شتاب رشد قیمت‌ خوراکی ها

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، مرکز آمار ایران گزارشی را در همین باره منتشر کرده است که بررسی های انجام شده نشان می دهد تورم ماهانه  ۵ کالا بیش از ۱۰ درصد بوده است. اما بررسی نقطه به نقطه این کالاها نشان می دهد که ۱۳ کالا بیش از ۱۰۰ درصد نسبت به موقعیت مشابه خود در سال گذشته گرانتر شده اند. زمانی بهانه گرانی لحظه به لحظه نان، شیر، مرغ، گوشت و… بالا رفتن قیمت ارز بود اما اکنون که ارز ثابت شده است دولت چه بهانه‌ای برای این گرانی‌ها دارد؟ در حالی که باید شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم.

به عقیده فعالان بازار گرانی‌های بی‌دلیل کنونی به عدم نظارت موثر و عمل نکردن وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت به وظیفه قانونی خودش ارتباط دارد. متاسفانه نظارت در کشور یا وجود ندارد یا کاملا مقطعی است بدین صورت که در ایام سال نو، ماه رمضان و شب یلدا بر عملکرد اصناف و بازار نظارت و سپس این مهم به حال خود رها می‌شود. شیوه نظارت بر بازار ایرادات بسیاری دارد چراکه مردم و فروشندگان گله‌مند هستند جنس را گران خریداری می‌کنند اما اداره تعزیرات آن‌ها را به‌دلیل گران فروشی جریمه کرده و این جریمه‌ها به جیب دولت می‌رود و شاید دولت چندان از این گران فروشی ناراضی نباشد. بنابراین فقط مردم متضرر این ماجرا هستند که کسی هم نیست به داد آن‌ها رسد.

در دی ماه امسال قیمت ۱۳ کالای خوراکی نسبت به سال گذشته، بیش از دو برابر گران شده اند. در صدر این گرانی پرتقال با ۱۶۴ درصد رکورد دار بین کالاهای خوراکی بررسی شده در دی ماه امسال بوده است. تخم مرغ، برنج خارجی و موز از دیگر کالاهایی هستند که در این موقعیت تورم نقطه به نقطه بیش از ۱۰۰ درصد را تجربه کرده اند. همچنین مقایسه قیمت کالاها با ماه قبل نشان از تورم ماهانه این کالاها در زمان مورد نظر دارد. در گزارشی که مرکز آمار از وضعیت قیمتهای برخی کالاها در دی ماه منتشر کرده است مشاهده می شود که قیمت سه کالا ارزانی قابل توجهی را نسبت به ماه قبل تجربه کرده اند. مرغ ماشینی با افت ۲۳ درصدی و گوجه فرنگی با ۱۶٫۶ درصد از مهمترین این کالاها هستند. این در حالی است که در تابلوی گرانی قیمت ها مشاهده می شود که ۵ کالا رشدی بالاتر از ۱۰ درصد داشته اند. در این میان موز و تخم مرغ بیشترین میزان گرانی را به خود اختصاص داده اند. رشد ماهانه قیمت تخم مرغ در این ماه ۱۷٫۶ درصد و قیمت موز ۲۱٫۱ درصد بوده است.

تاثیر تحریم ها بر رشد قمیت ها

هادی حق شناس، کارشناس اقتصادی

قیمت نهاده های دامی و خوراک مرغ افزایش بسیاری داشته است و دلیل اصلی گرانی ها را شامل می شود. با افزایش قمیت نهاده های دامی و دان مرغ تاثیر آن را بر رشد قیمت ها در اقلان اساسی مرتبط با آنها می بینیم. همچنین متاسفانه روغن خام به عنوان اصلی ترین ماده اولیه تولید روغن خوراکی به دلیل مشکلات ال سی وارد کشور نشده است. این در حالی است که در سبد خرید خانوارها بدون استثنا مرغ، تخم مرغ، روغن و برنج وجود دارد و همین مشکلات موجب شد تا قیمت این کالاها در بازار افزایشی باشد. تاثیر قیمت ارز را نمی توان در حال حاضر بسیار مهم تلقی کرد چراکه قیمت ارز نسبت به ماههای گذشته افزایشی نبوده و قیمت ارز کمترین تاثیر را در میان عوامل دیگر تاثیرگذار به خود اختصاص خواهد داد.

مهم ترین مشکل در حال حاضر اخلال در تامین نهاده های کشاورزی است که تاثیر بالایی در قیمت تمام شده اقلام اساسی دارد. متاسفانه تا زمانی که تحریم ها ادامه داشته باشد وضعیت بهبود نخواهد یافت. وقتی کشتی حامل کالاها به ایران می رسد مالک بار می به شرط واریز پول به حساب مالک حکم تخلیه کالاها را می دهد و مشکلات تحریمی اجازه تسویه حساب را نمی دهد.

به هر ترتیب مشکلات به کالاهایی برمی‌گردد که از خارج از کشور وارد می‌شوند و واقعا تحریم‌های سخت و یک‌جانبه آمریکا بر این موضوع بسیار تأثیرگذار بوده است و کنترل چنین کالاهایی را تا حدی از دست دولت خارج کرده است. وقتی مراودات بانکی و تجاری در عرصه بین‌المللی برای ایران دچار اشکال می‌شود، طبیعی است که در قیمت و موجود بودن کالاهای وارداتی بحران به وجود آید. ما از اردیبهشت سال گذشته دچار اخلال مالی در عرصه جهانی شدیم تا حدی که کره جنوبی پول نفتی ما را بلوکه کرد یا حتی در اقلام معمولی و رایجی مانند سویا دچار کمبود شدیم زیرا دانه‌های آن از خارج از کشور وارد می‌شود یا همین کمبود روغن به دلیل آن است که کشتی‌های دانه‌های روغنی در بنادر لنگر گرفته‌اند اما ترخیص نمی‌شوند و حتی باید هزینه تأخیر در ترخیص هم پرداخت شود.مرغ هم به همین شکل. دانه مرغ وارداتی است و وقتی وارد نشود در عرضه دچار بحران می‌شویم که شده‌ایم.