خیز دوباره تورم

به گزارش کسب و کار نیوز، زمانی که رئیس دولت بر مسند ریاست جمهوری بیان می دارد که هیچ کسی متوجه حذف ارز دولتی از کالاهای اساسی نشده؛ گویی زخم دل کارگران و اقشار ضعیف جامعه را تازه می کند.
براساس اعلام مرکز آمار، نرخ تورم سالیانه دی ماه ۹۹ به ۳۲.۲ درصد رسید که نسبت به ماه گذشته ۱.۷ درصد افزایش یافته است. تورم کالاهای خوراکی در بازه بهمن ماه سال گذشته (که محاسبات رسمی سبد معیشت خانوار انجام شد) تا انتهای آذر ماه، ۲۹۳ درصد بوده است؛ یعنی در یک بازه زمانی ده ماهه، همه اقلام خوراکی تقریباً ۳۰۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند و سه برابر گران شده‌اند؛ مدت هاست که دیگر هزینه سبد خوراکی‌ها و آشامیدنی‌های خانوار به تنهایی از دستمزد حداقلی کارگران بالا زده است و با مزد ۲ میلیون و ۶۱۱ هزار تومانی که بیش از ۷۰ درصد طبقه‌ی کارگر ماهانه دریافت می‌کنند، حتی نیازهای خوراکی خانواده‌ها تامین نمی‌شود.
مرکز آمار همچون ماه‌های گذشته نرخ تورم هر ماه را در ابتدای ماه جدید منتشر کرد. منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. نرخ تورم نقطه‌ای دی ماه ١٣٩٩ در مقایسه با ماه قبل ١.۴ واحد درصد افزایش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با افزایش ٢ واحد درصدی به ۵٩.٩ درصد و گروه «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» با افزایش ١.٢ واحد درصدی به ٣٩.٩ درصد رسیده است.
این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری ۴۵.۵ درصد است که نسبت به ماه قبل ١.۳ واحد درصد افزایش داشته است. هم‌چنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ۴٩.۸ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ١.۸ واحد درصد افزایش داشته است.

تغییرات قیمت‌ها در ماه جاری

در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «شیر، پنیر و تخم مرغ» (تخم مرغ، پنیر پاستوریزه)، گروه «روغن‌ها و چربی‌ها» (روغن نباتی جامد، کره پاستوریزه، روغن مایع) و گروه « میوه و خشکبار» (موز، انار) است. در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات»، گروه «مبلمان و لوازم خانگی» (انواع شوینده، بخاری گازی)، گروه «تفریح و فرهنگ» (گل طبیعی، لوازم تحریر)،« پوشاک و کفش» بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
همچنین گروه‌های «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» (مرغ ماشینی) و «گروه سبزیجات» (گوجه فرنگی، فلفل دلمه، کاهو) نسبت به ماه قبل کاهش قیمت داشته است.
دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در دی ماه ١٣٩٩ برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ٢٩.۸ درصد برای دهک اول تا ٣٩.٣ درصد برای دهک دهم است.

چه گروهی گرانی را نفهمیدند؟

حدود ۱۴ میلیون نفر در کشور، کارگر شاغلِ بیمه‌شده و رسمی هستند؛ حدود ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر، بازنشسته کارگری و مستمری‌بگیر سازمان تامین اجتماعی داریم. ۴۰ درصد صنعت کشاورزی ما را کارگران روزمزدِ بدون زمین می‌گردانند؛ این افراد با احتساب خانواده‌هایشان، ۶۰ درصد جمعیت فعلی کشور را تشکیل می‌دهند. احتمالاً آنهایی که گرانی را نفهمیدند، این ۶۰ درصد جمعیت نیستند بلکه اطرافیان آقای رئیس جمهور هستند یعنی دولتی‌ها و کارمندان رده بالای دولت که در سال جاری، حقوق‌شان بین ۶۰ تا ۱۴۰ درصد افزایش یافته است. تورم خوراکی‌ها از بهمن سال قبل تا آذر سال جاری، ۲۹۳ درصد بوده است؛ کارگری که دستمزدش فقط ۲۶ درصد یا ۳۰ درصد زیاد شده، چطور می‌تواند تورم ۲۹۳ درصدی را نفهمد؟
«کسب و کار» در گفتگو با یک کارشناس، راه رهایی از تله گرانی و فقر را بررسی می کند.

پله فرار از تورم و فقر

سید مرتضی افقه، اقتصاددان
شاخص های اقتصادی از مدت ها پیش روند صعودی تورم را گوشزد کرده بودند. در شرایطی که فقر گسترده تر شود، سهم کالاهای خوراکی نسبت به کل هزینه های زندگی بالا می رود و این یک اصل اقتصادی است.
سه برابر شدن تورم خوراکی ها طی ده ماهه اخیر نشان دهنده این است که تعداد بیشتری از مردم به زیر خط فقر سقوط کرده اند. خود فقر هم دسته بندی دارد و بسته به فاصله افراد فقیر تا خط فقر میزان آن متفاوت است. به عنوان مثال اگر خط فقر را ۳ میلیون تومان در نظر بگیریم، کسی که دو میلیون و ۹۰۰ هزار تومان دریافتی دارد زیر خط فقر است و آن کسی که یک میلیون می گیرد هم زیر خط فقر است ولی میزان فقر آنها متفاوت است. این در حالی است که خیلی از افراد در فقر مطلق به سر می برند.
آمارهای اعلامی بیان می دارد که علاوه بر اینکه مردم بیشتری به زیر خط فقر سقوط کرده اند، بر شدت فقر فقرا نیز افزوده شده و این یک زنگ خطر برای کشور است چون گستردگی فقر جامعه را برای تنش های سیاسی و اجتماعی آماده می کند. کسانی که هنوز اصرار می کنند تحریم ها ادامه پیدا کند، آنهایی که اصرار می کنند تصویب اف‌ای‌تی‌اف (FATF) اهمیتی ندارد یا آنهایی که می گفتند تحریم ها ورق پاره هستند در حال حاضر باید جوابگوی شدت یافتن فقر در پی تحریم ها باشند. اگرچه جواب این افراد این است که این تقصیر تحریم ها نیست و سوءتدبیرهای آقای روحانی است ولی نباید این مساله را وارد دعواهای سیاسی کنند زیرا در دوره هشت ساله ریاست جمهوری احمدی نژاد با بهترین درآمد نفتی هم شرایط بهتر از الان نبود. یعنی ما همیشه سوءتدبیر داشتیم. در کنار آن سوءتدبیر تحریم ها وضعیت را به اینجا کشانده است. این دایه های عزیزتر از مادر بیهوده آدرس غلط ندهند. مشکل اصلی در حال حاضر تحریم ها و تداوم آن است و بعد از آن هم مشکل انتقال وجوه ناشی از فروش نفت حتی اگر تحریم ها هم برطرف شود. بنابراین آنهایی که اصرار به ادامه تحریم ها دارند و در رفع تحریم ها مساعدت نمی کنند یا نسبت به رفع آن و تصویب (FATF) بی اعتنایی می کنند باید پاسخگوی انبوه افرادی که به زیر خط فقر سقوط کرده اند، باشند. در حال حاضر مجلس در نظر دارد یارانه را به دو قسمت تقسیم کند. به ۵۸ میلیون نفر کمی بیشتر و به بقیه کمتر اختصاص دهد. خود این رقم نشان می دهد که ۵۸ میلیون نفر زیر خط فقر هستند و بنابراین اینها رقم هایی هستند که به شدت شرایط سیاسی و اجتماعی کشور را شکننده می کنند. سیاستمدارانی که دارند با مسائل اقتصادی بازی سیاسی می کنند باید این آمارها را به عنوان یک هشدار جدی بگیرند.
این رقم و اعداد نشان می دهد که فاصله آنهایی که مدت هاست زیر خط فقر هستند با خط فقر دارد بیشتر می شود یعنی بر شدت فقر افزوده می شود و این یک هشدار است. الان مشکلات به خاطر تداوم تحریم هاست که حالا با آمدن «بایدن» امید است تحریم ها برداشته شوند اما در داخل سیاسیون برای آنکه دولت فعلی را تحت فشار قرار دهند مانع بازگشت به برجام و رفع تحریم ها خواهند شد؛ شاید به این امید که این گشایش تا دوره خودشان طول بکشد که گشایش ها در دوره خودشان و به اسم خودشان تمام شود اما حتی اگر در دوره آنها انجام شود سابقه جناح اصولگرا نشان می دهد که این جناح کفایت لازم را برای مدیریت اقتصادی کشور ندارد.