سرمقاله
عواملی که در اقتصاد کشور بازار ارز را تحث تاثیر میدهند موجب افزایش قیمت دلار شدند که یکی از این عوامل کند شدن رشد شاخص در بازار سرمایه است. به این صورت که با ریزش شاخص بورس سرمایهگذاران اکنون به دنبال بازار دیگر برای کسب سود هستند و پسانداز خود را به آن بازار منتقل میکنند. بنابراین سرمایهگذاران به سمت بازار طلا و ارز و آن دسته نیز که تمکن مالی بالایی دارند به سمت بازار مسکن میروند.
اما پیش بینی هایی که در رابطه با نتیجه انتخابات آمریکا مبنی بر شکست ترامپ شده است مهم ترین و اصلی ترین دلیل آغاز روند کاهشی قیمت ارز در بازار ایران است. گمانه زنی هایی که بر اساس نظرسنجی های اخیر در آمریکا وجود دارد این است که بایدن از رقیب خود پیشی گرفته و درصد پیروزی ترامپ به میزان بسیاری کاهش داشته است. همین موضوع بر بازار ارز ایران تالثیر مثبتی داشته و شاهد هستیم که روند نزولی قیمت ارز اتفاق افتاده است. البته اصلا نمی توان به این کاهش ها دل بست چراکه هیچ اتفاقی در حال حاضر قطعی نیست و این اظهارات تنها گمانه زنی و نظرسنجی است اما به هر ترتیب تاثیر روانی خود را گذاشته است. از سوی دیگر تلاش های بانک ارزی برای آزادسازی منابع ارزی در عراق و بقیه کشورها هم مثمرثمر بوده و نمی توان از آن به راحتی گذر کرد. همچنین تلاش بانک مرکزی برای بازگرداندن ارزهای حاصل از صادرات غیرنفتی نیز اثر مثبتی بر بازار ارز داشته است. احتمال اینکه صادرات غیرنفتی ما افزایش پیدا کند و عرضه ارز به بازار زیاد شود وجود دارد، از سوی دیگر بانک مرکزی هنوز ذخایر قابل ملاحظهای دارد که از آن استفاده نکرده است، بانک مرکزی اگر بداند که بازار ارز خودش به تعادل نمیرسد، این احتمال وجود دارد که در بازار مداخله کند و نرخ ارز را در محدوده مورد نظر خود تثبیت کند. با این حال نمیتوان پیشبینی دقیقی از قیمت دلار تا پایان سال ارایه کرد. سیاست بانک مرکزی در رابطه با تزریق ارز به بازار متشکل ارزی را هم باید به عوامل دیگر اضافه کنیم. ۵۰ میلیون دلار که روزانه به بازار ارز تزریق شده نیز تاثیر نبوده است. به طور کلی عوامل اساسی که درحالحاضر در بازار ارز تاثیر میگذارند عمدتا تحریمها هستند که محدودیتهای خیلی جدی را برای اقتصاد ما و برای تامین ارز ایجاد کردهاند. باوجود تحریمها کنترل قیمت دلار در بازار کار آسانی نیست. شرایط داخلی اجازه مانور به بانک مرکزی را نمیدهد. وقتی نتوان ارز حاصل از صادرات غیرنفتی را برگرداند و از طرفی به دلیل فشارهای سیاسی داخلی نتوان نرخ بهره را افزایش داد، بنابراین کار به سختی انجام میشود.
مسائل مربوط به بانک و نقلوانتقال پول که ناشی از قرار گرفتن ایران در لیست FATF است تقریبا سختتر شده، کاهش حجم تجارت با دنیا به دلیل کرونا و اینکه تجارت بینالمللی کاهش پیدا کرده و همین موضوع اقتصاد ما را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. البته وضعیت حاکم در بازار ارز متاثر از نبود برنامهای مشخص برای کنترل بازار هم بوده است. راهکار مشخصی برای کنترل بازار ارز وجود ندارد، اما شاید عاملی که میتواند سبب بهبود شرایط بازار ارز شود، افزایش سود سپرده بانکی و اوراق بهادار دولتی است.