بازی با نرخ ارز

به گزارش کسب و کار نیوز ، این در حالی است که معلوم نیست وقتی بهای ارز حدود یک سال است از ۱۴ هزار تومان عبور کرده و اکنون در سطح ۲۴ هزار تومان قرار دارد، چگونه تنها با تزریق ۷ میلیارد دلار به ۱۵ هزار تومان خواهد رسید. تمام اینها نشان می‌دهد این اظهارات و اعلام عدد ۱۵ یا ۱۶ هزار تومان برای دلار بیشتر با رویکرد سیاسی مطرح می‌شود اما نتایج بسیار وخیمی برای اقتصاد ایران خواهد داشت.

از سوی دیگر رئیس دولت اعلام کرده است که در بودجه سال آینده نرخ ارز باید ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شود. مجلس اما مختلف این نرخ برای دلار است و بر پیشنهاد ۱۷ هزار تومانی خود اصرار می کند. این عملکرد دولت دوازندهم نشان می دهد که حسن روحانی مصمم است که این سیاست غلط را که بارها و بارها و به کرات مفاسد آن و عواقب بسیار بد آن برای اقتصاد کشور نمایان شده است را ادامه دهد. سیاستی که نه هدف اعلام شده آن محقق می‌شود و نه امکان ادامه آن وجود دارد.

هرج و مرج ارزی

احسان سلطانی، اقتصاددان

در حال حاضر نرخ واقعی ارز باید ۱۲ هزار تومان باشد اما اینکه چرا این اتفاق افتاده و نرخ دلاربا قیمت های ۳۲ هزار تومان و امروز ۲۵ هزار تومان معامله می شود دلایل متعدد دارد. درست است که منابع ارزی را در خارج از ایران محدود کرده اند و این اتفاق کمی تاثیر بر نرخ ارز دارد اما موضوع این است که برنامه بی ثباتی اقتصاد کلان و هرج و مرج ارزی از اول دولت دوازدهم وجود داشته است. در کل دولت یازدهم نرخ ارز ۱۲ درصد افزایش یافته اما از خرداد ۹۶ تا آخر سال ۹۶ که تحریمی هم وجود نداشت نرخ ارز ۲۴ درصد بالا می رود. انگار دولت منتظر افزایش دادن نرخ ارز بوده است. این در حالی است که آن موقع ذخایر ارزی قابل دسترس بوده و تحریم چندانی هم به غیر از محدودیت جزئی فروش نفت نداشتیم. نرخ ارز هر چه بالاتر برود دولت تمایلی به تزریق ارز نشان نمی دهد. در سه سال گذشته هم نرخ ارز بیش از ۶ برابر شده است و نشان می دهد این بی ثباتی و رشد قیمت ارز طبیعی نیست و دست های پشت پرده آن را برنامه ریزی می کنند.

از سوی دیگر از سال ۹۷ بازی با نرخ ارز ادامه داشته و منافع کلان عاید شرکت های خصولتی شده است. اگر دولت بخواهد در همین شرایط هم می تواند نرخ ارز را کاهش دهد اما برای تامین منافع برخی نرخ ارز را بالا نگه داشته اند. برخی شرکت ها به ریال تولید می کنند و به دلار درآمد دارند. اگر دولت در سه سال اخیر برنامه ای داشت نرخ ارز را کنترل می کرد و یا برنامه ارزی تدوین می کرد تا با آن برنامه جلو برود. اما این تمایل وجود ندارد در حالی که درآمدها سرکوب شده و نرخ ارز افزایش یافته است. گویی برنامه این بوده که مردم با گرانی ارز و مالیات و تورم غارت شوند.

ارز ۴۲۰۰ تومانی که به خصوص در نیمه اول سال ۹۷ پخش کردند منجر به ایجاد درآمد های زیادی برای عده ای محدود شد. برای نمونه تعداد زیادی از افرادی که در قدرت بودند و به اطلاعات دسترسی داشتند با استفاده از این ارز، معاملات زیادی انجام دادند و وقتی این دلار در نهایت به ۱۲ هزار تومان رسید توانستند آن محصول و کالایی را که داشتند دو سه برابر قیمت بفروشند. بخش عمده این را از بانک ها وام گرفتند و رانت زیادی برای کسانی که در قدرت بودند تولید شد. اگر دولت بخواهد واقعاً کار اساسی در این زمینه بکند باید کل دلار را در سال آینده تک نرخی کند. مکانیزم هایش را هم دارد. ۷۰ درصد ارز مواد غیرنفتی و مواد خام ما مربوط به بنگاه های بالادستی است که مدیرانش را هم عمدتاً توسط دولت تعیین می شوند یا وابسته به دولت هستند.