شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، طرحی که گفته شد به زودی اجرا می شود و محور اصلی آن، عرضه خودرو در بورس کالای ایران به منظور شفافیت بالای معاملات این بورس و تحقق اهداف برای تبدیل خودرو به یک کالای مصرفی است. بر این اساس کلیات این طرح در هفته جاری در کمیسیون صنایع و معادن تصویب شد.
برخی موافقان بازار خودرو بر این باورند که فرآیند فروش خودرو در حال حاضر در کنترل کامل خودروسازان است و این امکان وجود دارد که برخی از افراد دخیل در فرآیند فروش با اعمال نفوذ اقدام به فروش خودرو به افراد خاص کرده و از این محل منافعی را نصیب خود کنند. منافع این افراد اقتضا میکند تولید خودرو کم باشد تا اختلاف قیمت بازار و کارخانه در سطح بالا حفظ گردد، در نتیجه این افراد انگیزه بالایی برای سنگ اندازی در مسیر افزایش تولید خودرو خواهند داشت. با عرضه خودرو صفر در بورس کالا امکان دریافت پلاک برای خودروهای صفر که از سایر طرق فروخته شدهاند از بین میرود، در نتیجه این افراد امکان فروش خودرو به افراد خاص را نخواهند داشت و انگیزه سنگ اندازی در مسیر افزایش تولید نیز از بین میرود.
به گفته حجتاله فیروزی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، خودروهایی که در بورس کالا عرضه نشوند اعم از فروشنده و خریدار، جرمانگاری شده و مجازات میشوند و کالا نیز به عنوان کالای قاچاق محسوب میشود. وی میگوید: در بورس کالا به هر خودرو توسط بورس یک شناسه یا کد تعلق میگیرد که به این شکل خرید و فروش خودرو قابل ردیابی خواهد بود و هر شخصی میتواند هر ۳ سال یک بار با یک کد ملی، یک خودرو در بورس کالا خریداری کند و قبل از پایان سه سال مقرر نمیتواند اقدام به فروش خودرو کند. به گفته فیروزی، اگر شخصی قبل از پایان ۳ سال، اقدام به فروش خودرو کند، باید ۸۰ درصد از مابهالتفاوت قیمت پایه و قیمت فروش بازار را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کند و این موضوع برای از میان برداشتن دلالی است.
یک کارشناس بازار سرمایه نیز گفت: در حال حاضر در حدود ۹۰ درصد خریداران خودرو را دلالان تشکیل میدهند که با عرضه خودرو در بورس قیمتها به قیمت تعیینشده از سوی شورای رقابت نزدیک و البته قیمت پایه خودروها در بورس کالا منطقی میشود. مجید صفاری با تأکید بر اینکه هدف از اجرای این طرح خرید خودرو توسط مصرفکننده واقعی است، افزود: بورس بستری برای خریدوفروش است و شباهت سایت پیشبینیشده خریدوفروش خودرو به بورس کالا منجر به شفافسازی معاملات خواهد شد چراکه در این مدل از خریدوفروش عرضه و تقاضا ملاک کشف قیمت خواهد بود و سپس شاهد خواهیم بود قیمت پایه خودروها در بورس کالا منطقی خواهد شد. وی ادامه داد: زمانی قیمتها به تعادل میرسد که قیمتها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شوند و در چنین شرایطی خریدار خودرو بهجای خرید از واسطهها به خرید از بورس کالا با شفافیت بسیار، تمایل پیدا خواهد کرد.
ناکارآمدی مصوبه های خودرویی
فربد زاوه، کارشناس خودرو
عرضه خودرو در بورس کالا مشکلی را حل نمیکند. در طرح مجلس علاوه بر مسئله قیمت گذاری در بورس کالا، آزاد کردن واردات نیز به طریقی دیده شده، اما این موضوع برای همه نیست و تحت عنوان شروطی قابل انجام است، که در عمل باز هم توزیع رانت میکند، بنابراین به نظر میرسد، این مسائل پوششی باشد، برای آزادسازی واردات خودرو برای عدهای خاص که میتواند سودهای کلانی را نصیب آنها کند.
نگاه کنید که چه تعداد خودروهای ثبت نامی هنوز تحویل داده نشده، این کسانی که پول خودروی خود را تمام و کمال واریز کرده اند، اما تاکنون موفق به دریافت خودروی خود نشده اند، در صورتی که خودرو در بورس عرضه شود، تکلیف آنها چیست، چه زمانی قرار است به خودروی خود برسند، از سوی دیگر مکانیزم این کار نیز به طور روشن مشخص نیست و ابهامات زیادی در این مورد وجود دارد.
اگر خودرو در بورس کالا عرضه شود، باید قیمتها آزاد شود. زمانی که شما محصولی را در بورس عرضه میکنید، قیمت گذاری آن نیز باید بر اساس عرضه و تقاضا باشد، یعنی قیمت باید واقعی شود. اگر قرار است که قیمتها آزاد شود، دیگر عرضه در بورس نیز معنا پیدا نمیکند، زیرا که حاشیه بازار نیز همین کارکرد را دارد. این در حالی است که شاید میخواهند در بورس نیز قیمت گذاری را دستوری انجام دهند که این دیگر واقعا جای سوال خواهد بود، که اگر بخواهند چنین کاری را انجام دهند.