قیمت دلار در بازار آزاد روز گذشته با رشد ۳۰۰ تومانی نسبت به پنجشنبه به ۲۴۹۰۰ و یورو به ۲۹۶۰۰تومان رسید. نرخ خرید و فروش دلار در صرافی‌ها به ترتیب ۲۳۹۵۰ و ۲۴۳۰۰تومان اعلام شد. یورو هم در صرافی‌ها با قیمت ۲۸۶۰۰تومان فروخته می‌شود و نرخ خرید آن ۲۸۱۵۰تومان است. در سامانه نیما هم قیمت فروش دلار و یورو به ۲۳۲۰۳ و ۲۷۴۴۶تومان رسید.

گرانی ارز با رویکرد جزیره ای

ساسان شاه ویسی، کارشناس اقتصادی

پیش بینی قیمت ارز برای هفته ای که تا پایان سال ۹۹ می توان انتظار داشت روند کاهشی نرخ دلار خواهد بود اما نسبت به ثبات این کاهش تردیدهایی وجود دارد چراکه به ثبات رساندن نرخ ارز با وجود بازیگران ارزی کاری بسیار سخت و مشکل است. بنابراین روند کاهشی پیش بینی شده برای ارز موقت خواهد بود و عوامل سوداگر بازار بلافاصله دست به کار خواهند شد تا روند کاهشی را متوقف کنند. از طرفی دیگر تا زمانی که بی ثباتی و بی اعتمادی به اقتصاد وجود داشته باشد روند کاهشی نرخ ارز پایدار نخواهد بود و شاهد ارزی خواهیم بود که قیمت آن به هیچ عنوان با قیمت امروزی مطابقت ندارد.

متاسفانه نرخ ارز دچار عدم تعادل شده و مدیریت عمومی داخلی نظام ارزی از یک رویه همگن، راستا و پویا و در عین حال هماهنگ پیروی نمی کند. البته بانک مرکزی برای تامین نیاز ارزی بخش تولید و تجارت همچنین پویایی اقتصاد کشور خواهان افزایش نرخ ارز دربازار نیست اما برخی مسائل چون مسائل سیاسی و سیاست گذاری های بعضا ناکارآمد داخلی موجب می شود تا وعده ها در تامین منابع ارزی کشور آنگونه که باید باشد به سرانجام نرسد. در چنین شرایطی است که بازار در مواقعی با رشد تقاضا مواجه و قیمت ها روندی افزایشی به خود می گیرند تا مدیریت بانک مرکزی در این زمینه سخت شود.

از طرفی دیگر اقتصاد بین الملل نیز چه در دوران پیش از کرونا به دلیل تحریم ها و چه در دوره بین کرونا برای زنجیره تامین و تقاضای کالا دچار از دست رفتگی شد و همین امر بر روی نرخ ارز تاثیر گذاشته است. همچنین سیاست های پساکرونا نیز برای خروج از بحران کرونا بی تاثیر بر قیمت ارز نبوده است. این در حالی است که با آگاهی از این موارد می بایست قدرت تاب آوری اقتصادی افزایش پیدا می کرد. عدم تعادل در سیاست گذاری های پولی و ارزی، تفاوت در کسری بودجه و از دست رفتن ارزش پول ملی و رشد تورم موجب شد تا کشور گران اداره شده و بهره وری عوامل اقتصادی مانند پول و ارز در آن کمتر شود.

این در حالی است که در دو سال و نیم گذشته بیش از ۵۰ میلیادر دلار به اقتصاد تزریق شد اما باز هم بازار از تعادل خارج شده است. به دلیل گران اداره شدن کشور توزیع منابع در سطح اقتصاد خاصیت خود را از دست داد. بنابراین به یک سری از عوامل داخلی و خارجی برای ثبات بخشیدن به نظام پولی و ارزی نیاز داریم. بانک مرکزی به عنوان نوک پیکان و تاثیرگذارترین نهاد برای تعیین نرخ ارز به تنهایی نمی تواند در این بحران کارایی داشته باشد و تمام عوامل تعیین کننده را در کنار خود نیاز دارد.

هماهنگی متوازن بین تمام این عوامل را نیاز داریم. امروز شرایط به گونه ای شده که شخص خود رئیس جمهور اعلام می کنند که نتوانستیم که کشور را به شکل ارزان اداره کنیم. متاسفانه رویکرد جزیره ای موجب گران تر شدن نرخ ارز شد و نرخ دلار این چیزی نیست که امروز شاهد آن هستیم. به هر ترتیب یک محرک و یا یک شاخص نمی تواند پویایی را به اقتصاد کشور بازگرداند و بانک مرکزی هم به تنهایی نخواهد توانست تعیین کننده نرخ ارز شود. چون عملکرد تیم اقتصادی دولت بسیار ضعیف بوده، آن مقبولیت و مدیریت تخصصی که توسط رئیس بانک مرکزی حاصل شد، متاسفانه دچار از دست رفتگی شد. لذا در اینجا بانک مرکزی مقصر نیست و نمره تیم اقتصادی دولت خیلی خیلی پایین است.