بازارها در محاصره گرانی

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، جدیدترین آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) نشان می‌دهد که در مهر ماه امسال در بین ۸۹ قلم کالای اساسی، قیمت ۸۴ کالا بین ۰.۴ تا حدود ۳۱۴.۶ درصد نسبت به خرداد سال گذشته افزایش داشته، بیشترین افزایش قیمت هم مربوط به گروه آهن آلات، کنجاله سویا و حبوبات بوده و بیشتر اقلام مصرفی روزمره مثل برنج، مرغ، تخم مرغ، حبوبات، قند، شکر و غیره بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است.

از بین ۸۹ کالایی که تغییرات قیمت آن‌ها از مهر سال گذشته تا ماه مشابه امسال منتشر شده، قیمت ۱۳ کالا شامل چهار نوع تیر آهن با ۱۹۹.۴ تا ۳۱۴.۶ درصد، دو نوع میلگرد با ۱۹۸.۷ و ۲۰۰.۱ درصد، ورق سیاه با ۲۲۱.۶ درصد، کنجاله سویای وارداتی با ۲۷۴.۹ درصد و همچنین لپه، لوبیا قرمز، عدس، برنج هندی و برنج پاکستانی باسماتی به ترتیب با ۱۴۰.۴، ۱۰۳.۸، ۱۷۰، ۱۶۰.۴و ۱۱۲.۴ درصد افزایش قیمت در مهر امسال نسبت به ماه مشابه سال قبل بیش از ۱۰۰ درصد افزایش داشته و بین دو تا چهار برابر شده است. بنابراین قیمت هر کیلو لپه، لوبیا قرمز، عدس، برنج هندی و برنج پاکستانی باسماتی در مهر به ترتیب به حدود ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان، ۲۵ هزار و ۳۰۰ تومان، ۲۲ هزار و ۷۰۰ تومان، ۲۰ هزار و ۷۰۰ تومان و ۲۳ هزار و ۴۰۰ تومان رسیده است.

نکته قابل توجه در این آمار نیز افزایش بیش از ۲۷۰ درصدی کنجاله سویای وارداتی (نوعی خوراک دام و طیور) است که باعث شده قیمت هر کیلو از این محصول به بیش از ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان برسد. این موضوع از آنجایی اهمیت دارد که در هفته‌های گذشته قیمت مرغ گرم در خرده فروشی‌های سطح شهر تهران به بیش از ۳۰ هزارتومان رسید. این در حالیست که اواخر مهر ماه کارگروه تنظیم بازار استان تهران قیمت هر کیلوگرم مرغ گرم را ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان تصویب کرده بود.

در این میان ۲۴ کالا هم بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش قیمت داشتندکه از جمله مهم‌ترین آن‌ها تخم مرغ با ۹۴.۵ درصد، برنج تایلندی با ۷۱.۴، گوشت مرغ با ۵۰.۶، مرغ زنده با ۵۳.۳، شکر کیلویی و بسته بندی با ۵۸.۱ و ۵۳.۶ درصد، قند شکسته ۵۳.۱، کره پاستوریزه با ۷۲.۶،  لوبیا چیتی با ۷۸، نخود با ۸۶.۶، گوجه فرنگی با ۸۱.۳،  پیاز با ۶۳.۸ و موز با ۷۴.۱ درصد  افزایش قیمت، بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش داشته است. بنابراین در مهر امسال قیمت هر کیلو تخم مرغ به ۱۵ هزار و ۶۰۰ تومان، برنج تایلندی به ۱۲ هزار و ۷۰۰، گوشت مرغ به ۱۹ هزار و ۷۰۰، مرغ زنده به ۱۳ هزار و ۸۰۰، شکر به ۸۳۰۰، قند به ۱۰ هزار تومان، کره پاستوریزه به ۷۸۰۰، ‌ لوبیا چیتی به ۲۶ هزار و ۵۰۰، نخود به ۱۷ هزار و ۸۰۰، گوجه فرنگی به ۴۴۰۰، پیاز به ۴۳۰۰ و موز به ۲۲ هزار و ۲۰۰ تومان رسیده است. ذرت خارجی با ۷۹.۷ و ذرت داخلی ۸۷.۳، جو خارجی با ۵۳.۴ سایر انواع خوراک دام و طیور هستند که از مهر سال گذشته ماه مشابه امسال بیش از ۵۰ درصد گران شده‌اند و قیمت هر کیلو از آن‌ها به ترتیب به حدود ۳۲ هزار تومان و ۲۷ هزار تومان رسیده است.

ناکارآمدی در کنترل تورم

آلبرت بغزیان، اقتصاددان

به طور حتم دولت با سیاست‌های اقتصادی و رها کردن بازار و نرخ ارز باید منتظر چنین گرانی‌هایی نیز می بود. امسال به دلایل مختلفی که نقش دولت در آن بسیار برجسته است نرخ ارز و به تبع آن نرخ تورم بالا رفت. در چنین وضعیتی وقتی سبد خانوار به راحتی نسبت به سال گذشته یا ابتدای سال جاری ۵۰ درصد خالی‌تر می‌شود یعنی قدرت خرید جامعه کاهش یافته است. به طور قطع تحریم ها و افزایش قیمت دلار در گرانی های سال های اخیر موثر بوده، اما این عوامل نمی تواند تمام دلیل گرانی های باشد و بخشی از آن ناشی از ناکارآمدی اقتصاد است. تورم در اقتصاد ایران به صورت پله ای هر چند ماه یکبار به صورت هیجانی بروز می کند.

همچنین هر مساله سیاسی که در ایران و فضای بین الملل بروز می کند زمینه تورم جدید در اقتصاد ایران می شود و از طرف دیگر سیاست های ارزی کاملا جزو اختیارات بانک مرکزی است و الان به دلیل نگرانی های آینده ارز کافی به بازار تزریق نمی شود، اما در شرایط کنونی کمبود ارز موجود در بازار اقتصاد کشور را دچار فضای التهابی کرده است و می بینیم که نوسانات ارز به صورت روزانه رخ می دهد و اقتصاد را دچار نوعی سرخوردگی کرده است.