جدال برای مهار سرکشی دلار

به گزارش کسب و کار نیوز، هرچند در این میان بانک مرکزی سعی می کند افسار ارز را با تزریق های سنگین در بازار به دست بگیرد. از روز سه شنبه سقف خرید بانک ها و صرافی ها در بازار متشکل ارزی به ۵۰۰ هزار دلار افزایش یافت و بانک مرکزی روزانه ۵۰ میلیون دلار در بازار مزبور به صورت اسکناس عرضه خواهد کرد؛ سیاستی که می کوشد تا نرخ های جهشی ارز را بشکند؛ اما به گفته کارشناسان، با توجه به میزان تقاضا در بازار ارز اگر واقعا بانک‌ مرکزی این مقدار ارز را به بازار تزریق می‌کرد آن هم به صورت روزانه، قیمت دلار باید به شکل چشمگیری کاهشی می‌شد در صورتی که اکنون این اتفاق نیفتاده است.

متهمان گرانی دلار به گفته همتی

به گفته رئیس کل بانک مرکزی «طرح مکانیزم ماشه»، «خبرها در مورد قطع سیستم بانکی ایران از بازار آزاد« و «تحریم های آمریکا علیه بانک های ایرانی در روز پنجشنبه گذشته» باعث شده تا موج روانی ایجادشده در بازار، روند افزایشی نرخ ارز را ترسیم کند. براساس اعلام همتی، دولت با اجرایی کردن دو سیاست خود در بازار ارز سعی در شکستن نرخ ها دارد. از این به بعد بانک ها و صرافی ها که تا روز قبل مجاز به خرید ۵۰ هزار یورو یا معادل آن بودند، حالا تا ۵۰۰ هزار دلار افزایش سقف خرید را می توانند داشته باشند.

سیاست های بانک مرکزی برای شکستن نرخ ارز راه به جایی می برد؟

یک کارشناس اقتصادی در این رابطه به «کسب و کار» می گوید: «اگر ما بپذیریم که اقتصاد علم کمبود منابع است، ارز یا پول جزو آن منابعی است که ما همیشه کمبود داریم و باید بگذاریم که قواعد بازار قیمت را تعیین کند، آنگاه مهم نیست که بانک مرکزی می خواهد بسته های ۵۰ میلیون دلاری عرضه کند یا بیشتر یا کمتر.»
در همین راستا عبدالناصر همتی راه خود را به عراق کج کرده تا طلب های ارزی ایران را وصول کند. طلب هایی که به گفته برخی کارشناسان تنها می تواند در روند افزایشی نرخ ارز تنفس کوتاهی ایجاد کند. «کسب و کارم در گفتگو با یک کارشناس، چشم انداز کوتاه و بلندمدت بازار ارز را بررسی می کند.

هشدار درباره شوک جدید ارزی

لطفعلی بخشی، اقتصاددان
بانک مرکزی راهی را برای کنترل سرکشی دلار در پیش گرفته که پیش از این پیموده شده ولی جز شکست، نتیجه ای برای ما در بر نداشته است. پیش از این ما تجربه تزریق ارز ازسوی بانک مرکزی به بازار ارز را داشتیم که در آن زمان ۱۶۰ میلیارد دلار یا حتی بیشتر وارد این بازار کردند؛ اما در آن زمان نیز نتوانستند جلوی روند افزایشی نرخ ارز را بگیرند. در حال حاضر که دولت طبیعتا محدودیت ارزی دارد و در عین حال می خواهد روزانه ۵۰ میلیون دلار به این بازار تزریق کند. از طرفی معلوم نیست تا کی بتواند این میزان ارز را عرضه کند. به طور قطع این کار نمی تواند تاثیر قابل توجهی در بازار ارز داشته باشد.
به عبارت دیگر ممکن است تنها در روند صعودی قیمت ارز یک سکته یا به تعبیر دیگر یک تنفس به وجود بیاورد؛ ولی روند صعودی قیمت همچنان برقرار خواهد ماند. بنابراین این تصمیمات دولت، تصمیماتی است که می تواند مقداری روند جهشی قیمت دلار را به تاخیر بیندازد و از شدت آن برای چند روز بکاهد.
قبلا دولت این کار را کرده و هر کدام توانسته چند روزی جلوی این روند افزایشی را بگیرد؛ ولی بعدا دوباره اوضاع به حالت قبل برگشته است. توجه داشته باشیم که مشکل ما در اینجا یک مشکل بنیادی است که این مشکل بنیادی به دلیل سیاست های خارجی و روابط ما با کشورهای جهان شکل گرفته و به مرور به اینجا رسیده است و اگر بخواهیم آن سیاست ها را ادامه بدهیم، این داستان همچنان با شدت بیشتر تکرار خواهد شد، مگر اینکه در سیاست های خود تجدید نظر کنیم. اگر نخواهیم در آن سیاست ها تجدید نظر کنیم، اوضاع به همین صورت باقی نخواهد ماند و بدتر خواهد شد. در اینجا مسئولان و سیاست گذاران کشور باید از بین این دو راهی یکی را برگزینند؛ ۱٫ تداوم سیاست های پیشین و به تبع تداوم این روند و فشار بیشتر به اقتصاد و مردم کشور ۲٫ تجدیدنظر در این روند و انتخاب مسیری که مردم تحت فشار کمتری قرار بگیرند و اقتصاد کشور از این مخصمه نجات پیدا کند.
تصمیم گیران به امید این هستند که ترامپ در انتخابات پیش روی آمریکا انتخاب نشود و بایدن روی کار بیاید؛ ولی حقیقت این است که این روش آمریکا در قبال ما تصمیم یک فرد نیست و تصمیم نظام سیاسی آن کشور است. در آمریکا اندیشکده ها، مجلس سنا، مجلس نمایندگان و وزارتخانه هایشان هستند که بر سیاست خارجی آنها تاثیرگذارند، بعد متحدین آمریکا هستند که اثرگذارند. در حال حاضر در سیاست های آمریکا اسرائیل و عربستان سعودی اثرگذارند؛ ولی ما دوست نداریم که روی سیاست آنها اثر بگذاریم. مطمئن باشید که اگر آقای بایدن رئیس جمهور شود این فشارها نه تنها کم نخواهد شد، که بیشتر هم خواهد شد. این خیال عبثی است که با آمدن بایدن وضع ایران بهتر خواهد شد. بایدن تمام فشارهای ترامپ را حفظ می کند به اضافه تقاضاهای دیگر. یعنی اگر با ترامپ کنار می آمدیم مشکلاتمان کمتر بود تا با بایدن کنار بیاییم. بنابراین امید بستن به بایدن هم خیال عبثی است که فکر می کنیم که مسیر عوض و فشار از روی ما برداشته می شود و ما می توانیم به کارهای سابقمان ادامه دهیم و نفت خود را بفروشیم و به متحدانمان کمک کنیم. محال است که سیستم سیاسی آمریکا چنین اجازه ای به ما بدهد. یعنی هر کدام از این دو نفر که رئیس جمهور شوند فشار روی ما تشدید خواهد شد.
متاسفانه چشم انداز من در مورد نرخ دلار در هفته های آتی با توجه به جمیع جهات چشم انداز مثبتی نیست. راهکار برای گرهگشایی از بازار ارز و به تبع مشکلات اقتصادی تنها راهکار سیاسی است و راه حل ما اصلا اقتصادی نیست زیرا ما به دلیل تصمیمات سیاسی به اینجا رسیدیم نه به دلیل تصمیمات اقتصادی. نسخه اقتصاددان در اینجا محلی از اعراب ندارد.