دلایل ریزش بازار سهام همان دلایل رشد شاخص بورس در روزهای قبل است و تغییری در دلایل افت آن نداریم. عوامل بنیادی در اقتصاد ایران تغییر نکرده و این عوامل کماکان سر جای خود هست و علاوه بر آن، یک سری مفروضات جدید به آن اضافه شده است. این مفروضات عبارتند از: ۱٫ بودجه ۱۴۰۰ و دست انداز آن؛ ۲٫ در بین بسیاری از افراد و سرمایه گذاران سناریویی جدید قوت می گیرد که طبق آن ممکن است دولت حاضر الزاما تمام کننده و شروع کننده مذاکرات با آمریکا نباشد؛ ۳٫ اتفاقاتی جدید بر بورس تاثیرگذار بود که منظور از آن، همان اتفاقی است که باعث شد اجلاس ایران و اروپا کنسل شود. این اتفاق می تواند یک تاثیر منفی مقطعی در بازار داشته باشد.
نکته اول این است که تصور اشتباهی در باور بسیاری از افراد وجود دارد که فکر می کنند قرار است همیشه بازار صعودی باشد و یا همیشه نزولی. بازار چرخه ای است از خوش بینی و بدبینی که در این چرخه خوش بینی و بدبینی، خوش بین ها سهم می گیرند و بدبین ها می فروشند. البته جای این دو گروه با توجه به روند بازار تغییر می کند و امروز هم روزی بود که چنین اتفاقی افتاد.
نکته دوم این است که به افراد حقیقی توصیه می کنم که روند ورود نقدینگی حقوقی ها و روند ورود حقیقی ها را رصد کنند و استراتژی خود را براساس چنین رویکردی بچینند زیرا بازار تا ۳۰ روز آینده که رئیس جمهور جدید آمریکا مستقر شود، نوسانی خواهد بود. البته چیدن استراتژی جدید به معنی نداشتن رویکرد بلندمدت نیست، بلکه به این معنی است که من بتوانم در این فرجه زمانی، اگر تاکید دارم در بازار سرمایه باشم به گونه ای معاملات را انجام بدهم که رویکرد آینده ام را هم تامین کند. این به معنای این است که می توانم سهامی مثلا در پتروشیمی داشته باشم ولی وقتی با کاهش ارزش مواجه شد و من می دانم آینده آن روشن است، در اوج می توانم بفروشم و در پایین می توانم سهم خریداری کرده و دامنه سهمم را بیشتر کنم.
یک اشتباه بسیار مهلک دیگر در بازار سرمایه این سوال است که: «بازار قرار است تا کجا پایین برود؟» و سوال اشتباه بعدی این است که: «بازار قرار است تا کجا بالا برود؟» سوال حرفه ای این است که: من با این شرایط بازار چه استراتژی ای را باید در پیش بگیرم؟ نوسان گیر باشم، کوتاه مدت از بازاری به بازار دیگر حرکت کنم؟ آیا درکی از بازارهای موازی و حرکت آن داشتم، دارم و تحلیل کرده ام یا خیر و آنگاه عوامل کلان سیاسی و اقتصادی را روی بازارهای موازی شبیه سازی کنم. اینجاست که من می توانم نتیجه خوب بگیرم.
نوسانی بودن بازار سرمایه در ماه پیش رو و حرکت آن در میان کانال ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ طبیعی است. این نوسان ها در سهام های مختلف فرصت های خوبی را می تواند برای حرفه ای های بورس ایجاد کند. رویکرد درست، رویکردی است که بازار سرمایه مبتنی بر حرکت بازارهای موازی است. حرکت بازارهای موازی هم یعنی دقت کنیم که چه عواملی روی بازارهای موازی و چه عواملی روی بازار سرمایه تاثیر دارد و حرکت نقدینگی در این بازارها (به عبارت دیگر سرمایه) به چه ترتیبی است. با این روش می توانیم از اقداماتی که باعث ایجاد ریسک زیادی روی سرمایه مان می شود، جلوگیری کنیم.
هرچند شاخص در بازه یک ماهه تا استقرار «بایدن» نوسانی است؛ اما منتظر نباشیم که خیلی شدید بالا رود و خیلی شدید سقوط آزاد کند. نکته مهم که ما باید حواسمان به آن باشد عوامل و گزینه های روی میز خودمان است. چه عواملی روی میز ماست؟ نحوه پوشش دادن ریسک است که بدون توجه به بازارهای موازی امکان پذیر نیست.